Κυριακή 30 Ιουνίου 2013

ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΡΑΜΑ


       Εχουμε βιώσει πολύ καλά ότι ο καπιταλισμός έχει τη δυνατότητα να ενσωματώνει, στην πράξη, τη διαφοροποιημένη διάθεση  στη σκέψη. Κάτω από το πρόσχημα του ρεαλισμού για κάποιους ή τη σκοπιμότητα του διαχωρισμού στρατηγικής-τακτικής για άλλους, το  όραμα για μετασχηματισμό της κοινωνίας απομακρύνεται τόσο από τη συνείδηση, ώστε να καταγράφεται σιγά σιγά ως κάτι το αδύνατο, το απρόσφορο. ¨Όμως η τέτοια διαχείριση του παρόντος όχι μόνο δεν διαμορφώνει ριζοσπαστικές συνειδήσεις, αλλά είναι πια αυτή η ίδια που υπονομεύει το μέλλον, απειλώντας την ίδια την ύπαρξή μας.  Αναγκαστικά λοιπόν καταλήγουμε να μην πιστεύουμε, δεν μας αφήνουν να πιστέψουμε, σ’ ένα καλύτερο μέλλον, γιατί  το μέλλον αυτό  θεωρούμε ότι μπορεί και να μην υπάρξει ποτέ.  Και τελικά παραιτούμαστε ακόμα και από την προσπάθεια  να δημιουργούμε τους καιρούς που ζούμε και να επενδύομε στο σήμερα έστω και κάποια από τα υπολείμματα της ελπίδας μας.  Για δεκαετίες  είχαμε αποδεχτεί πολλά από τα νέα πρόσωπα του καπιταλισμού κι αμφισβητούσαμε ως αναχρονιστικές όλες τις μορφές άρνησής του.  Προβλήματα περιβάλοντος γενικώς ή και ειρήνης, ακόμα γενικότερα, πέρασαν  στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος καθιστώντας δευτερεύουσα την άλλοτε κυρίαρχη αντίθεση  κεφαλαίου –εργασίας. Η μεγαλύτερη προσπάθεια ξοδεύονταν στο να αναδειχθούν  οι νέες  δήθεν όψεις  των συγκρούσεων στα πεδία της οικονομικής ανάπτυξης, της διαίρεσης της εργασίας και κατανάλωσης, της διαχείρισης ελεύθερου χρόνου  και εμπορευματοποίησής του κλπ. και σε μεγάλο βαθμό αντιτεθήκαμε στη μαρξιστική σκέψη αναζητώντας νέα πεδία της ανθρώπινης απελευθέρωσης μακριά από  δογματισμούς. Εμπιστευτήκαμε τους καπιταλιστικούς μηχανισμούς και καταλήξαμε όχι μόνο να διαστρεβλωθεί η συνείδησή μας αλλά ν’ απειλείται η  όποια ελευθερία μας και η ίδια η ζωή μας
    Και όμως το όραμα υπάρχει και ο Μαρξ δεν ξεπεράστηκε. Οι συνθήκες των τελευταίων χρόνων κάνουν επιτακτική την ανάγκη προσφυγής σ΄αυτόν σε αναζήτηση γνώσης και μεθόδου εξερεύνησης της πραγματικότητας για να την αλλάξουμε… Κι ίσως τότε ο κομμουνισμός αποδειχτεί ότι δεν είναι καθόλου ουτοπία.
          «Και τελικά ο καταμερισμός της εργασίας μας προσφέρει το πρώτο παράδειγμα για το ότι, όσο παραμένει ο άνθρωπος  σε φυσική κοινωνία, δηλαδή όσο υπάρχει σχίσμα ανάμεσα στο ιδιωτικό και το κοινό συμφέρον, όσο λοιπόν  η δραστηριότητα δεν καταμερίζεται εθελοντικά αλλά φυσικά,  η πράξη  του ανθρώπου γίνεται μια ξένη δύναμη που του αντιπαρατίθεται, που τον υποδουλώνει, αντί να ελέγχεται απ’ αυτόν. Γιατί από τη στιγμή που εμφανίζεται ο καταμερισμός της εργασίας, κάθε άνθρωπος έχει μιαν ιδιαίτερη, αποκλειστική σφαίρα  δραστηριότητας, που του επιβάλλεται αναγκαστικά και που δε μπορεί να  της ξεφύγει. Είναι κυνηγός, ψαράς, βοσκός, ή κριτικός και πρέπει να παραμείνει τέτιος, αν δε θέλει να χάσει τα μέσα της ύπαρξής του, ενώ στην κομμουνιστική  κοινωνία, όπου κανένας δεν έχει αποκλειστική σφαίρα δραστηριότητας, αλλά καθένας μπορεί να τελειοποιηθεί σε οποιοδήποτε κλάδο  θέλει,  η κοινωνία ρυθμίζει τη γενικη παραγωγή κι έτσι κάνει δυνατό για μένα  να κάνω ένα πράγμα σήμερα κι άλλο αύριο, να κυνηγώ το  πρωί, να ψαρεύω  το απόγευμα, να φροντίζω τα ζώα το βράδυ, να κάνω κριτική μετά το δείπνο, όπως ακριβώς  μου αρέσει, χωρίς ποτέ να γίνομαι κυνηγός, ψαράς, βοσκός  ή κριτικός. Αυτό ο καθορισμός της κοινωνικής δραστηριότητας, αυτή η  σταθεροποίηση αυτού που εμείς οι ίδιοι το κάνουμε μιαν αντικειμενική δύναμη πάνω από μας, που αναπτύσσεται και ξεφεύγει από τον έλεγχό μας, ματαιώνοντας τις προσδοκίες μας, και εκμηδενίζοντας τους υπολογισμούς μας, είναι μια από τις κύριες στιγμές στην ιστορική εξέλιξη μέχρι τώρα.
              Η κοινωνική δύναμη, δηλαδή η πολλαπλασιασμένη παραγωγική  δύναμη, που γεννιέται από τη συνεργασία διαφόρων ατόμων, όπως αυτή καθορίζεται από τον καταμερισμό της  εργασίας, παρουσιάζεται σ’ αυτά τα άτομα, μια που η συνεργασία τους δεν είναι εθελοντική αλλά έχει προκύψει φυσικά,  όχι σαν η δική τους ενωμένη δύναμη, αλλά σα μια ξένη δύναμη που υπάρχει έξω απ’ αυτά,  που αγνοούν την προέλευσή της και το σκοπό της, που επομένως δε μπορούν να την ελέγχουν, που αντίθετα περνάει από μιαν ιδιόμορφη σειρά φάσεων και σταδίων τόσο ανεξάρτητη από τη θέληση  και την πορεία των ανθρώπων, ώστε να διευθύνει  στην πραγματικότητα αυτή τη θέληση και την πορεία των ανθρώπων.
