ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ

              Έχοντας πιστέψει πολλοί από μας στο «τέλος της ιστορίας» που διαφημιζόταν στη δεκαετία του ’90, ήταν πολύ εύκολο να αποδεχτούμε τις συνέπειες που έχει η αυτή η αποδοχή   σε πολλά επίπεδα.  Έτσι φαίνεται ότι πολλοί  δεν θεωρούμε πια  πως οι άνθρωποι, μολονότι διαμορφώνονται από τις συνθήκες, είναι ταυτόχρονα ικανοί να τις αλλάξουν,   ότι η αλλαγή της κοινωνίας δεν είναι  μια φυσική διαδικασία,  αλλά προϋποθέτει ανθρώπους ικανούς να ξεπεράσουν τις δοσμένες συνθήκες,  ότι οι κοινωνικές τάξεις  είναι προϊόντα της ιστορικής εξέλιξης και ταυτόχρονα  οι κινητήριες δυνάμεις αυτής της εξέλιξης

            Δυο χρόνια τώρα, ενώ οι συνθήκες που καθορίζονται από τις πράξεις των κυρίαρχων πολιτικών κέντρων αλλάζουν άρδην, εμείς ακόμα φαίνεται πως δεν πιστεύουμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε τις περιστάσεις προς όφελός μας, ίσως γιατί  διαπαιδαγωγηθήκαμε  τόσα χρόνια έτσι, που να μη  πιστεύουμε καν ότι η κοινωνική πραγματικότητα προκύπτει σαν αλληλεπίδραση των αντικειμενικών περιστάσεων και της ανθρώπινης δραστηριότητας.

         Πέρυσι, τέτοιο καιρό, πλήθος κόσμου γέμισε τις πλατείες σε ένα μακρόσυρτο χάππενιγκ, πιστεύοντας ότι αυτό ήταν αρκετό για να ανατραπούν οι συσχετισμοί των πολιτικών δυνάμεων και η ανατροπή των ειλημμένων αποφάσεων της πολιτικής εξουσίας. Χωρίς να έχουμε κατανοήσει τις κοινωνικές  και πολιτικές συνθήκες θεωρήσαμε επαρκή τη θεαματική διαμαρτυρία που στρέφεται ενάντια σε συγκεκριμένα πρόσωπα και έχει περιοριστεί  στη σφαίρα της καθαρής αγανάκτησης.  Μη έχοντας καμιά συναίσθηση στρατηγικής, δεν αισθανθήκαμε την ανάγκη ούτε  να προτείνουμε τα  μέσα για την επίτευξη των αιτημάτων  μας, με κύριο την εντιμότητα των πολιτικών, ούτε  πιστέψαμε ότι χρειαζόταν  να αντιτάξουμε κάποιο πρόγραμμα, παρά μόνο ευσεβείς πόθους – ένα  αεροπλάνο να  φυγαδεύει τους προδότες πολιτικούς. Τελικά, φαίνεται πως μέχρι τώρα   η πλειοψηφία ίσως  δεν γνωρίζουμε  η δεν τολμούμε τίποτε άλλο παρά να αμφισβητούμε το λόγο του συστήματος, δηλ. να μιλάμε ή να γράφουμε…  Μαγικές αποκηρύξεις της ανεντιμότητας, θεαματικοί εξορκισμοί κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων της αγανάκτησης….

              Μια ευθεία γραμμή συνδέει εκείνη την αγανάκτηση, και τον τρόπο που εκδηλώθηκε, με τις εκλογές της Κυριακής. Εκείνη η αγανάκτηση διοχετεύτηκε  τότε σε ένα μιμόδραμα και όταν κουράστηκε αποσύρθηκε. Σ’  εκείνη την αγανάκτηση, που σε πολλούς μεταβλήθηκε σε  εσωτερικό μαρασμό, τα περισσότερα κόμματα που φιλοδοξούν να διαχειριστούν το σύστημα,  απευθύνονται, προσπαθώντας να την ελέγξουν, διοχετεύοντάς τη σε ανώδυνες επιλογές.

