Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

ΕΧΩ, ΚΑΤΕΧΩ, ΑΠΕΧΩ


          Όσο βαθαίνει η κρίση, τόσο συνειδητοποιούμε  πόσο ταξική είναι η κοινωνία μας, τόσο περισσοτέρων ανθρώπων η ζωή κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από  την ανάγκη της υλικής επιβίωσης και η φυσική και οικονομική  ασφάλεια αποτελεί την κύρια αξία που προσανατολίζει τη συνείδηση και τη συμπεριφορά τους, τόσο ο οικονομικός ρόλος της μικροαστικής τάξης, με τη συγκεντροποίηση της παραγωγής,   μειώνεται.
        ¨Όσο περισσότερο  βλέπουμε  το όνειρό μας  να διεισδύσουμε  στην προνομιούχα μειοψηφία  να απομακρύνεται, τόσο πιο συντηρητικοί γινόμαστε  και ανίκανοι να κατανοήσουμε τις αιτίες  της κοινωνικής ανισότητας.  Κυριευόμαστε από   το πνεύμα του ατομικισμού και το φόβο απέναντι στον κομμουνισμό που δήθεν επιβουλεύεται τη μικρή μας ιδιοκτησία και με ανεξάντλητη παθητικότητα υπομένουμε  τις επιπτώσεις από την κυρίαρχη πολιτική, προσπαθώντας να αποφύγουμε  τις σκληρές ταξικές συγκρούσεις για να διασώσουμε  το  βιός  μας… 
            Καιρός πάλι και πάλι να  ξαναθυμόμαστε τον  Κ. Μαρξ…
      « ...Όταν ο στενοκέφαλος αστός λέει στους κομμουνιστές: καταργώντας την ιδιοκτησία, δηλ. την ύπαρξή μου σαν κεφαλαιοκράτη, σα γαιοκτήμονα, σαν ιδιοκτήτη  εργοστασίου, και την ύπαρξή του σαν εργάτη, καταργείς την προσωπικότητα  μου και τη δικιά σου. Κάνοντας αδύνατο για μένα να εκμεταλλεύομαι εσάς τους εργάτες, να εισπράττω τα κέρδη μου, τους τόκους του ή το εισόδημά  μου, κάνετε αδύνατο για μένα να υπάρχω σαν άτομο. Όταν επομένως ο αστός εξηγεί στους κομμουνιστές: καταργώντας την ύπαρξή μου σαν αστού, καταργείτε την ύπαρξή μου σαν ατόμου, όταν έτσι ταυτίζει τον εαυτό του σαν  αστό μ ε τον εαυτό του σαν άτομο, πρέπει τουλάχιστο κανείς να αναγνωρίσει την ειλικρίνειά του και την αδιαντροπιά  του. Για τον αστό συμβαίνει ασφαλώς αυτό : πιστεύει πως είναι άτομο μονάχα  στο βαθμό που είναι αστός.
           Από  την ώρα ωστόσο, που οι θεωρητικοί της αστικής τάξης έρχονται και δίνουν μια γενική έκφραση σ’  αυτή τη βεβαίωση, ταυτίζοντας επίσης θεωρητικά την ιδιοκτησία του αστού με την ατομικότητα και θέλοντας να δώσουν μια λογική  δικαιολόγηση γι’  αυτή την ταύτιση, τότε αυτός ο παραλογισμός αρχίζει να γίνεται επίσημος και ιερός.
                 Πιο πάνω  ο «Στίρνερ»  ανασκεύασε την κομμουνιστική κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας μετατρέποντας πρώτον την ατομική ιδιοκτησία σε αυτό που «έχει» κανείς και διακηρύσσοντας ότι το ρήμα  «έχω» είναι μια απαραίτητη λέξη, μια αιώνια αλήθεια, γιατί ακόμα και στην κομμουνιστική  κοινωνία θα συμβαίνει να «έχει» ο «Στίρνερ» στομαχόπονο. Κατά τον ίδιο  ακριβώς τρόπο βασίζει  εδώ το αδύνατο να καταργηθεί  η ατομική ιδιοκτησία με το να τη μετατρέπει στην έννοια της κατοχής  ιδιοκτησίας, εκμεταλλευόμενος την ετυμολογική σύνδεση ανάμεσα στις λέξεις Eigentum(ιδιοκτησία) και  eigen(δικό μου)  και ανακηρύσσοντας τη λέξη eigen αιώνια αλήθεια,  διότι ακόμα και στο κομμουνιστικό  σύστημα θα μπορούσε να συμβεί ώστε ένας στομαχόπονος να είναι  eigen γι’  αυτόν. ¨Ολος αυτός ο θεωρητικός παραλογισμός, που ζητάει καταφύγιο  στην ετυμολογία, θα ήταν αδύνατος αν η τωρινή ατομική ιδιοκτησία, που οι κομμουνιστές θέλουν να καταργήσουν, δεν είχε μετατραπεί στην αφηρημένη ιδέα της «ιδιοκτησίας». Αυτή η μετατροπή, από τη μια μεριά, σε απαλλάσσει  από  τον κόπο να έχεις οτιδήποτε να πείς, ή ακόμα απλώς  και να ξέρεις οτιδήποτε, για την πραγματική ατομική ιδιοκτησία και, από την