         Αυτή η «αλλοτρίωση»(για να χρησιμοποιήσουμε έναν όρο που θα είναι κατανοητός στους φιλοσόφους), μπορεί βέβαια να καταργηθεί  μονάχα αν είναι δεδομένες δυο πρακτικές προϋποθέσεις. Για να γίνει αυτή μια «αφόρητη» δύναμη, δηλαδή μια δύναμη που να επαναστατήσουν εναντίον της οι άνθρωποι, πρέπει αναγκαστικά να έχει  κάνει τη μεγάλη μάζα της ανθρωπότητας «χωρίς ιδιοκτησία», και να βρίσκεται η μεγάλη  αυτή μάζα σε αντίφαση με έναν κόσμο πλούτου και πολιτισμού, που υπάρχει πραγματικά. Και οι δυο αυτοί όροι προϋποθέτουν μια μεγάλη  αύξηση της παραγωγικής  δύναμης, έναν υψηλό βαθμό ανάπτυξής της.  Και, από  την άλλη μεριά, αυτή η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων (που η ίδια συνεπάγεται την πραγματική εμπειρική ύπαρξη των ανθρώπων στο επίπεδο της παγκόσμιας ιστορίας, και όχι σε τοπικό επίπεδο), είναι μια  απόλυτα  αναγκαία πραγματική προϋπόθεση, γιατί  χωρίς αύτήν  η στέρηση θα γινόταν  απλώς γενική, και  με τη φτώχεια θα ξανάρχιζε ο αγώνας για τα αναγκαία και θα αναπαράγονταν  αναγκαστικά όλες οι παλιές βρωμιές. Και είναι  επιπλέον   αναγκαία προϋπόθεση, επειδή μονάχα μ’ αυτή την καθολική  ανάπτυξη  των παραγωγικών δυνάμεων εγκαθιδρύεται μια παγκόσμια  επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους, που παράγει σ’ όλα  τα  έθνη ταυτόχρονα  το φαινόμενο της μάζας «χωρίς ιδιοκτησία» (παγκόσμιος συναγωνισμός), κάνει  κάθε έθνος να εξαρτιέται από τις  επαναστάσεις των άλλων, και τελικά έχει βάλει τα παγκόσμια-ιστορικά, με εμπειρικό τρόπο παγκόσμια, άτομα στη θέση  των τοπικών  ατόμων. Δίχως αυτό,1) ο κομμουνισμός δε θα μπορούσε να υπάρξει παρά μόνο σαν ένα τοπικό γεγονός, 2) οι ίδιες οι δυνάμεις επικοινωνίας δε θα μπορούσαν  να αναπτυχτούν σαν παγκόσμιες, επομένως  σαν αφόρητες δυνάμεις: θα παραμένανε τοπικές «περιστάσεις» περιτρυγυρισμένες από δεισιδαιμονία, και 3)κάθε επέκταση της επικοινωνίας θα καταργούσε τον τοπικό κομμουνισμό. Εμπειρικά, ο κομμουνισμός είναι δυνατός μονάχα  σαν πράξη των κυρίαρχων λαών μονομιάς και ταυτόχρονα, πράγμα που προϋποθέτει την παγκόσμια ανάπτυξη των παραγωγικών  δυνάμεων και την παγκόσμια  επικονωνία που συνδέεται με τον κομμουνισμό.     
             Ο κομμουνισμός δεν είναι για μας μια κατάσταση πραγμάτων που πρέπει να εγκαθιδρυθεί, ένα ιδεώδες  που σ’ αυτό θα πρέπει να προσαρμοστεί η πραγματικότητα. Ονομάζουμε κομμουνισμό την πραγματική κίνηση που καταργεί τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων. Οι όροι αυτής της κίνησης προκύπτουν από τις προϋποθέσεις που τώρα υπάρχουν. Επιπλέον, η μάζα των εργατών που είναι μόνον εργάτες—μαζική εργατική δύναμη  αποκομμένη από κεφάλαιο ή από κάθε είδος  ικανοποίησης έστω και περιορισμένης— προϋποθέτει την παγκόσμια αγορά, όπως επίσης την προϋποθέτει και η απώλεια, η όχι πρόσκαιρη, αυτής της εργασίας, σα σίγουρη πηγής  ζωής, απώλεια που προκύπτει από το συναγωνισμό. Το προλεταριάτο μπορεί έτσι να υπάρξει μονάχα παγκόσμια—ιστορικά, όπως κι ο κομμουνισμός, η δραστηριότητα του προλεταριάτου, μπορεί να έχει μονάχα μια «παγκόσμια – ιστορική» ύπαρξη. Πρόκειται για παγκόσμια – ιστορική ύπαρξη ατόμων, δηλαδή ύπαρξη ατόμων που συνδέεται άμεσα με την παγκόσμια ιστορία.» (Κ. Μαρξ, Φ. Ενγκελς: Η Γερμανική ιδεολογία, σελ. 80-82, εκδ. Gutenberg)

Παρασκευή 28 Ιουνίου 2013

ΘΛΙΒΕΡΑ ΑΝΘΡΩΠΑΚΙΑ



             Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ε. Βενιζέλος ικανοποιημένος   από την αγωνιώδη του προσπάθεια να διατηρηθεί στο προσκήνιο της πολιτικής σκηνής  απονέμει το παράσημο του Μεγαλόσταυρου του Φοίνικα στον Captain Wei  σε μια τελετή που γι’  αυτόν  αποτελεί «μία πράξη αναγνώρισης προς τον Captain Wei, προς την COSCO, προς τον κινεζικό λαό, είναι μία πράξη τιμής οφειλόμενης εδώ και πάρα πολύ καιρό» και όχι μια έκφραση δουλοπρέπειας εφόσον ο ίδιος είναι πρωταγωνιστής.
