ΔΙΚΟΙ ΜΑΣ ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ

Στα αφιερώματα της δημόσιας τηλεόρασης τόσο στην απελευθέρωση της Ελλάδας από τους γερμανούς ναζί, όσο και στην επέτειο του ΟΧΙ, σε φιλμ και φωτογραφίες της εποχής κυριαρχούσε το μέγα πλήθος που με μεγάλο πάθος ξεχύνεται στους δρόμους είτε για να εκδηλώσει με ενθουσιασμό την απόφασή του να υπερασπιστεί την πατρίδα του είτε για να  γιορτάσει την απελευθέρωση. Οι δρόμοι της Αθήνας κατειλημμένοι από πλήθη που δεν φοβούνται τον πόλεμο, με  αντάρτες, στα φιλμ της απελευθέρωσης,  που παρελαύνουν περήφανα. Η πόλη δεν είναι ένα απλό σκηνικό, ένας άδειος καμβάς όπου ξεδιπλώνονται οι λαϊκές κινητοποιήσεις, η πόλη αποτελεί συστατικό αυτών των κινητοποιήσεων. Είναι η πόλη  με τους δρόμους όπου έγιναν οι πρώτες διαδηλώσεις κατά των κατακτητών, με τις συνοικίες όπου στις πλατείες τους  προετοιμάζονταν και εκτελούνταν ναζιστικά εγκλήματα με τις συγκεντρώσεις του πληθυσμού, με κρησφύγετα όπου σφυρηλατήθηκαν δεσμοί αλληλεγγύης ανάμεσα στους ανθρώπους όπως στα πεδία των μαχών.

          Τέτοιοι δεσμοί δημιουργούνται κάθε φορά που η πόλη καταλαμβάνεται από τους κατοίκους της για να γιορτάσουν, να διαδηλώσουν και να διαμαρτυρηθούν, να οικοδομούν κοινές εμπειρίες.  Σ’ όλο τον κόσμο κάθε φορά διαδηλωτές καταλαμβάνουν κεντρικές περιοχές των πόλεων όταν  διαδηλώνουν στους δρόμους τους για ισότητα κι ελευθερία σε όλες τις εκδοχές τους.

               Οι πόλεις βέβαια δεν είναι μόνο επίκεντρο διαμαρτυριών, αλλά είναι και πεδίο λαμπρό άσκησης ελέγχου, όπου νέες κυβερνητικές μέθοδοι, για να προστατεύσουν την κυρίαρχη εξουσία και να παράγουν την πολιτική τάξη, εισάγουν τρόπους ρύθμισης  και ελέγχου της κοινωνικής ζωής. Οι δρόμοι της πόλης συγκεντρώνουν κοινωνική και συμβολική εξουσία γίνονται  αγωγοί  συλλογικής μνήμης, οι οποίοι εκτείνονται πολύ πέρα από τα εδαφικά τους όρια.

              Στο μακρινό Σαντιάγκο της Χιλής, τους κατειλημμένους δρόμους από την ανθρωποθάλασσα που διαδηλώνει επιχείρησε ο πρόεδρος Σεμπαστιάν Πινιέρα να «καθαρίσει», αλλά το ένα εκατομμύριο των ανθρώπων που βγήκαν στους δρόμους απαιτώντας κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, καθιστώντας επίκαιρη τη λαϊκή ρήση «φωνή λαού, οργή θεού», φόβισε τον πρόεδρο της χώρας που προσπαθεί να φανεί διαλλακτικός.

               Συγκεντρωμένοι, με τη διαδικασία της αστικοποίησης,  σε αχανείς πόλεις εκατομμύρια εργαζόμενοι ανά τον καπιταλιστικό κόσμο, χρησιμοποιούνται για να επεκταθούν κερδοφόρες καπιταλιστικές δραστηριότητες. Και στις προηγούμενες φάσεις, αλλά και στην πρόσφατη επέκταση της αστικής διαδικασίας  οι μεταμορφώσεις του τρόπου ζωής είναι απίστευτες. Η ποιότητα της αστικής ζωής έχει γίνει ένα εμπόρευμα που εξασφαλίζεται από  όσους έχουν τα χρήματα, σε έναν κόσμο όπου οι βιομηχανίες, οι εταιρείες,  ο καταναλωτισμός, ο τουρισμός, ο πολιτισμός η ίδια η γνώση, όλα ανάκατα,  έχουν γίνει σημαντικές πτυχές της αστικής πολιτικής οικονομίας. Μάλιστα, η τάση για ενθάρρυνση δημιουργίας θέσεων της αγοράς, τόσο στις αστικές επιλογές του τρόπου ζωής όσο και στις καταναλωτικές συνήθειες και πολιτιστικές μορφές, περιβάλλει τη σύγχρονη αστική εμπειρία με την αύρα της ελευθερίας επιλογής στην αγορά, εφόσον βέβαια υπάρχουν χρήματα. Τα εμπορικά κέντρα, τα πολυκαταστήματα τα καφέ και εστιατόρια γρήγορου φαγητού πολλαπλασιάζονται, και οι κάτοικοι της πόλης συναντώνται σε καφέ και αγορές για να καταναλώσουν. Διαμορφώνεται ένας κόσμος όπου ο ατομικισμός και το συναφές της, η πολιτική της απόσυρσης υποστήριξης για συλλογικές μορφές δράσης, γίνεται το πρότυπο για την κοινωνικοποίηση. Κι από κοντά,  η υπεράσπιση των αξιών της ιδιοκτησίας αποκτά πρωταρχικής σημασίας πολιτικό ενδιαφέρον, αφού μπορεί να γίνει εφαλτήριο πολιτικής αντίδρασης και συμμαχία με την κυρίαρχη εξουσία, και ακόμα πιο ακραίο, προπύργιο για ανάπτυξη  φασισμών της γειτονιάς.