άλλη μεριά, σε διευκολύνει να  ανακαλύψεις μιαν  αντίφαση στον κομμουνισμό, μια και ύστερα από την κατάργηση της (τωρινής) ατομικής ιδιοκτησίας είναι ασφαλώς  εύκολο να ανακαλύψεις ακόμα όλων των ειδών τα πράγματα που μπορούν να συμπεριληφθούν στον όρο «ιδιοκτησία». Στην πραγματικότητα, διαθέτω  ατομική ιδιοκτησία μόνο στο βαθμό που έχω  κάτι που μπορεί να πουληθεί, ενώ κάτι που είναι ιδιαίτερο σε μένα  μπορεί να μην πουλιέται καθόλου. Το ρούχο μου είναι για μένα  ατομική ιδιοκτησία μονάχα στο βαθμό που μπορώ να το ανταλλάξω, να το βάλω ενέχυρο ή να το πουλήσω, μονάχα στο βαθμό που αυτό είναι εμπορεύσιμο.  Αν χάσει αυτό το χαρακτηριστικό, αν κουρελιαστεί, πάλι μπορεί να έχει ορισμένα χαρακτηριστικά που να το κάνουν χρήσιμο για μένα, μπορεί μάλιστα να γίνει χαρακτηριστικό  δικό μου και να με κάνει κουρελή. Αλλά κανένας οικονομολόγος  δε θα σκεφτόταν ποτέ να το χαρακτηρίσει ατομική μου ιδιοκτησία, μια κι αυτό δε μου δίνει τη δυνατότητα να εξουσιάσω ούτε  και την παραμικρή εργασία άλλου. Ενας νομικός, ένας ιδεολόγος της ατομικής ιδιοκτησίας, ίσως να επέτρεπε ακόμα στον εαυτό του τέτοιες μωρολογίες. Η ατομική ιδιοκτησία αλλοτριώνει την ατομικότητα όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και των πραγμάτων. Η γή δεν έχει καμιά σχέση με τη γαιοπρόσοδο κι η μηχανή δεν έχει καμιά σχέση με το κέρδος. Για το γαιοχτήμονα η γη έχει μονάχα μια σημασία: τη γαιοπρόσοδο. Νοικιάζει  τη γή του  και παίρνει νοίκι. Αλλά αυτό  είναι ένα χαρακτηριστικό που  μπορεί η γη να το χάσει, χωρίς να χάσει κανένα σύμφυτο χαρακτηριστικό της χωρίς, λόγου χάρη, να χάσει ένα μέρος  της γονιμότητάς της. Είναι ένα χαρακτηριστικό που η έκταση και ακόμα η ύπαρξη του εξαρτιέται από κοινωνικές σχέσεις που δημιουργούνται και καταστρέφονται χωρίς την ενεργητική  συμμετοχή των ατομικών γαιοκτημόνων. Το ίδιο συμβαίνει και με τις μηχανές. Το πόσο λίγη σχέση υπάρχει ανάμεσα  στο χρήμα , την πιο  γενική μορφή ιδιοκτησίας, και στις ιδιομορφίες του ατόμου, το πόσο άμεσα έρχονται σε αντιπαράθεση το ένα  εναντίον του άλλου, ήταν  ήδη γνωστό στον Σαίξπηρ, πολύ καλύτερα από ό,τι στο θεωρητικολόγο μας μικροαστό:
« Τόσο απ΄ αυτό κάνει το μαύρο  άσπρο, τ΄ άσκημο/ ωραίο, τ΄ άδικο δίκιο,  το χυδαίο ευγενικό,/ το παλιό νέο, τη δειλία αντρειά/… τούτο ο κίτρινος δούλος…/ … κάνει λατρευτή τη λέπρα…/ τούτο ξαναπαντρεύει χήρα μαραμένη/ γυναίκα απ’ το νοσοκομείο με σπυριά ομπυασμένα/ που προκαλεί εμετόν, αυτό τη μπαλσαμώνει/ και την αρωματίζει πάλι ανθό του Απρίλη./…Θεέ ορατέ/ που συγκολλάς τα αντίθετα, τα κάνεις να φιλιώνται!»  («Τίμων ο Αθηναίος», πράξη Δ, σκηνή 3, Μτφ. Β. Ρώτα)
              Με μια λέξη, η γαιοπρόσοδος, το κέρδος κτλ. αυτές οι  πραγματικές μορφές ύπαρξης της ατομικής  ιδιοκτησίας, είναι κοινωνικές σχέσεις που αντιστοιχούν σ΄ ένα καθορισμένο στάδιο της παραγωγής και είναι «ατομικές» μονάχα όσο δεν έχουν γίνει ακόμα εμπόδιο στις υπάρχουσες παραγωγικές δυνάμεις..." ( Κ. Μάρξ- Φρ. Εγκελς: «Η Γερμανική Ιδεολογία», σελ. 320-323, εκδ. Gutenberg,)
«..Το θετικό ξεπέρασμα της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, σαν ιδιοποίηση της ανθρώπινης ζωής, είναι λοιπόν το θετικό ξεπέρασμα κάθε αποξένωσης – δηλ. η επιστροφή του ανθρώπου από τη θρησκεία, την οικογένεια, το κράτος κλπ. στην ανθρώπινη  δηλαδή στην κοινωνική  ύπαρξή του.»(Κ. Μάρξ: «Χειρόγραφα 1844», Διεθνής Βιβλιοθήκ,1974)

     

1 σχόλιο:

dryplacer είπε...

Πάρα πολύ καλό άρθρο!Το "πάντρεμα" με τον Σαίξπηρ, φανταστικό!
http://denplirono-anatropi.blogspot.gr/