         Ο υπουργός οικονομικών Ι. Στουρνάρας αρνείται να απαντήσει στη βουλή  για την πληρωμή του ομολόγου και αφού δηλώσει ότι δεν φοβάται τον Π. Καμμένο διευκρίνιζει αργότερα ότι θέλει στη βουλή να απαντά θεμελιωμένα προσθέτοντας ότι  «Η Ελληνική Δημοκρατία πληρώνει σύμφωνα με το νόμο. Δεν πρόκειται εμείς να χρεοκοπήσουμε το κράτος, η Ελληνική Δημοκρατία πληρώνει τα ομόλογα που λήγουν σύμφωνα με το νόμο»
           Ο πρωθυπουργός  Α. Σαμαράς  επαίρεται για την κατασκευή του ΤΑΠ χαρακτηρίζοντάς τη «την πιο σημαντική θετική οικονομική εξέλιξη που αφορά τη χώρα μας τα τελευταία δέκα χρόνια» και δηλώνοντας με αυτοπεποίθηση πως «προεξοφλεί ότι η Ελλάδα, η Ελλάδα που χτίζουμε σήμερα θα είναι πολύ καλύτερη, ισχυρότερη και πιο ανταγωνιστική από εκείνη που είχαμε πριν από την κρίση»
           Το Συμβούλιο Εφετών αποφασίζει παράταση της προσωρινής κράτησης του Κώστα Σακκά για ακόμα έξι μήνες, αφού έκλεισε τριάντα μήνες προφυλάκισης για την ίδια υπόθεση κατά παράβαση του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. ΄
         Στιγμιότυπα από έργα και ημέρες προσώπων που υπηρετούν το ισχύον πολιτικό σύστημα. Διαφορετικές προσωπικότητες που  σχεδόν ενεργούν πανομοιότυπα, οι διαφοροποιήσεις περιορίζονται στο ύφος του λόγου,  έκφραση προσώπου ή ένταση φωνής.  
    ¨Όχι δεν καταργείται  η προσωπικότητα του κάθε πολιτικού η δικαστικού. Ως μέλη όμως   συγκεκριμένων κοινωνικών  τάξεων και ομάδων διέπλασαν την προσωπικότητά τους με βάση την κοινωνική και παραγωγική δραστηριότητά τους – μη ξεχνάμε ότι η ουσία του ανθρώπου είναι το σύνολο των κοινωνικών σχέσεών. Στο συγκεκριμένο σύστημα οι επικρατούντες κοινωνικοί τύποι προσωπικότητας, οι αξιολογικοί τους προσανατολισμοί, οι σχέσεις  προσωπικότητας και κοινωνίας υποτάσσονται και εξυπηρετούν την ατομική ιδιοκτησία και τον ανταγωνιστικό καταμερισμό της εργασίας. Ο βαθμός ελευθερίας  της προσωπικότητας βρίσκεται σε συνάρτηση με το χαρακτήρα του κοινωνικού καθεστώτος.
       Δεν είμαστε λοιπόν  μόνο οι υποτελείς τάξεις  που χειραγωγημένες από τις κυρίαρχες, με εμφανιζόμενες αυτονομημένες τις κοινωνικές σχέσεις   νιώθουμε  τη διαφορά ανάμεσα  στη ζωή μας στο βαθμό που είναι προσωπική  και στη ζωή μας στο βαθμό που  εξαρτάται από κάποιο κλάδο   εργασίας και συνδέεται  με τις συνθήκες που επικρατούν σ’  αυτόν. Αυτή  η διαφορά υπάρχει  και μάλιστα μεγεθύνεται πολλαπλασιαστικά μέσα από τα ΜΜΕ και στους ενσυνειδήτως υπηρετούντες το σύστημα ως μέλη του.  Κι αν αποσυνδέσεις τον  Ε.  Βενιζέλο, το Γ. Στουρνάρα, τον Α. Σαμαρά, τον Κ. Κουβέλη κλπ. από τις κοινωνικές θέσεις  ή τίτλους που κατέχουν τι άλλο από θλιβερά ανθρωπάκια θα απομείνουν; Με τη δουλοπρέπεια, τις μωροφιλοδοξίες, τους εγωισμούς, τις ανασφάλειες, τις φοβίες κλπ.
         Έπλασαν κι αυτοί τον εσωτερικό τους κόσμο αφομοιώνοντας, εσωτερικεύοντας  μορφές κοινωνικής δραστηριότητας, πολιτισμικές αξίες και με  τη σειρά τους  εξωτερικεύουν τις  δικές τους ψυχικές διεργασίες. Οι ανάγκες τους, τα κίνητρα και οι αξιολογικοί προσανατολισμοί τους, που εξαρτώνται από το κοινωνικό σύστημα και τη θέση τους σ΄ αυτό,   ρυθμίζουν  και την κοινωνική συμπεριφορά τους.  Δέσμιοι λοιπόν των υφιστάμενων σχέσεων, από αδυναμία μάλλον παρά από έλλειψη βούλησης  δεν μπορούν να εκτιμήσουν κατά διαφορετικό τρόπο την υπάρχουσα πολιτικοοικονομική κατάσταση για να παρακινηθούν  σε διαφορετικές ενέργειες. Και γι’  αυτό συνεχίζει το  πολιτικό σύστημα να μας γελά κατάμουτρα. Οι υπηρέτες του  παίζουν στην πλάτη μας το παιχνίδι της ματαιοδοξίας και κερδοσκοπίας.  Διατηρούν ακόμα την ταξική τους αλαζονεία βρωμισμένη, τσαλακωμένη, φθαρμένη μεν ανά την υφήλιο αλλά   σε μας τολμούν να την επιδείξουν με περισσό θράσος. Κι εμείς ακόμα δεν έχουμε παρακουραστεί από τη μικροπρέπειά τους.  Κι αυτοί τι ανάγκη μας έχουν; Είμαστε τόσοι πολλοί, ατέλειωτη στρατιά,  που παραμονεύουμε το κόκκαλο που μας πετάνε, συνεχίζοντας   ακόμα  να  πιστεύουμε ότι τους έχουμε ανάγκη.