Ζώντας σε διαιρεμένες, κατακερματισμένες και σε κρίση πόλεις η οπτική μας για τον κόσμο, ο καθορισμός των δυνατοτήτων μας εξαρτάται από ποια πλευρά της πόλης είμαστε, σε ποια είδη καταναλωτισμού έχουμε πρόσβαση. Όλο και περισσότερο οι πόλεις γίνονται πόλεις οχυρωμένων θραυσμάτων, περιθωριοποιημένων περιοχών, περιφραγμένων κοινοτήτων, ιδιωτικοποιημένων δημόσιων χώρων με συνεχή  επιτήρηση, όπου η εγκληματική δραστηριότητα απειλεί την ατομική ασφάλεια σε κάθε στροφή, κάνοντας  δημοφιλή τα αιτήματα για καταστολή της από την αστυνομία.  

Πια, ακόμα  και η ιδέα ότι η πόλη μπορεί να λειτουργήσει ως συλλογικό πολιτικό σώμα με κατευθυνόμενες και οριοθετημένες δράσεις, μέσα από τις οποίες θα μπορούσαν να προέλθουν  κοινωνικά κινήματα, φαίνεται όλο και λιγότερο πιθανό. Όσο πιο διαχωρισμένα, πολλές φορές χωρίς να συνδέονται μεταξύ τους, χωρίς ταξικό πρόσημο αναπτύσσονται τα κινήματα στις πόλεις, π.χ. για τη μόλυνση, για το κυκλοφοριακό κλπ. τόσο δεν συντονίζουν το βηματισμό τους για να διεκδικηθεί η πόλη που έχει χαθεί, πάει να πει έχει παραδοθεί, με τη συναίνεσή μας, στην καπιταλιστική αναδιάρθρωση. Άλλωστε σε δράσεις, χρηματοδοτούμενες από εταιρικά κεφάλαια και επιχειρήσεις, που δίνουν την εντύπωση πως επιδιώκουν να ξεπεράσουν διαχωρισμούς και απομονώσεις, όπως οι αναρίθμητοι μαραθώνιοι, δεν υπάρχει κανένα κοινωνικό κίνημα.

            Οι δρόμοι από θεμελιώδεις κοινόχρηστοι δημόσιοι χώροι, σήμερα επιδιώκεται να  συνδέονται μόνο με την ιδέα πως είναι ζώνες για αυτοκίνητα, για στάθμευση ή μεταφορά εμπορευμάτων κι ας τους ονομάζουμε με τους πεσόντες ήρωες μας, σε ανάμνηση ηγετών και λογοτεχνών, εξακολουθώντας να διαμορφώνουν τα φυσικά αλλά και τα πνευματικά μας τοπία.  

               Κάθε φορά όμως που πλημμυρίζουν οι δρόμοι από ανθρώπους με κοινές προσδοκίες και οράματα ζωής,  που διαδηλώνουν και  διεκδικούν, ο δρόμος ξαναποκτά την κοινωνική και πολιτική του σημασία ως ισχυρό σύμβολο του δημόσιου  χώρου. Παύουν να είναι απλώς χώροι όπου διακινούνται εμπορεύματα ή οδηγούν σε εμπορεύματα, γίνονται χώροι για  εορτασμούς και  για διαμαρτυρίες. Γίνονται τόποι για συγκέντρωση, για να εκφραστεί η δημόσια διαφωνία, για να δημιουργηθούν σχέσεις αλληλεγγύης.

           Μπορούν να γίνουν και χώροι εξέγερσης.

ΜΕ ΤΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ

Με ανακοινώσεις αντιφατικές, που σε μεγάλο μέρος τους αλληλοαναιρούνται, αστυνομία, Υπουργείο Πολιτισμού και υπάλληλοί του συμβάλλουν στον αποπροσανατολισμό για τις αιτίες ενεργοποίησης του  μεταξικού νόμου του 1937 περί «κινηματογραφικών διατάξεων», με βάση τον οποίο έγινε η  παρέμβαση της αστυνομίας στην προβολή της ταινίας Τζόκερ σε δυο κινηματογράφους σε αναζήτηση ανηλίκων που την παρακολουθούσαν.

       Η απομόνωση του περιστατικού υποβιβάζει τη σημασία του σε γκάφα της αστυνομίας, υπερβάλλοντα ζήλο υπαλλήλων, με εφημερίδες προσκείμενες στο κυβερνών κόμμα να προσπαθούν να εστιάσουν στην αναγκαιότητα εφαρμογής του όποιου νόμου, κατηγορώντας το ΣΥΡΙΖΑ που δεν πρόλαβε να τον αλλάξει.

         Κι όμως αυτό το περιστατικό παίρνει τις πραγματικές του διαστάσεις, κι είναι μεγάλες, σε συνδυασμό με τα κοινωνικά συμφραζόμενα.

             Μήνες τώρα  μέσα ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης σχεδόν ασχολίαστα αναπαράγουν σε επανάληψη ανακοινώσεις της κυβέρνησης και της ίδιας της αστυνομίας για τις αστυνομικές επιχειρήσεις στα Εξάρχεια που εκκενώνουν καταλήψεις κτιρίων από μετανάστες και συλλαμβάνουν και κάποιους μικροδιακινητές ναρκωτικών, διαφημίζοντας τες ως χτύπημα στην ανομία και παραβατικότητα.