        Εξάλλου, εφόσον η αγανάκτησή μας εντοπίζεται σε πρόσωπα και περιπτώσεις, το κυρίαρχο σύστημα προσπαθεί να την αποδυναμώσει για να μη καταλήξει σε «περίεργες» εκλογικές επιλογές  - ο Τσοχατζόπουλος με τη φυλάκισή του έκανε την τελευταία του προσφορά  στο κόμμα του.

         Επειδή   μάλιστα  με τη σοσιαλδημοκρατία πιστέψαμε ότι αναγκάσαμε το κράτος να αναγνωρίσει τις ανάγκες μας, χωρίς να προχωρήσουμε σε κοινωνική επανάσταση η τουλάχιστο σε κάποια καθοριστική σύγκρουση με το κυρίαρχο σύστημα, συνεχίζεται να είναι πειστικός ο βασικός κανόνας της πολιτικής οικονομίας της αστικής τάξης, η τυφλή κυριαρχία των νόμων της αγοράς.  Η πλειοψηφία λοιπόν αυτό που ζητά  είναι η όσο πιο ανώδυνη προσαρμογή μας στην οικονομικοπολιτική πραγματικότητα, μέχρι να περάσει η κρίση – γιατί  πολλοί συνεχίζουμε να πιστεύουμε στην ημερομηνία λήξης της.  Και τα περισσότερα κόμματα προεκλογικά  αυτό μας υπόσχονται, του ΠΑΣΟΚ μη εξαιρουμένου.

      Αλλωστε,  στα δυο  αυτά χρόνια το οικονομικό σύστημα συνεχίζει να αποτελεί το αντικείμενο  μιας γενικής παθητικής συμφωνίας. Παρά τις όποιες επιφυλάξεις η και αντιρρήσεις για την αποτελεσματικότητα των οικονομικών προγραμμάτων, συνεχίζει οτιδήποτε κυμαίνεται μεταξύ ενός  οικονομικού φιλελευθερισμού, που τη συρρίκνωση των κοινωνικών κατακτήσεων τη δικαιολογεί με  την κρισιμότητα της κατάστασης,  και μιας δημοκρατίας, να γίνεται αποδεκτό. Και οι επιλογές μας σ’  αυτές τις εκλογές μέσα σ’  αυτά τα πλαίσια    θεωρεί η πλειοψηφία των κομμάτων ότι πρέπει να γίνουν. Διαφορετικά, ιδίως τα δυο κόμματα εξουσίας το επαναλαμβάνουν, απειλούμαστε να γίνουμε Αλβανία, Β. Κορέα κλπ. ανάλογα με τις προτιμήσεις μας. Και καλό είναι να μη ξεχνάμε και το φασισμό που σηκώνει κεφάλι, προειδοποιεί  ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, υποδεικνύοντας τα «υπεύθυνα» κόμματα, που αναλαμβάνουν ευθύνες, ως εγγυητές της δημοκρατικής ομαλότητας, που θα διατηρείται,   βέβαια, όσο αυτή εξυπηρετεί τα συμφέροντας της κυρίαρχης τάξης.

     Οι εκλογές μπορεί να μην είναι ο κινητήριος μοχλός  για  επαναστατικές ανακατατάξεις ούτε να δοκιμάζονται μ’  αυτές η αντοχή των ιδεολογιών, αλλά μπορεί να εκφραστεί μέσα από αυτές η δυναμική μιας κοινωνίας, αν υπάρχει.

       Καιρός λοιπόν να ξεπεράσουμε την αγανάκτησή μας και την έκφρασή της με σπασμωδικές ενέργειες. Η απόκρουση του καπιταλισμού συνεπάγεται σύγκρουση μαζί του, μέσα από πράξεις και όχι διαθέσεις η συναισθήματα. Δεν  μπορούμε πια να επιλέγουμε την αδράνεια ως μέσο άμυνας.  Ο αγώνας όλων των εργαζομένων θα είναι μακρύς και  σκληρός, ακόμα και αβέβαιος. Οι εκλογές είναι μόνο μια στιγμή. Τουλάχιστον ας σηματοδοτήσουν την  αρχή   της συλλογικής μας δράσης.