      Αδιαφορούν αν  ο πολιτικός τους λόγος χάνει το περιεχόμενό του βουλιάζοντας σ’  αυτό το άμορφο ιδεολογικό ρευστό που καλύπτει την κοινωνική πραγματικότητα, χάνοντας τη μνήμη ιστορική ή πρόσφατη. Η αδιαφορία τους για το νόημα των λόγων  δεν μπορεί παρά να συνοδεύεται από την πλήρη σύγχυση των ιδεών. Εξάλλου το πραγματικό πολιτικό παιχνίδι παίζεται πίσω από το παραβάν της αστικής δημοκρατίας  και πίσω από τα αστραπόβροντα περί υπεράσπισης των δικαιωμάτων που όλοι ετούτοι επικαλούνται για να πείσουν και να πειστούν  για τις επιλογές τους.  Ο πολιτικός τους  λόγος απλώς χρησιμεύει  ως προπέτασμα για την συγκάλυψη συμφερόντων πιο άμεσων και ιδιωτικών. Οι πολιτικές πράξεις τους δεν αποβλέπουν  στους σκοπούς που διακηρύττονται γι’ αυτό και είναι μάταιο τα λόγια τους να μετριούνται με γνώμονα τις προβαλλόμενες επιδιώξεις. Στην τελική, γι’  αυτούς σημασία έχουν μόνο οι συναισθηματικοί συνειρμοί που διεγείρονται από τις κενές λέξεις και το θέαμα των κούφιων πράξεων. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η υποκατάσταση της  πολιτικής από την κυκλική  συναισθηματική φόρτιση – εκφόρτιση. Γι΄ αυτό πια είναι χωρίς νόημα  οποιαδήποτε συμφωνία ή ουσιαστική διαφωνία. Γιατί η αντίθεση  προϋποθέτει θέσεις που υποστηρίζονται με λογικά επιχειρήματα, τα οποία πια έχουν εξαντληθεί. Αυτό που απομένει είναι μόνο το αξίωμα περί της αιωνιότητας του καπιταλισμού κι επομένως της υπεράσπισής του που είναι υπεράνω πάσης λογικής.  
         Αυτοί υπηρετούντες την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων από θέση ισχύος αδυνατούν να την υπερβούν. Εμείς όμως, ενώ χάνουμε τη ζωή μας, τι ακριβώς υπηρετούμε;

Σάββατο 22 Ιουνίου 2013

ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΕΛΙΓΜΩΝ



          Αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο νέων εκλογών, διαμορφώνονται ευνοϊκότερες συνθήκες για την προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών, θα προκύψει νέο κυβερνητικό σχήμα με μεγαλύτερη θέληση για να τις υλοποιήσει είναι κάποιες από τις εξελίξεις που καθιστούν ικανοποιημένους τους εν τη Ευρώπη εταίρους μας και υπερήφανους τον έλληνα υπουργό Οικονομικών αλλά και τον πρωθυπουργό μαζί με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
        Κι αναρωτιέται κανείς τι ενδιαφέρουν όλες αυτές οι μικροπολιτικές ίντριγκες τις στρατιές των ανέργων και κακοπληρωμένων εργαζόμενων. Γι’  αυτό και  δεν έχουν νόημα οι προσπάθειες για να ερμηνευτούν   οι αποφάσεις  της ΔΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ: Μήπως η  αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση υπαγορεύτηκε από την επιθυμία της να διασωθεί κομματικά και να ετοιμαστεί για το ρόλο του μπαλαντέρ στο νέο γύρο πολιτικής χειραγώγησής μας ίσως με κυρίαρχο το ΣΥΡΙΖΑ; Αν όμως η κυβέρνηση Σαμαρά έχει εκμετρήσει το ζην τότε ο Βενιζέλος δέχεται να μπει στην Κυβέρνησή του για να παραταθεί ο βίος της  επειδή φοβάται καταποντισμό με τις εκλογές; ¨Ολες αυτές οι κινήσεις τακτικής έχει αποδειχτεί ότι τα τελευταία τρία χρόνια δεν αποσκοπούν παρά να οδηγήσουν σε νέες συναινετικές διαδικασίες για να παραταθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την αναδιάρθρωση του καπιταλισμού, χωρίς τον φόβο μιας κοινωνικής έκρηξης.  
           Σίγουρα ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ  περισσότερο από κάθε άλλο πολιτικό σχηματισμό γνωρίζουν καλά τις σκληρές ανάγκες του συστήματος. Ξεκινάνε λοιπόν από αυτές και όχι από τις ανάγκες των ατόμων στα οποία υπόσχονται τελικά μελλοντική ευημερία στο πλαίσιό του, εφόσον όμως υποκύψουν τώρα σ’ αυτό, εφόσον υποταγούν στους νόμους του  αλλά ούτε  και από τα ιδεολογικά φληναφήματα που χρησιμοποιούν για επικάλυψη της δράσης τους. Αυτό δε σημαίνει ότι και οι υπόλοιποι θεματοφύλακες (από την «υπεύθυνη αριστερά» μέχρι τους φασίστες της Χ.Α) του συστήματος δεν  θα χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα για την ενίσχυσή του. Βέβαια όσο το αστικό καθεστώς είναι  εδραιωμένο και η δημοκρατία  δεν το κλονίζει, αλλά αντίθετα συμβάλλει στη νομιμοποίησή του και αποδοχή του, οι κυρίαρχες τάξεις και οι εκπρόσωποί τους  συνεχίζουν να είναι προσηλωμένοι, έστω και τυπικά,  στον κοινοβουλευτισμό. Οι πράξεις όμως νομοθετικού περιεχομένου ετοιμάζουν τα νέα μονοπάτια για την επιτυχημένη καπιταλιστική επίθεση εναντίον μας.   Και για όλους αυτούς  ο αποστεωμένος από πολιτικά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά λόγος που εκφέρεται από έναν τόπο υποτιθέμενης ουδετερότητας όπου αρνείται να αναγνωρίσει συγκεκριμένους αντιπάλους πέρα από άφρονες και εχθρούς της σωτηρίας της πατρίδας και αξιώνει να  αντιπροσωπεύει συνολικά αιτήματα στο όνομα μιας δήθεν υπερκομματικής, υπερταξικής  αυτονόητης καθαγιασμένης συναίνεσης και στοχεύει στην σωτηρία γενικά της πατρίδας αποτελεί καταφύγιο για τα διαγγέλματα πρωθυπουργών (Εκείνο που τώρα προέχει είναι να συνεχιστεί το έργο της κυβέρνησης. Να βγούμε από την κρίση μιαν ώρα αρχύτερα. Να πιάσουν τόπο οι θυσίες του Ελληνικού λαού και να τελειώνει αυτή η δοκιμασία το γρηγορότερο) ή δηλώσεις πολιτικών αρχηγών ( Σε αυτή την προσπάθεια η ΔΗΜΑΡ θα είναι ενεργή, αλλά και αντίθετη σε αυθαιρεσίες, αυταρχισμούς και πολιτικές που προωθούν κομματικές επιλογές και δεν υπηρετούν την ανόρθωση της χώρας, της κοινωνίας και τους δημοκρατικούς θεσμούς  ή Έχουμε δεχτεί όλα αυτά τα χρόνια που σηκώνουμε ως ΠΑΣΟΚ το βάρος της διαχείρισης της κρίσης, προσβολές, αλαζονικές συμπεριφορές, αδικίες και αυτό συνεχίζεται και τον τελευταίο χρόνο που εμείς εξακολουθούμε να φέρουμε αγόγγυστα το βάρος μιας ευθύνης δυσανάλογα μεγάλης).