 Ο  πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης θεωρεί την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου  ως «δυνατότητα στην αστυνομία να παρεμβαίνει, ώστε να αντιμετωπίζει αυτά τα φαινόμενα», της παραβατικότητας και ανομίας. Ο υπουργός του Μ. Χρυσοχοϊδης επιδεικνύει αποφασιστικότητα, που ίσως ελπίζει να ξαναθυμίσει την αίγλη που απόκτησε πριν από μια εικοσαετία που ως πειθήνιος υπουργός ανέλαβε να δημοσιοποιήσει την εξάρθρωση της 17 Ν, όταν δηλώνει πως «Η αστυνομία πρέπει να είναι παρούσα, καθημερινά, συνεχώς»

              Στον νέο αντικαπνιστικό νόμο προβλέπεται εμπλοκή της αστυνομίας στην εφαρμογή του, με αρμοδιότητα διαπίστωσης της παράβασης και επιβολής κυρώσεων, παρά τις αντιδράσεις των ίδιων των αστυνομικών, για αύξηση καθηκόντων.  Συγχρόνως θα δίνεται η δυνατότητα καταγγελίας από ειδικό τριψήφιο αριθμό  πολιτών που παραβιάζουν το νέο αντικαπνιστικό νόμο.

              Ο ρόλος λοιπόν της αστυνομίας επεκτείνεται και η δράση της εντατικοποιείται, πέρα από τις συγκρούσεις με διαδηλωτές, και καταβάλλεται φιλότιμη προσπάθεια από κυβέρνηση, Μέσα Ενημέρωσης να θεωρηθεί μέρος της καθημερινότητας η εμπλοκή της σ’ αυτήν.

              Φόβοι και πανικοί που δημιουργούνται όπως η περίφημη ανομία στα Εξάρχεια ή ακόμα και ο φόβος θανάτου από κάπνισμα, μπορεί να αποτελέσουν εφαλτήριο για να χειραγωγηθούν τα πλήθη από ισχυρές ομάδες συμφερόντων εντός και εκτός κυβέρνησης. Δημόσια ανησυχία ή φόβος δικαιολογούν οι κρατικές παρεμβάσεις να υπερβαίνουν σε μεγάλο βαθμό την αντικειμενική απειλή που ίσως υπάρχει  στην κοινωνία, χειραγωγώντας την.

             Δημόσια ανησυχία δημιουργείται όταν οι καλοσχεδιασμένες εκστρατείες μαζικών μέσων που αναπαράγουν κομμάτια της κυρίαρχης ιδεολογίας και υποστηρίζουν κυβερνητικές πολιτικές  χρησιμοποιούνται για να προκαλέσουν φόβο, να ενισχύσουν τα στερεότυπα και να επιδεινώσουν τις προϋπάρχουσες διαιρέσεις στον κόσμο, οι οποίες συχνά βασίζονται στη φυλή, την εθνικότητα και την κοινωνική τάξη. Ώστε να  συσπειρώσει ο φόβος τους ανθρώπους γύρω από το αστικό κράτος και τα όργανά του. Η ενίσχυση του φόβου περιλαμβάνει την υπερβολή ορισμένων γεγονότων με την ενίσχυση των εμπειρικών κριτηρίων, όπως ο αριθμός των ατόμων που εμπλέκονται, το επίπεδο και η έκταση της απειλής, ο αριθμός των ζημιών που προκαλούνται. Δημιουργούνται λοιπόν  εύκολα αποδιοπομπαίοι τράγοι απειλητικοί για την ασφάλεια, ηθική κλπ. της ζωής της πλειοψηφίας των ανθρώπων που εμφανίζουν επιτακτική την ανάγκη θέσπισης νομοθεσίας ή ενίσχυση της καταστολής. Επομένως, οι φορείς επιβολής του νόμου όπως η αστυνομία, οι εισαγγελείς ή και ο στρατός αποκτούν ζωτική σημασία για τον έλεγχο του  πανικού, καθώς είναι επιφορτισμένοι με την τήρηση και την επιβολή των κωδίκων δεοντολογίας και των επίσημων νόμων του κράτους. Αυτά  τα  όργανα  του κράτους αναμένεται να εντοπίσουν, να καταλάβουν και να τιμωρήσουν τους υποδεικνυόμενους ως αιτίους. Κι έτσι οι φορείς επιβολής του νόμου εμφανίζονται πως από  ηθική υποχρέωση προστατεύουν την κοινωνία και  δικαιολογούν και διατηρούν τις θέσεις τους στην κοινωνία, ενώ οι νόμοι αποκτούν περίβλημα νομιμότητας και στόχου.

            Κι από κοντά τα Μέσα Ενημέρωσης που με την κάλυψη των ειδήσεων καθιστούν κάποια περιστατικά να φαίνονται πιο απειλητικά για την κοινωνία από ό,τι είναι πραγματικά, ενώ στρογγυλεύονται άλλα ή αγνοούνται. Το πλαίσιο ειδήσεων που χρησιμοποιείται σε μια συγκεκριμένη ιστορία μπορεί να προκαλέσει τις προϋπάρχουσες συμπεριφορές, πεποιθήσεις και προκαταλήψεις σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Κι έτσι μπορεί να αυξηθεί η ανησυχία των ανθρώπων από τη δημοσιογραφική υπερβολή. Γιατί από τον τρόπο που παρουσιάζεται ένα θέμα και την οπτική που δίνεται από τα μέσα ενημέρωσης, την εστίαση σε ορισμένες πτυχές ενός ζητήματος, αποκρύπτοντας ή αγνοώντας άλλες, γενικά από  τη διαμόρφωση του  αποκτά νόημα, το επιδιωκόμενο νόημα.

