Κοντά δεκάξι μήνες από το πρώτο μνημόνιο περάσαμε πια από τις ψευδώνυμες ελπίδες στις πραγματικές απογοητεύσεις. Τα οικονομικά μέτρα δεν αποδίδουν. Το σύνολο των οικονομικών μέτρων που εξαγγέλθηκαν και ήδη εφαρμόζονται από την κυβέρνηση, ενώ προστίθενται συνεχώς καινούργια, διακρίνεται σε δυο κατηγορίες: συγκεκριμένα μέτρα άμεσης εφαρμογής, εισπρακτικού χαρακτήρα, και διακηρύξεις μέτρων που θα εφαρμοστούν στο μέλλον. Στη δεύτερη κατηγορία εντάσσονται κυρίως οι διακηρύξεις που αφορούν στην καταστολή της φοροδιαφυγής και την εφαρμογή ενός διαφημιζόμενου δίκαιου συστήματος φορολόγησης – αυτά σε αναμονή- και στην αναδιάρθρωση του εργασιακού τοπίου. Ο στόχος, ο ανομολόγητος, η αποδόμηση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Τα οικονομικά μέτρα θεωρούνται, τόσο από τους κυβερνώντες όσο και από μεγάλο μέρος των εργαζομένων, απαραίτητα για τη λήψη, η μάλλον επιβολή, δανείων, αλλά δεν εξαντλούνται σ’ αυτόν τον στόχο. Περικλείουν, από τη στιγμή που εξαγγέλλονται και κυρίως με την εφαρμογή τους, και πολλές άλλες δυναμικές και δυνατότητες. Οι οικονομικές αναλύσεις μπορούν να καλύπτουν όλες τις πτυχές των μέτρων. Οι πρακτικές τους όμως συνέπειες εξαρτώνται από την τροπή που θα πάρει το αμέσως επόμενο διάστημα η ταξική πάλη στη χώρα μας. Κι είναι καιρός πια οι ενέργειες των εργαζομένων να στρέψουν τις ολέθριες συνέπειές τους προς τους … κυβερνώντες.
Μέχρι τώρα το ίδιο το σύστημα ήταν υποχρεωμένο τόσο για λόγους οικονομικούς, διεύρυνση της αγοράς, όσο και για λόγους ιδεολογικής ένταξης μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού, να αναπαράγει για το ευρύ κοινό το καταναλωτικό πρότυπο των ανώτερων εισοδηματικών τάξεων. Η αστικοποίησή μας έγινε δελεαστική με τη βελτίωση των όρων διαβίωσής μας και μάλιστα με τη δυνατότητα που μας δίνονταν να μιμηθούμε τον τρόπο ζωής των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων με προϊόντα χαμηλότερου κόστους, κατώτερης ποιότητας, που ενδεχομένως εξασφάλιζαν σ’ αυτούς και μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους, αλλά που μας έδιναν κι εμάς την ψευδαίσθηση της κοινωνικής αναρρίχησης. Και κάπου εκεί χάθηκε η ταξική μας συνείδηση, σε σημείο που πολλοί από μας να ταυτιζόμαστε ακόμα και τώρα με τις επιλογές της κυρίαρχης τάξης.
Επαναλαμβάνουμε λοιπόν κι εμείς, μαζί με την κυρίαρχη τάξη και τους παρατρεχάμενούς της, ότι το κεντρικό πρόβλημα της οικονομίας είναι η έλλειψη επενδύσεων, είτε για την ανάπτυξη της υπάρχουσας παραγωγής είτε για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και δραστηριοτήτων. Η έξοδος επομένως από την οικονομική κρίση συνίσταται στη δημιουργία πιο ευνοϊκών, από τους υπάρχοντες, όρων για το κεφάλαιο και δυσμενέστερων για την εργασία, για να υπάρξουν κέρδη που προϋποθέτουν τα κεφάλαια τα οποία απαιτούνται για τις επενδύσεις και εκλιπαρεί σύσσωμο το κυρίαρχο πολιτικοοικονομικό μας σύστημα. Με άλλους όρους, ευνοϊκότερες συνθήκες για τις καπιταλιστικές και δυσμενέστερες για τις υποτελείς δυνάμεις.
Η επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης ακόμα καταφέρνει να συντηρεί την παθητική υποστήριξη πολλών εργαζομένων σ’ αυτή. Οι λεκτικοί εξωραϊσμοί του Βενιζέλου, που τα ΜΜΕ προβάλλουν υπέρμετρα αφήνοντας στο ημίφως τον Παπανδρέου, με τους ρητορικούς πομφόλυγες του προσπαθούν να καλύψουν το αδιέξοδο και την αναποτελεσματικότητα των ενεργειών τους, δικών του και της τρόικας. Το περίφημο «νέο σχέδιο Μάρσαλ» είναι στον αέρα, η «επιτυχής συμφωνία» με τη Φιλανδία πυροδοτεί αντίστοιχες απαιτήσεις και από άλλες χώρες και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών παραδέχεται τον παράλογο χαρακτήρα πολλών μέτρων δικαιολογώντας τα ότι τα πήραν «με το πιστόλι στο κρόταφο». Από κοντά τα μέσα ενημέρωσης αποδίδουν την άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας, παρά τα μνημόνια, περισσότερο στην ελλιπή εφαρμογή των μέτρων που απαιτούνται από την τρόικα και λιγότερο στο είδος των μέτρων που επιβάλλονται.
Ωστόσο, το σύνολο σχεδόν των εργαζομένων αρνούμαστε να πιστέψουμε στην «αθέτηση» των υποσχέσεων του κράτους πρόνοιας και γι’ αυτό αυτοεμπλεκόμαστε σε ακροβατισμούς ιδεολογικούς - αμηχανία σύνδεσης του σοσιαλιστικού ΠΑΣΟΚ με τα ολέθρια μέτρα για τους εργαζομένους, της εξουσίας της τρόικας με το κύρος της ευρωπαϊκής ένωσης κλπ – και δεν συγκεντρώνουμε όλες μας τις προσπάθειες στο αληθινό μας πρόβλημα: συνειδητοποίηση της ταξικής μας ταυτότητάς μας, απόρριψη των όρων με τους οποίους τίθεται η κρίση και αντίδραση σ’ αυτήν με τρόπους που προϋποθέτουν την αμφισβήτηση της λογικής του καπιταλισμού. Για να γίνουμε ικανοί να συγκρουστούμε με τις δυνάμεις του καπιταλισμού στη χώρα μας θα πρέπει και οι προσπάθειες απεμπλοκής του μαζικού κινήματος από τη σημερινή πολύμορφη χειραγώγησή του να μη οδηγήσουν στην αποστράτευση μας, αλλά στη συνάρθρωση όλων των αριστερών κινημάτων σε μια δύναμη αντίστασης και γρήγορα.
Το κρίσιμο ερώτημα παραμένει : Υπάρχουν προλετάριοι;