       Από την άλλη μεριά,  τρία χρόνια τώρα που εκκρεμεί η πολυαναμενόμενη  καπιταλιστική έξοδος από την κρίση μοιάζει σαν ο κόσμος να αποκρούει  τις σκληρές επιταγές της πραγματικότητας και η μόνη του άμυνα να είναι η προσπάθειά του  να εξασφαλίσει μια ανάσα, ένα διάλειμμα, μια παράταση χρόνου για την επιβίωσή του. Κι εδώ κάπου συναντάται με το κυρίαρχο σύστημα που κι αυτό προσπαθεί να κερδίσει χρόνο για να προλάβει να  επιβάλλει όμως όλες τις επιλογές του, οι οποίες στρέφονται ενάντια στη μάζα των εργαζομένων. Κι έτσι τη μια σχηματίζεται κυβέρνηση… τεχνοκρατών με τον Παπαδήμο, την άλλη γίνονται εκλογές, διπλές μάλιστα παρόλο που τις θεωρούσαν και τότε καταστροφικές, που καταλήγουν στην τρικομματική κυβέρνηση.  Μια κυβέρνηση η οποία έδειχνε ότι ήθελε να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, να ικανοποιήσει   και τις δυο πλευρές των αντιθέσεων, τους μεν εταίρους ακολουθώντας κατά γράμμα τις  επιταγές τους, τους δε εργαζόμενους παρουσιάζοντας μια εικονική πραγματικότητα, μέχρι που η συσσώρευση των προβλημάτων χρειάστηκε νέα εκτόνωση. ¨Ολες αυτές οι κινήσεις τούτες τις μέρες είναι οι προσπάθειες για αναζήτησή της. Τίποτε δεν θα αλλάξει είτε ο Σαμαράς μείνει πρωθυπουργός είτε όχι είτε αλλάξουν υπουργοί είτε όχι είτε υπεύθυνα αριστερά κόμματα  στηρίζουν κυβερνήσεις είτε όχι, όσο η πλειοψηφία των εργαζομένων επιλέγει την αδράνεια.
          Αν συνεχίσουμε  ο τρόπος που σκεφτόμαστε να είναι ότι πρέπει να προσαρμοστούμε στην υπάρχουσα κατάσταση, δηλ. να προσαρμόσουμε τις ανάγκες μας στους μισθούς πείνας, να οργανώσουμε τη ζωή μας με δεδομένη την ανεργία και να αποδεχόμαστε  πρακτικές που αντιφάσκουν στα συμφέροντά μας δεν θα αποφύγουμε τις σκληρές ακρότατες συνέπειες της λογικής του καπιταλισμού. Μόνο που τότε, μέσα από ελπίδες για τις αριστερές πινελιές στη διακυβέρνηση, έχοντας ακινητοποιηθεί μέχρι σαπίλας θα είμαστε ανίκανοι να αντιδράσουμε. Αφετηρία όμως για ν’ αντιδράσουμε είναι η αμφισβήτηση της λογικής της κρίσης, της λογικής δηλ. του καπιταλισμού. Η απόκρουση του καπιταλισμού συνεπάγεται σύγκρουση μαζί του και τελικά και μετασχηματισμό της κοινωνίας. Η κομμουνιστική προοπτική προβάλλει όλο και περισσότερο ως μοναδική επιλογή.

Πέμπτη 20 Ιουνίου 2013

ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΗ ΜΟΝΟΦΩΝΙΑ



         Το κλείσιμο της ΕΡΤ  τείνει να καταλήξει  η αιτία για να θορυβηθούν οι απληροφόρητοι που πίστεψαν στο success story του πρωθυπουργού και να ταραχτούν σφόδρα οι αγνοούντες την πραγματικότητα, πεπεισμένοι ότι η οικονομική κρίση είναι παροδική. Και η πλειοψηφούσα συνιστώσα της κυβέρνησης, η ΝΔ και οι άλλες μικρότερες, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ,  του ΣτΕ μη εξαιρούμενου, θέλουν να μείνει οριοθετημένο στην ωμότητα των χειρισμών, στο πρωτάκουστο  της ακρότητάς του, ώστε να προκαλεί αγανάκτηση αλλά αργότερα να σβήνει  από την σκέψη και αίσθηση, που δοκιμάζονται εξάλλου από συνεχή βομβαρδισμό γεγονότων και εξαγγελιών που αλλάζουν καθοριστικά τη ζωή μας. Να μη συνδεθεί  η συγκεκριμένη πολιτική απόφαση με τα αίτια που τη γέννησαν και την προκάλεσαν ούτε και με τα αποτελέσματα που επιδιώκει, τα οποία δεν είναι μόνο  η  απόλυση 2650 εργαζομένων. Κομβικό σημείο η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. Η αστική δημοκρατία ολοένα και περιστέλλεται.
          Συγχρόνως το  κλείσιμο της ΕΡΤ ανέδειξε και πάλι ξεκάθαρα  το ρόλο των κομμάτων που, εκτός από το κομμουνιστικό κόμμα, κρύβουν το χαρακτήρα της σύγκρουσης, μια πτυχή της οποίας αναδύεται μέσα από τους χειρισμούς με  την ΕΡΤ. Η ουσία είναι ότι μια πολιτική ευρείας αστικής συναίνεσης επιχειρεί να «αναδιαρθρώσει» την οικονομία ρίχνοντας  την αμοιβή εργασίας, αφήνοντας τις υποτελείς τάξεις  έρμαια της ανεργίας και επιβάλλοντας τις αποφάσεις των κυβερνώντων με νομότυπες διαδικασίες. Κανένα από τα κόμματα, εκτός από το ΚΚΕ, δεν ενδιαφέρεται για την οργάνωση και ενότητα των εργαζομένων, μήπως και η όποια δυναμική των κινητοποιήσεων αποκτήσει έστω και περιορισμένα θετική προοπτική, για να μείνουν οι κινητοποιήσεις τυφλές, χωρίς  αυτές τις προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν τη συνοχή και προοπτική των κοινωνικών αγώνων. Οι εκλογές της ΕΣΗΕΑ, όπου πρώτη δύναμη βγήκαν οι δυνάμεις που εκπροσωπούνται στην τρικομματική κυβέρνηση, δεν ανοίγουν θετικές προοπτικές αλλά μάλλον φαίνεται ότι  οι εργαζόμενοι κάθε άλλο παρά έχουν ξεκαθαρίσει τα μέτωπα της σύγκρουσης. Ακόμα πιστεύουν ότι μπορεί ο καθένας να σώσει  τον εαυτό του, ότι δεν χρειάζεται ένα κίνημα  για να αντισταθεί. Νομίζει κανείς ότι τους κατάπιε η ίδια η κυρίαρχη ιδεολογία που, εκ της θέσεώς τους πολλοί απ’ αυτούς που ήταν μπροστά από το γυαλί ή το μικρόφωνο, ήταν αναγκασμένοι να υπηρετούν.