            Και είναι οι ληστές, είναι οι μετανάστες, είναι οι καταληψίες, είναι οι καπνιστές, είναι οι απεργοί,  είναι …  ουκ έστι αριθμός αυτών που μας απειλούν και οι δυνάμεις καταστολής θα μας προστατεύσουν.

             Στο θέμα με την επέμβαση της αστυνομίας σε κινηματογραφική προβολή  η εστίαση στην αρχή αφορούσε  την ταυτότητα αυτών που έκαναν τις καταγγελίες, για να βγει από το κάδρο η πολιτική ηγεσία, ενώ στη συνέχεια ο προβληματισμός επικεντρώθηκε στην εφαρμογή του νόμου. Ο πυρήνας όμως και σ’ αυτό το ζήτημα ήταν ο ρόλος της  αστυνομίας που φαίνεται να  …φροντίζει τους ανήλικους, ακόμα και για λάθος ή αναχρονιστικούς λόγους, και το είδος των καταγγελιών που κινητοποιούν την αστυνομία. Όπως ακριβώς θεσμοθετείται και με τον αντικαπνιστικό νόμο μια αστυνομία που …φροντίζει για την υγεία μας και όπως διαφημίζεται με τις επιχειρήσεις σκούπα στα Εξάρχεια, μια αστυνομία που …φροντίζει για την ασφάλειά μας. Και έτσι συνηθίζουμε να μοιραζόμαστε την καθημερινότητά μας με τις δυνάμεις καταστολής, θεωρώντας το απολύτως φυσικό, και απενοχοποιείται η καταγγελία για καθημερινά θέματα.

               Και έπεται συνέχεια…

              

ΟΔΥΝΗΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Ο Ρ.Τ Ερντογάν σε επίδειξη ισχύος επαίρεται πως πέταξε στα σκουπίδια την επιστολή του Ντ. Τραμπ, με ημερομηνία 9 Οκτωβρίου, ημέρα εισβολής στη Συρία των τουρκικών δυνάμεων, που ήρθε στο φως της δημοσιότητας και στην οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον απειλεί με καταστροφή της τουρκικής οικονομίας αν εξαπολύσει επίθεση στη ΒΑ Συρία.    

               Παρά το όνομά της «Πηγή Ειρήνης», στη στρατιωτική  επιχείρηση της Τουρκίας που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και μια εβδομάδα, δεν υπάρχει τίποτε το ειρηνικό, παρά μόνο νεκροί κι εκτοπισμένοι, για να πραγματοποιηθεί το σχέδιο  της εισβολής στη Β. Συρία σε μια ευρεία λωρίδα 30 χιλιομέτρων, που κατοικημένη από τους Κούρδους της Συρίας η Τουρκία θέλει να ελέγχει, υποκινώντας συγκρούσεις, δημιουργώντας προτεκτοράτο στην περιοχή προς όφελός της.

               Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα ειδικά περιφερειακά συμφέροντα όλων των αμερικανικών συμμαχικών χωρών, από την Τουρκία μέχρι τις πετρελαϊκές μοναρχίες των εμιράτων  του Κόλπου, το ΝΑΤΟ,  την ΕΕ καθώς και το Ισραήλ, παίζουν ρόλο στο συριακό, όπως και στους προηγούμενους  σχετικούς πολέμους στη Μέση Ανατολή. Αλλά αυτά τα συμφέροντα μοιάζουν υποδεέστερα από εκείνα της κυρίαρχης και μοναδικής υπερδύναμης του κόσμου - του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Κι αν η ρωσική παρέμβαση στη Συρία, κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης Άσσαντ, έχει πείσει όλους  ότι η άμεση απομάκρυνση του Άσσαντ δεν είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη, όμως αυτή η εξελισσόμενη παγκόσμια σκηνή διαπραγματεύσεων και απειλών των ΗΠΑ πυροδοτεί συνεχώς νέους κινδύνους.
        Με τις νέες εξελίξεις οι Κούρδοι φαίνονται και πάλι οι μεγάλοι χαμένοι, που αφού χρησιμοποιήθηκαν  οι δυνάμεις τους για τα ιμπεριαλιστικά σχέδια, δεν υπάρχει κανένας δισταγμός από τους ιμπεριαλιστές να τους συντρίψουν ή να επιστρέψουν σε άλλους να το κάνουν, όταν ολοκληρώσουν το ρόλο που τους ανέθεσαν. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ρωσία,   ακόμη και ο Ερντογάν έχουν όλοι στον ένα ή  τον άλλο βαθμό υποσχεθεί στους Κούρδους κάποια μορφή στήριξης, αλλά όλοι εγκατέλειψαν τους Κούρδους αμέσως μόλις το απαίτησαν τα συμφέροντά τους. Γι’ αυτό και όλες οι συζητήσεις των δυτικών πολιτικών σχετικά με τα δημοκρατικά δικαιώματα του κουρδικού λαού δεν είναι παρά μια κάλυψη για το δικό τους ιδιαίτερο συμφέρον. Μόλις πριν από λίγα χρόνια οι ίδιες κουρδικές δυνάμεις χαρακτηρίζονταν ως τρομοκράτες, το PKK, που είναι η αδελφή οργάνωση του PYD, παραμένει στον τρομοκρατικό κατάλογο τόσο των ΗΠΑ όσο και της ΕΕ.

               Βέβαια, είναι δύσκολο να κατανοηθεί  η συμμαχία τακτικής των Ηνωμένων Πολιτειών με τον κουρδικό λαό στον πόλεμο της Συρίας. Και εύλογο είναι το ερώτημα,  όχι τόσο πώς μπορεί  ένα απελευθερωτικό κίνημα να επιλεχτεί για τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς σήμερα,  αλλά γιατί αυτό ανταποκρίθηκε, όταν τα συμφέροντα των αρχουσών τάξεων, ανεξάρτητα από το πού εδρεύουν, είναι διαμετρικά αντίθετα με εκείνα των φτωχών και καταπιεσμένων μαζών.  Και βέβαια πολλές από τις δυτικές αναλύσεις γι’ αυτό τα θέμα  μοιάζει να  προέρχονται από προσεγγίσεις με μικρή κατανόηση για την απελπισία των  ανθρώπων,  τη δυναμική που επικρατεί αλλά και τις λίγες  γνώσεις σχετικά με το παρελθόν και την κοινωνία της Μέσης Ανατολής.

               Τα σημερινά εθνικά σύνορα της Μέσης Ανατολής, μέσα στα οποία οι Κούρδοι φιλοδοξούν να εδραιώσουν την αυτονομία τους, είναι μια κληρονομιά των ιμπεριαλιστικών παρεμβάσεων των δυτικών αποικιακών δυνάμεων κατά τη διάρκεια και μετά τον Α 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Η διαίρεση της γης και του πληθυσμού, με τον κατακερματισμό και του αγώνα του, δίνουν ένα πολύ ξεχωριστό χαρακτήρα στο κουρδικό ζήτημα, αναστέλλοντας σε μεγάλο βαθμό τη δημιουργία ενός ενωμένου κουρδικού πολιτικού μετώπου ενάντια στους εχθρούς τους και κάνοντας τα κουρδικά κινήματα πιο ευάλωτα στις επιθέσεις των αντίστοιχων εθνικών κρατών εντός των οποίων λειτουργούν. Εξάλλου μετά  τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, μερικοί από τους ηγέτες τους ευνόησαν συμμαχίες με κάποιες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παρά με εκείνες με τους γείτονές τους. Τέτοιοι ηγέτες - και οι οικογένειες που συνδέονται με αυτές - έχουν μετατραπεί σε ένα είδος μπαλαντέρ για τους ιμπεριαλιστές, για να αναδιατάσσουν τη Μέση Ανατολή.

Επομένως, με τους Κούρδους  η κατάσταση είναι περίπλοκη, γιατί δεν μπορεί να θεωρηθούν μια τυπική περίπτωση αποικισμού / ξένης παρέμβασης όπου εμπλέκεται άμεσα μια δυτική ιμπεριαλιστική χώρα. Ακόμα χειρότερα, η ίδια η αντιπαράθεση των Κούρδων με τα κράτη του Τρίτου Κόσμου ενισχύει την ιδέα ότι το κουρδικό ζήτημα είναι το ίδιο προϊόν δυτικού ιμπεριαλισμού, να υπονομεύσει τη σταθερότητα των λεγόμενων αντιιμπεριαλιστικών κρατών στη Μέση Ανατολή.  

Σε κάθε στάδιο του αγώνα των λαών, τα κυριότερα βήματα προς τα εμπρός, και του   κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος, γίνονται στη βάση του επαναστατικού και ταξικού κινήματος των μαζών και όχι της συνεργασίας με τους ιμπεριαλιστές. Στην πραγματικότητα  μόνο στο επαναστατικό δυναμικό του κουρδικού λαού μπορεί να βασιστεί ο αγώνας και όχι σε ελιγμούς μεταξύ μιας ιμπεριαλιστικής εξουσίας μετά την άλλη που κάποιοι ηγέτες τους επιλέγουν.  Γιατί βέβαια  δεν υπάρχει τίποτα κακό με ένα απελευθερωτικό  κίνημα να  εκμεταλλεύεται τις διαιρέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστών,  αλλά είναι θανατηφόρο λάθος να βασιστεί σε αυτές τις δυνάμεις  και να τις προσκαλέσει σε βοήθεια.  Αυτά είναι οδυνηρά μαθήματα που όχι μόνο οι κούρδοι, αλλά και όλοι οι καταπιεσμένοι λαοί  μαθαίνουν με τον σκληρότερο δυνατό τρόπο.

ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΩΝ

Ήταν ο πρωθυπουργός που στις εξαγγελίες του από το βήμα της ΔΕΘ, κατά τα εγκαίνιά της, θεώρησε υποχρέωσή του να περιλάβει και τις νέες αποφάσεις της κυβέρνησης του  για το Μετρό της Θεσσαλονίκης σχετικά με τις αρχαιότητες στο σταθμό της Βενιζέλου. Δηλ.  την απόφαση για απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων, που  περιλαμβάνουν το σταυροδρόμι του decumanus maximus και του  cardo μαζί με το δημόσια κτίρια που το περιβάλλουν.

Μια εκ νέου απόφαση από το παρελθόν,  ελλιπώς αιτιολογημένη και αυθαιρέτως ειλημμένη, πυροδότησε κυρίως στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης εδώ κι ένα μήνα αντιδράσεις κι αντιπαραθέσεις για τα αυτονόητα.  Με το μετρό να στοιχειώνει της ζωή  της πόλης πάνω από 13 χρόνια και τα διοικητικά όργανα των αρχαιολόγων να επιδίδονται σε πολιτικές πιρουέτες. Με πολιτικούς, αρχαιολόγους, δημάρχους, συλλόγους πολιτών κ.λ.π να παίρνουν θέση μάχης για ένα ζήτημα που θα έπρεπε το πολύ να είναι αντικείμενο διαφωνίας  μόνο η τεχνική του πτυχή, και όχι να χρησιμοποιείται αυτή  ως  πρόσχημα. Με Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ, σε εναλλασσόμενο ρόλο κυβέρνησης και αντιπολίτευσης αυτά τα περίπου εφτά χρόνια που προέκυψε το πρόβλημα, να  το αντιμετωπίζουν περισσότερο σαν ευκαιρία σε ένα περιφερειακό και έλασσον ζήτημα, να αναδείξουν τις διαφορές τους, ώστε να πείσουν πως δεν ταυτίζεται η πολιτική τους, φιλοδοξώντας τη διαιώνιση της εναλλαγής τους στην εξουσία.