           Ίσως οι σιωπηλοί συμβιβασμοί  ανάμεσα στο κεφάλαιο και  την εργασία, τα τελευταία χρόνια, που  κατέληξαν σε με συναίνεση πάνω στην κυρίαρχη τάξη πραγμάτων αμβλύνοντας τις ταξικές συγκρούσεις τώρα αποδίδουν τους καρπούς προς όφελος της κυρίαρχης τάξης. Σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας πιστέψαμε ότι ο διαχωρισμός των ανθρώπων  σε κατηγορίες ανάλογα με την οικονομική σχέση αφορούσε κοινωνίες υποανάπτυκτες, σε άλλες χώρες και ηπείρους, όπου οι άνθρωποι χωρίζονται σε ανθρώπους που εκμεταλλεύονται την παραγωγική εργασία των άλλων και σε ανθρώπους που παθαίνουν την εκμετάλλευση. Η περίφημη κοινωνία των δυο τρίτων  σε μια κοινωνία μικροεπιχειρηματιών και μικροϊδιοκτητών δεν μας κακοφαινόταν κι αδιαφορούσαμε, μια μεγάλη πλειοψηφία  αστών με τα διάφορα πρώτα συνθετικά μικρο, μεσο κλπ., για όλους αυτούς, μετανάστες κι έλληνες, που κι εμείς εκμεταλλευόμαστε (μας φρόντιζαν τους υπέργηρους γονείς, καθάριζαν δρόμους, σπίτια, δούλευαν στα χωράφια κλπ).  ¨Ήμασταν πεπεισμένοι ότι έχουμε δικαίωμα σε ένα   φυσιολογικό επίπεδο κατανάλωσης και ότι  καθένας πρέπει να έχει τη δυνατότητα, το δικαίωμα και την υποχρέωση, να αποδίδει στην κοινωνία το ισοδύναμο σε εργασία αυτού που  καταναλώνει. Ποιος μιλούσε για τάξεις, ταξικά συμφέροντα, ανάλγητο καπιταλισμό; Και τώρα ακόμα άνεργοι, απλήρωτοι, κακοπληρωμένοι με εισοδήματα πείνας οι περισσότεροι συνεχίζουμε να αρνούμαστε την ταξική διαίρεση της κοινωνίας.
               Είτε όμως το ξέρουμε είτε δεν το ξέρουμε είτε υπάρχει ταξική συνείδηση είτε δεν υπάρχει είτε υπάρχει επιστήμη του ταξικού φαινομένου είτε δεν υπάρχει είμαστε διαιρεμένοι σε τάξεις. Ακόμα και τώρα το βασικό πρόβλημα είναι η παραγωγή και  κατανομή των υλικών αγαθών. Κι η κοινωνία μας είναι διαιρεμένη σε κοινωνικές τάξεις με βασική διάκριση, εκμεταλλευτές-εκμεταλλευόμενους, είτε το συνειδητοποιούμε είτε όχι. Και τα ίδια τα πολιτικά κόμματα οριοθετούνται σε αντιστοιχία με τη διάταξη των βασικών ταξικών δυνάμεων της κοινωνίας.
           Μόνο που εμείς έχοντας ενστερνιστεί την κυρίαρχη θεωρία ότι τα πολιτικά κόμματα είναι εκφραστές της θέλησης  του λαού, συνδετικοί  κρίκοι, ξεπερνώντας τις ταξικές αντιθέσεις ανάμεσα γενικά στο λαό και το κράτος, πεπεισμένοι ότι ο κομματικός πλουραλισμός εξασφαλίζει την υπεράσπιση των συμφερόντων  μας, όταν ήρθαν τα μνημόνια και τα αποτελέσματα της εφαρμογής τους, που έκαναν ορατό το χάσμα ανάμεσα στην κυρίαρχη τάξη  και τους  υποτελείς, θεωρήσαμε αίτιο τον τρόπο άσκηση της πολιτικής και την απαξιώσαμε γενικά. ¨Όμως η  πολιτική ζωή  στην τελική δεν σημαίνει παρά ρύθμιση κατά πρώτο λόγο του οικονομικού φαινομένου κι επομένως τα κύρια οργανικά στοιχεία της πολιτικής μας, τα πολιτικά κόμματα, είναι δημιουργήματα του ταξικού χωρισμού κι αυτόν εκφράζουν. Εξυπηρετούν το οικονομικό συμφέρον την κοινωνικής τάξης που εκφράζουν, δηλ. τον τρόπο που  πρέπει να ρυθμίζονται οι οικονομικές σχέσεις έτσι που  η κοινωνική τάξη που αντιπροσωπεύεται από το κόμμα να έχει την ωφελιμότερη γι’  αυτήν λειτουργία του οικονομικού φαινομένου.
       Όλα αυτά τα χρόνια της μεταπολίτευσης, η  πολυκομματικότητα  εξυπηρετούσε, και με το δικομματισμό, την τάση είτε της  ανοιχτής υπεράσπισης του υπάρχοντος συστήματος είτε της  υπεράσπισής του με κάποιες μεταρρυθμίσεις και συμφιλίωση των ταξικών αντιθέσεων κινητοποιώντας μια  πλατιά κοινωνική βάση. Τώρα όμως  που οι αντιθέσεις οξύνονται, τα ταξικά συμφέροντα αποκαλύπτονται και το ίδιο και ο ρόλος των κομμάτων. Κι ενώ τον πρώτο καιρό με μόνη αλλαγή στη  διαχωριστική γραμμή, που έγινε μνημόνιο-αντιμνημόνιο,  τα κόμματα συνέχισαν να λειτουργούν στην ίδια λογική, η οξύτητα των κοινωνικών αντιθέσεων ξεπέρασε αυτόν το διαχωρισμό, αποκαλύπτοντας τις ταξικές διαιρέσεις της κοινωνίας.