Από τη μια ο Ν. Ταχιάος, που μετά την αποτυχία του να εκλεγεί δήμαρχος Θεσσαλονίκης το κόμμα του, που έγινε κυβέρνηση, τον  …τακτοποίησε στη θέση του προέδρου της Αττικό Μετρό Α.Ε,  σε συνεντεύξεις του παραδέχεται πως οι καθυστερήσεις θα οδηγήσουν σε έγερση απαιτήσεων από τους αναδόχους των έργων και αναγνωρίζει πως οι προδιαγραφές κόστος και χρόνος με την κατασκευή με τις αρχαιότητες in situ είναι «απολύτως αδύνατο να ακολουθηθούν». Μαζί και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης,  Κ. Ζέρβας που την ειλημμένη απόφαση της κεντρικής εξουσίας προσπαθεί  να πείσει πως την δέχεται κριτικά μέσα από δημοκρατικό διάλογο.

Από την άλλη, κι ενώ ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων  με ανακοινώσεις του προσπαθεί να δείξει πως παρεμβαίνει δυναμικά επιχειρηματολογώντας και αποδεικνύοντας την αναγκαιότητα διατήρησης των αρχαιοτήτων in situ, πάντα ο ρόλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού  Συμβουλίου παραμένει διφορούμενος, προσπαθώντας να μην ξεφεύγει από τη γραμμή της εκάστοτε ηγεσίας του υπουργείου Πολιτισμού.

Έτσι, το ΚΑΣ τον Ιανουάριο του 2013 γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης της απόσπασης των αρχαιολογικών καταλοίπων του σταθμού Βενιζέλου, όταν επί υπουργού Τζαβάρα της κυβέρνησης Σαμαρά η πολιτική ηγεσία προέκρινε αυτή την απόφαση. Μετά από ενέργειες του δήμου Θεσσαλονίκης επί δημαρχίας Μπουτάρη για ακύρωση της απόφασης Τζαβάρα και προσφυγή στο ΣτΕ, στη νέα γνωμοδότηση το ΚΑΣ, μετά από ένα χρόνο με πλειοψηφία μιας ψήφου και αλλεπάλληλες ψηφοφορίες, υποστηρίζει την απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015, με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ,  σε νέα γνωμοδότησή του το ΚΑΣ συμφωνεί με την πολιτική ηγεσία για  κατά χώραν διατήρηση των αρχαιοτήτων. Ενώ τον Ιανουάριο του 2017 ενέκρινε ομόφωνα την πρόταση που εκπονήθηκε από την Αττικό Μετρό ΑΕ, που προβλέπει την παραμονή των αρχαιοτήτων κατά χώραν.

Κοντά εφτά χρόνια τώρα η διελκυστίνδα μεταξύ εκείνων που επιμένουν στην απόσπαση και  επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων και εκείνων που υποστηρίζουν την ανάδειξη in situ των αρχαιοτήτων δεν είναι παρά ο αντικατοπτρισμός υπαρκτών αντιπαραθέσεων και στην κοινωνία. Αυτές τις αντιπαραθέσεις που με τη  δήλωση του ο Α. Γεωργιάδης για την επένδυση στο Ελληνικό, πως είναι κάτι αντίστοιχο με τον Παρθενώνα, κι ας γίνεται αντικείμενο ειρωνειών, κατάφερε να  συμπυκνώσει σε μια χοντροκομμένη μεταφορά, προκρίνοντας την κυρίαρχη αντίληψη για κερδοφορία του κεφαλαίου.

Αυτή την αντίληψη, άμεσης κερδοφορίας των εταιρικών κεφαλαίων, ενστερνίζονται στο ζήτημα του Μετρό  οι  υποστηρικτές της πρώτης λύσης, κυβέρνηση Μητσοτάκη, Αττικό Μετρό ΑΕ.  Εμφανίζονται να ενδιαφέρονται για την επίσπευση του έργου και κυρίως για το κόστος, και ο Ν. Ταχιάος στο κόστος αναφέρεται, και ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλής (ο τρίτος;) που προσπαθώντας να πετύχει μια ισορροπία δηλώνει «Να σεβαστούμε τα αρχαία, αλλά να μην πηγαίνουμε σε μια διαδικασία απίστευτων υπερβολών». Την ίδια στιγμή όμως αποσιωπάται το ποσό των αποζημιώσεων που  θα διεκδικήσει η ανάδοχος εταιρεία λόγω των καθυστερήσεων του έργου.

Κι από την άλλη οι υποστηρικτές της δεύτερης λύσης, Σύλλογος Αρχαιολόγων, Κίνηση πολιτών υπό του πρώην δημάρχου Γ. Μπουτάρη, επιστρατεύουν επιχειρήματα για να αναδείξουν την προοπτική του δημόσιου συμφέροντος με τη  διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων στο χώρο τους προς όφελος της ιστορίας μας, του πολιτισμού  μας αλλά και της αναπτυξιακής πορείας της σύγχρονης πόλης, σαν πόλος έλξης τουριστών. Τα αρχαιολογικά αντικείμενα μετατρέπονται σε σύμβολα που με τη σειρά τους φορτίζονται με συναρπαστικά συναισθήματα. Μια προσπάθεια εξισορρόπησης ανάμεσα στο παρελθόν, που η αρχαιολογία και η ιστορική καταγραφή βοήθησε στην ιστορική κατασκευή εθνικών ταυτοτήτων, στην οικοδόμηση και κατασκευή του εθνικού κράτους και στην ιδεολογική νομιμοποίησή του,  και στο μέλλον που τα αρχαιολογικά ευρήματα με τη μετατροπή τους σε ελκυστικά εμπορικά προϊόντα δημιουργούν ευκαιρίες για επένδυση και παραγωγή κέρδους. Οι αρχαιολογικοί χώροι γίνονται χώροι μνήμης όπου διαφορετικές προσεγγίσεις, ερμηνείες, απόψεις δεν είναι ανεξάρτητες από πολιτικές εμπλοκές.

Δεν είναι λοιπόν γενικά ο πολιτισμός ένας πρωταρχικός χώρος για πολιτικές συγκρούσεις, αλλά η πολιτική, με την ευρεία έννοια,  σύγκρουση βρίσκεται στον πυρήνα οποιασδήποτε προσπάθειας αντιμετώπισης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην πράξη. Γι’ αυτό οι αρχαιολόγοι, οι πολιτιστικές κινήσεις κλπ.   δεν μπορούν να τοποθετηθούν πάνω και πέρα ​​από τη διαδικασία  αυτών των συγκρούσεων, αφού  οι ενέργειές τους είναι πολιτικές, καθορίζοντας  τι είναι σημαντικό, σε ποια αντικείμενα και ποιες αξίες πρέπει να δοθεί προτεραιότητα.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΤΙΚΑ

Ο υπουργός εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Πομπέο κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, υπέγραψε μαζί με τον έλληνα ομόλογό του  Ν. Δένδια,  τη νέα Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ, δηλ. τη συμφωνία για τις βάσεις, που σύμφωνα με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ η συμφωνία επιτρέπει την επέκταση των δραστηριοτήτων στη Λάρισα, το Στεφανοβίκιο και την Αλεξανδρούπολη και τη διατήρηση  της αυξημένης δραστηριότητας στη ναυτική βάση της Σούδας. Στη συνέντευξη τύπου ο Μ. Πομπέο συμφώνησε με τον έλληνα υπουργό εξωτερικών Ν. Δένδια πως οι σχέσεις των δυο χωρών βρίσκονται στο ιστορικό τους απόγειο εκφράζοντας την ελπίδα πως  «η Ελλάδα θα είναι σύμμαχος στην Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο». Εξάλλου και σε ανακοίνωση του  Στέιτ Ντιπάρτμεντ επισημαίνεται η εκτίμηση των ΗΠΑ, που μεταβίβασε ο υπουργός τους, «για τις ζωτικές συνεισφορές  της Ελλάδας ως σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και για την εκπλήρωση της δέσμευσης για δαπάνες 2% (αμυντικές δαπάνες σε σχέση με το ΑΕΠ)»

         Το ΝΑΤΟ κοντά 30 χρόνια από τη διάλυση του συμφώνου της Βαρσοβίας συνεχίζει να υπάρχει, αποδεικνύοντας πως σημαντική πτυχή του ιμπεριαλισμού είναι η αμοιβαία στρατιωτικοποίηση των καπιταλιστικών χωρών και η κοινή τους τάση ενοποίησης για υποστήριξη των συμφερόντων τους, στα οποία περιλαμβάνεται πάντα η αποτροπή μιας προλεταριακής απειλής.

         Μετά τον πόλεμο οι ΗΠΑ   είχαν αναλάβει ηγετικό ρόλο στην ανασυγκρότηση της Ευρώπης και στην αναδιοργάνωση των αντικομμουνιστικών δυνάμεων που είχε νικήσει ο Κόκκινος Στρατός νωρίτερα, εδραιώνοντας το κέντρο εξουσίας του ιμπεριαλισμού στον Ατλαντικό, καθώς η Μεγάλη Βρετανία μοιράστηκε οικειοθελώς τη δύναμή της με τις ΗΠΑ και η ηγεμονία των πρώην αποικιακών ευρωπαϊκών χωρών αντικαταστάθηκε από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό Το Σχέδιο Μάρσαλ και η ίδρυση του ΝΑΤΟ ήρθαν συμπληρωματικά.
          Στο Αιγαίο, η ιμπεριαλιστική  εξουσία πάνω από την Τουρκία και την Ελλάδα παραδόθηκε ρητά από τη Μεγάλη Βρετανία στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1947, επιτρέποντας στο ΝΑΤΟ να παίξει τον βασικό ρόλο κατά της σοβιετικής επιρροής.

Σε κάθε χώρα ενταγμένη στο ΝΑΤΟ ήταν αυτονόητη η εξάρτηση της εθνικής άμυνας από την αμερικανική στρατιωτική υποδομή και  οι διμερείς συμφωνίες εγγυόντανε αυτήν την μονομερή εξάρτηση, όπως αυτή που υπογράφηκε από την κυβέρνηση πριν μερικές μέρες. Το ΝΑΤΟ επέτρεψε στις ΗΠΑ να κυριαρχήσουν στην αντικομμουνιστική αγορά όχι μόνο με στρατιωτικούς όρους, αλλά και ιδεολογικά. Το ΝΑΤΟ και οι σύμμαχοί του αποκαλούνταν «ο ελεύθερος κόσμος», εγγύηση της «ελευθερίας από τον σοσιαλισμό»

            Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, στη διαδικασία μετάβασης στον καπιταλισμό των χωρών του πρώην σοσιαλιστικού στρατοπέδου, το ΝΑΤΟ ήταν ένα από τα κύρια εργαλεία που οδήγησαν αυτές τις διαδικασίες. Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ συμβόλιζε την ανάκαμψη της ιμπεριαλιστικής ηγεμονίας από την Αμερική σε ολόκληρη την Ευρώπη.