            Σ΄ όλο αυτό το παιχνίδι των συσκέψεων των τελευταίων ημερών η τρικομματική κυβέρνηση αλλά και  αντιπολίτευση με τη νεκραναστημένη  πασοκική ρητορική του ’80  αποκαλύπτουν πια  ότι εκφράζουν συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης με διαφοροποιήσεις στον τρόπο  ιδεολογικής και οργανωτικής υποταγής των μαζών σ’ αυτή.  Στις συνθήκες πια που διαμορφώνονται η πάλη ανάμεσα στις υποτελείς και κυρίαρχες τάξεις θα διεξάγεται με όλο και σκληρότερους όρους, θα στρέφεται ενάντια στην ίδια τη βάση του καπιταλισμού. Ουσιαστικά η βασική διαχωριστική γραμμή θα είναι πια ανάμεσα στην κυρίαρχη τάξη και τις μάζες των εργαζομένων.  Γι’ αυτό και το σύστημα των κομμάτων που υποστηρίζουν τις κυρίαρχες τάξεις (από τη Δεξιά της Ν.Δημοκρατίας μαζί με το ΑΝΕΛ μέχρι τη φασιστική Χ.Α και από τη σοσιαλδημοκρατία του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ μέχρι την αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ) όλο και περισσότερο, άμεσα ή έμμεσα, θα στρέφεται εναντίον των υποτελών τάξεων, με τη διαρκή υπόμνηση ότι μ’  αυτό το συσχετισμό αν η αντιπαράθεση φτάσει  σε συνολική σύγκρουση μπορεί να επικρατήσει συντρίβοντας κάθε αντίσταση.
     Βέβαια πάντα υπάρχει η αισιοδοξία ότι οι μικροπολιτικές προστριβές ή και ενδοαστικές αντιπαλότητες μπορούν, έστω και περιορισμένα, να αποδεσμεύσουν κοινωνικές ομάδες από την κυρίαρχη ιδεολογική χειραγώγηση και να δρομολογήσουν εξελίξεις που οι υποτελείς μάζες να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους. Κι ίσως γι’  αυτό το κομμουνιστικό κόμμα συνεχώς  συκοφαντείται, γιατί ο ρόλος του είναι καθοριστικός για να μετατραπεί ένας αγώνας αντίστασης που τώρα είναι ένα άθροισμα μεμονωμένων εστιών, σε επιθετικό, επιθετικό απέναντι στην σημερινή οργάνωση της κοινωνίας αλλά και τις ιδεολογίες, τις συμπεριφορές, τα μοντέλα ζωής, που αυτή γεννά και αναπαράγει παντού, άρα και στους εργαζομένους.

Σάββατο 15 Ιουνίου 2013

ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΑ ΤΗΣ ΕΡΤ



              Ο αιφνιδιασμός του πρωθυπουργού  στο θέμα του κλεισίματος της ΕΡΤ, που δρομολόγησε πολιτικές αντιπαραθέσεις, ξεπερνά τα όρια ενός τακτικού ελιγμού της στιγμής με στόχο την μετατόπιση της πολιτικής διαμάχης από τα μηδενικά αποτελέσματα της οικονομικής ανάκαμψης που υποσχόταν με τις ιδιωτικοποιήσεις. Είναι ξεκάθαρο πως είναι μια ακόμα από τις   ενέργειες των κυβερνώντων στην προσπάθειά τους να συμβάλλουν μ’ επιτυχία στην  κατά μέτωπο επίθεση  του  κεφαλαίου εναντίον των υποτελών τάξεων.  Επιπλέον ίσως δεν  μπορεί να αμφισβητηθεί ότι ο αιφνιδιασμός  προήλθε  και από υπερβολική νευρικότητα της κυβερνώσας ηγεσίας, παρά την αυτοπεποίθηση που δείχνει η επίδειξη δύναμης,   μπροστά στη διευρυνόμενη απόκλιση από τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι των εταίρων και από την αποτελεσματικότητά τους στην εφαρμογή τους.
         Μόνο που αυτός ο αιφνιδιασμός έπληξε καίρια ευαίσθητα σημεία των μεταπολιτευτικών  δημοκρατικών θεσμών και ανάγκασε ακόμα και τους  κυβερνητικούς ακολούθους, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, ενώ δεν  τολμούν να  διαχωρίσουν τη θέση τους από τις αποφάσεις της κυβέρνησης να ψελλίζουν δικαιολογίες για να προσεγγίσουν κάποιο τμήμα  από τους διαμαρτυρόμενους εργαζόμενους. Δεν μοιάζει να τίθεται θέμα διάρρηξης της συνεργασίας,  παρά  τους εκβιασμούς περί προκηρύξεως εκλογών, αλλά μάλλον προσπάθεια να επιβληθεί ένας συμβιβασμός με αποδέκτη τους αντιδρώντες εργαζόμενους. Κι έτσι ακόμα κι ο πρόεδρος της   Δημοκρατίας    εκφράζει τη θέση για ανοιχτή ΕΡΤ, χωρίς όμως κανείς να μην αρνείται την ανάγκη εξυγίανσής της, χρησιμοποιώντας τη ως άλλοθι για την άσκηση της πιο ανάλγητης πολιτικής που αμνηστεύει τις αδιέξοδες πολιτικές και τις εσκεμμένες μεθοδεύσεις για κατάχρηση εξουσίας.  Εξαιτίας του φόβου τους μήπως  το κλείσιμο της ΕΡΤ  πυροδοτήσει μια καθολική σύγκρουση με τις μάζες των εργαζομένων οι κυβερνώντες επιδιώκουν η σύγκρουση να οριοθετηθεί στο περιεχόμενο των χειρισμών μόνο. Σ’ αυτό τους βοηθούν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι- απολυμένοι της ΕΡΤ, που στις  συνεχιζόμενες εκπομπές τους αποφεύγουν τη σύνδεση του αγώνα τους με των άλλων εργαζομένων, την ιδεολογική σημασιοδότηση του αγώνα τους  αλλά και της απόφασης για κλείσιμο της ΕΡΤ σε σχέση με το καθεστώς μνημονίων  και βέβαια ούτε λόγος να γίνεται για ταξική διάσταση του.
          Μετά τη διακοπή του σήματος της ΕΡΤ  ο  «902.gr» και η τηλεόραση του «902»  άρχισαν να αναμεταδίδουν την εκπομπή των εργαζομένων της ΝΕΤ παρά τις αλλεπάλληλες διακοπές και απειλές από την κυβέρνηση. Αυτή η αναμετάδοση  από τη ραδιοτηλεόραση του κομμουνιστικού κόμματος εγγράφει αυτόν τον αγώνα, ακόμα και εκόντων ακόντων  των εργαζομένων, έστω μέρους τους, στους ταξικούς αγώνες, συνδέοντάς τους.  Έτσι  και  ο αγώνας  για να μη καταργηθούν δημοκρατικά δικαιώματα   γίνεται  στοιχείο της πάλης για το  σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
           Σίγουρα η  κρατική τηλεόραση υποθετικά άρθρωνε έναν ελεύθερο, ακηδεμόνευτο λόγο στην πραγματικότητα στόχευε, αναλόγως των κοινωνικών συσχετισμών άλλοτε περισσότερο άλλοτε λιγότερο,  στην απόκρυψη και  τη μεθοδευμένη παραπλάνηση. Σίγουρα όταν διακηρύττεται ότι στην αστική  δημοκρατία η ελευθερία έκφρασης, η ελευθερία του τύπου είναι θεμελιακό δικαίωμα  υποκρύπτεται αρκετή υποκρισία αφού διατηρείται η αντίφαση μεταξύ του συνθήματος και της πραγματικότητας, εφόσον πίσω από το δημοκρατικό περίβλημα κρύβεται η εξουσία του μεγάλου κεφαλαίου. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως οι θεσμοί της δημοκρατίας δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν  από την εργατική τάξη, αφού σε τελευταία ανάλυση οι δημοκρατικές αρχές, τα δικαιώματα   και οι θεσμοί είναι αποτέλεσμα  της πάλης των λαϊκών τάξεων. Μπορεί στη δημοκρατία το κράτος να είναι μηχανισμός καταπίεσης της αστικής τάξης  αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι αδιάφορη η μορφή  καταπίεσης. Όσα περισσότερα δικαιώματα  και ελευθερίες κατακτούν οι εργαζόμενοι, όσο καλύτερες είναι οι συνθήκες για την προπαγάνδιση των συμφερόντων  τους και την προσέλκυση των πλατιών λαϊκών μαζών στον αγώνα κατά της καπιταλιστικής εξουσίας τόσο μεγαλύτερες δυνατότητες έχουν  να χρησιμοποιούν τους δημοκρατικούς θεσμούς  του αστικού κράτους για το δικό τους αγώνα. Γι’ αυτό ακόμα κι αν η κρατική τηλεόραση  εξυπηρετούσε, μέσα από υπόγειες διαδρομές,  ακόμα και  τα βραχυπρόθεσμα παιχνίδια εξουσίας παραβιάζοντας και όρους λειτουργίας της που είχαν θεσπιστεί μεταπολιτευτικά με ένα ισχυρό λαϊκό κίνημα, τυπικά σε γενικές γραμμές ήταν υποχρεωμένη να τους ακολουθεί.
        Το αιφνιδιαστικό λοιπόν κλείσιμό της από την κεντρική εξουσία μέσα από νομότυπες διαδικασίες δείχνει το δρόμο που θα ακολουθηθεί από την εξουσία από δω και πέρα. Με την κρίση έχει φτάσει η στιγμή που  η χρησιμοποίηση αυτών των δημοκρατικών θεσμών και δικαιωμάτων από τους εργαζόμενους θίγει βασικά οικονομικά συμφέροντα  και την πολιτική εξουσία της κυρίαρχης τάξης, γι’ αυτό και η τελευταία απαρνείται  επί της ουσίας την νομιμότητά που αυτή δημιούργησε, ένα βήμα  πριν καταφύγει, αν χρειαστεί, και στην ανοιχτή βία. Στην πράξη θα διαπιστώνεται ότι η πόλωση  τόσο θα οξύνεται όσο περισσότερο στο εποικοδόμημα, που εκφράζει και κατοχυρώνει τις οικονομικές σχέσεις στη δοσμένη κοινωνία, θα προσπαθούν να ελεγχθούν εκείνα τα στοιχεία που υπονομεύουν τη βάση που το γέννησε.
           Την πράξη νομοθετικού περιεχομένου για το κλείσιμο της ΕΡΤ δεν πρέπει να την περιορίσουμε στην τρέχουσα εφαρμογή της, πρέπει να δούμε το σύνολο, να αντιληφθούμε το στόχο και τι επιβάλλει - τον περιορισμό κι αυτής της αστικής δημοκρατίας. Βέβαια οι μαζικές αντιδράσεις  για το κλείσιμό της  ήταν περισσότερο αποτέλεσμα συναισθηματικής φόρτισης παρά πολιτικής επιλογής.  Κι εδώ  είναι αλήθεια ότι κάπου συναντώνται με τους αγανακτισμένους των πλατειών πριν δυο χρόνια. Όμως η ποιοτική διαφορά είναι εμφανής. Μπορεί να μη φτάνουν τη μαζικότητα των αγανακτισμένων οι κινητοποιήσεις με αφορμή το κλείσιμο της ΕΡΤ, γίνονται όμως, σε ένα μεγάλο ποσοστό, κάτω από πολιτικές σημαίες και η διαχωριστική γραμμή  οριοθετείται πιο αριστερά. Οι επαναλαμβανόμενες μάλιστα απεργίες των δημοσιογράφων είναι πολύ μακριά από αντιλήψεις για το αυθόρμητο, ανοργάνωτο, απολίτικο των διεκδικήσεων.
         Όχι, ξαφνικά δεν αποκτήσαμε όλοι ταξική συνείδηση. Όμως εκ των πραγμάτων η αντίθεση με τους κυβερνώντες, οι συγκρούσεις σε διάφορα επίπεδα με το κράτος και κατ’ επέκταση με την κυρίαρχη τάξη θα διαμορφώσουν όχι μόνο στην εργατική τάξη αλλά και σε άλλες κοινωνικές δυνάμεις τόσο την ταξική συνείδηση όσο και την ανάγκη υπέρβασης των οικονομικών και κοινωνικών σχέσεων  που επιβάλλει η καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας.  Ο δρόμος είναι μακρύς.