              Βέβαια, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας απαιτούσε την αναθεώρηση των αποστολών του ΝΑΤΟ, αφού  το πρόσχημα  για  απειλή σοβιετικής εισβολής είχε τελειώσει. Η κύρια αποστολή τώρα ήταν  να αποκατασταθεί  ο ιμπεριαλισμός σε ένα σημαντικό μέρος της Ευρώπης και της Ασίας και οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες να αναδιαρθρωθούν ενσωματωμένες στο καπιταλισμό. Ο αιματηρός πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1990 έμοιαζε σαν ένα πείραμα εξεύρεσης και εφαρμογής των απαραίτητων μέσων  για την επιτυχία της αποστολής  στο νέο ρόλο του ΝΑΤΟ. Από τον βομβαρδισμό του Βελιγραδίου το 1999 μέχρι τις στρατιωτικές επεμβάσεις στη Λιβύη και την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ εξειδικεύτηκε στην πρόκληση του χάους και της διεξαγωγής πολέμων μέσω πληρεξουσίων.

 Στο εξής λοιπόν ο ορισμός της απειλής επεκτείνεται σε κάθε είδους κατάσταση που μπορεί να προκαλέσει πολιτική και οικονομική κρίση, κόντρα στα  συμφέροντα του ιμπεριαλισμού. Για να ανταποκριθεί, το ΝΑΤΟ αναδιοργανώνει τις ένοπλες δυνάμεις του για γρήγορες και αποτελεσματικές στρατιωτικές παρεμβάσεις. Από τη μια  προωθεί αντιδραστικές ομάδες για να δημιουργήσει αστάθεια σε περιοχές που υπάρχει κίνδυνος να ξεφύγουν από τον έλεγχό του θέτοντας το πρόσχημα για στρατιωτική επέμβαση στον «τρίτο κόσμο», από την άλλη διοργανώνει ιδεολογικές εκστρατείες στον δυτικό κόσμο για να υποστηρίξει αυτές τις επεμβάσεις. Κι έτσι, οι στρατιωτικές επεμβάσεις των τελευταίων δεκαετιών παρουσιάζονται ως ευθύνη της Δύσης για την πρόληψη φρικαλεοτήτων και τη διατήρηση της ειρήνης σε αποσταθεροποιημένες περιοχές, με όχημα το ΝΑΤΟ.

Στα πλαίσια αυτής της αποστολής,  όπως φαίνεται από το τουίτερ του, ο Υπουργός  Αμυνας των ΗΠΑ Έσπερ προέτρεψε και την Ελλάδα να συμμετάσχει στη διεθνή πρωτοβουλία  για την προστασία κρίσιμων υποδομών στον Περσικό Κόλπο. Οι ΗΠΑ ζητούν ολοένα και μεγαλύτερες διευκολύνσεις από τους συμμάχους σε σχέση με ενδεχόμενες πολεμικές επεμβάσεις  και οι κυβερνώντες της χώρας μας επαίρονται πως η στρατηγική θέση της Ελλάδας της δίνει  ρόλο κομβικό  στο σχεδιασμό των αμερικανικών ένοπλων επεμβάσεων στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής. Αποσιωπούν βέβαια, στην προσπάθειά τους η ντόπια αστική μας τάξη ν’ αναβαθμιστεί,  πως η αναβαθμισμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη χώρα συνεπάγεται και αναβάθμιση της εμπλοκής μας είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω αυτών των βάσεων  σε πιθανές πολεμικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

        Οι ΗΠΑ με το  ΝΑΤΟ λοιπόν  διαδραματίζουν πολύπλευρο ρόλο στην αποκατάσταση του καπιταλισμού και στην επιτυχία των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών. Μόνο που πια οι αγωνιστικές επιλογές, στην καλύτερη περίπτωση, των ρεφορμιστικών και ρεβιζιονιστικών δυνάμεων  έχουν μετατοπιστεί από την αμφισβήτηση του ίδιου του ΝΑΤΟ και την απαίτηση για διάλυσή του σε …αγώνα για νομιμότητα των παρεμβάσεων του ΝΑΤΟ, ζητώντας την έγκριση του  ΟΗΕ ή τη συναίνεση των χωρών μιας δεδομένης περιοχής.  

      Δεν είναι επομένως  τυχαίο που ήταν το ΚΚΕ, το οποίο οργανώνει μια σταθερή αντιιμπεριαλιστική πολιτική γραμμή με στόχο τις αντιδραστικές και στρατιωτικές δυνάμεις όπως το ΝΑΤΟ,  στο δρόμο και διαδήλωνε εναντίον της επίσκεψης του υπουργού εξωτερικών των ΗΠΑ. Γιατί άλλη δύναμη από τους κομμουνιστές δεν υπάρχει να αντισταθεί στην καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική επίθεση που οδηγείται από τον αμερικανικό ΝΑΤΟ και υποστηρίζεται από τις καπιταλιστικές χώρες της ΕΕ. Η επίσκεψη στη χώρα μας   του Μ. Πομπέο έδειξε πως η μόνη πολιτική θέση που στέκεται με απόλυτη ιδεολογική σαφήνεια απέναντί του είναι του Κομμουνιστικού Κόμματος.