«ΑΣΦΥΞΙΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ»

Σύμφωνα με τελευταίες ειδήσεις βρίσκεται σε οριακό σημείο η υγεία του Νίκου Ρωμανού, καταδικασμένου για τη διπλή ληστεία στο Βελβεντό Κοζάνης και κατηγορουμένου σαν μέλους της οργάνωσης «Συνομωσία των Πυρήνων της Φωτιάς», που συνεχίζει  την απεργία πείνας, διεκδικώντας το δικαίωμα να λαμβάνει  άδειες για να παρακολουθεί τα μαθήματα στη  σχολή  που έχει περάσει. Στην επιστολή που είχε κοινοποιήσει όταν άρχιζε την απεργία πείνας διευκρίνιζε ότι  δεν υπερασπίζεται  «τη νομιμότητά τους αντίθετα, απευθύνω έναν πολιτικό εκβιασμό ώστε να κερδίσω ανάσες ελευθερίας από την ισοπεδωτική συνθήκη του εγκλεισμού».

Η απόφαση του Ν. Ρωμανού να μην υποχωρήσει, με κίνδυνο της ζωής του, όπως το ξεκαθάρισε δεν έχει να κάνει με την υπεράσπιση της όποιας αστικής νομιμότητας. Με την απεργία πείνας του όμως έφερε πάλι στο προσκήνιο μηχανισμούς που επινοεί η αστική εξουσία  πρόσφορες και για την προληπτική προστασία της. Από τη μια οργανώνεται με κανόνες δικαίου για να γίνεται τυπικά νόμιμη εξουσία καθιδρύοντας μια συγκεκριμένη νομιμότητα κι επιδιώκοντας να εξασφαλιστεί ένα μίνιμουμ συναίνεσης και από την άλλη τροποποιούνται, παραλλάσσονται και αλλοιώνονται θεσμοί και διαδικασίες όταν αυτό είναι πρόσφορο για την προστασία του καθεστώτος. Σε μικρογραφία αυτό φαίνεται στην περίπτωση του Ν. Ρωμανού. Από τη μια ο υπουργός Δικαιοσύνης Χ. Αθανασίου απονέμει έπαθλο για την επιτυχία του Ν. Ρωμανού στις πανελλήνιες εξετάσεις από την άλλη το συμβούλιο φυλακής αρνείται τη χορήγηση άδειας για παρακολούθηση των μαθημάτων. Η κρατική εξουσία και στη σύλληψη μετά τη ληστεία αλλά και τώρα κάνει επίδειξη δύναμης προς γνώσιν και συμμόρφωση ...όλων.

               Αυτό που ξεχωρίζει στη συμπεριφορά του  νεαρού αναρχικού από την ώρα της σύλληψής του είναι η συνέπειά του στις αναρχικές του ιδέες που έτσι φαίνεται πως έχουν απήχηση  όχι μόνο σαν προσωπικό ηθικό πιστεύω αλλά και σαν κοινωνική επαναστατική δύναμη. Μοιάζει πως παρόλο που είναι τόσο νέος  δεν του λείπει η συνέπεια και η αφοσίωση. Με την ανελέητη και εξτρεμιστική  προβολή των ανυποχώρητων πεποιθήσεών του, προσφέρει ένα παράδειγμα κι ένα πρότυπο αμφισβήτησης, που ακόμα κι αν δεν είναι αποτελεσματικό βάζει το ζήτημα  των πολιτικών και κοινωνικών προϋποθέσεων για μετασχηματισμό της κοινωνίας. 

 Εξάλλου από την ιστορία ξέρουμε ότι η δύναμη του αναρχισμού έγκειται στο χαρακτήρα των ανθρώπων που τον έκαναν πράξη. Κι αν βρίσκει νέους οπαδούς, παρόλο την αποτυχία του σαν κοινωνικό επαναστατικό κίνημα, είναι γιατί ορισμένοι τύποι αναρχικών προσφέρουν ακραία παραδείγματα εξτρεμιστικής  ατομικιστικής αυτοέκφρασης, που απορρίπτει όλες τις συμβάσεις και όλους τους περιορισμούς. Μόνο που αυτό το είδος της εξέγερσης καταλήγει συχνά στη ματαιότητα και μερικές φορές στην προσωπική καταστροφή, αν και μπορεί να αμφισβητεί δυναμικά  την καπιταλιστική οργάνωση της κοινωνίας. Αν και ο αναρχισμός μοιράζεται με το μαρξισμό το ίδιο απώτερο σκοπό της αταξικής κοινωνίας μοιάζει να μετατρέπεται  σε ρομαντικό όραμα. Η απόρριψη κάθε εξουσίας είναι τόσο ελκυστική γιατί διακηρύχνει την απόλυτη ελευθερία δράσης, ίσως σύμφωνα με κάποιο εσωτερικό ψυχικό φως.  ¨Όμως είναι  ο μαρξισμός που μέσα από την επιστημονική ανάλυση των όρων εκμετάλλευσης  δείχνει  το δρόμο για την κατάργησή της. Με την ανάλυσή του για τον καπιταλισμό αποτελεί την επιστημονική βάση για την κατανόησή του, ενώ ο  αναρχισμός με τις ιδεαλιστικές αιτιάσεις του ενισχύεται μόνο από τη θέληση των οπαδών του να πραγματοποιηθεί η ελευθερία και η ισότητα.  

Ο αναρχισμός προσφέρει μια πολιτική θεωρία που μπορεί να συνδυάζει το όραμα για μια δίκαιη κοινωνία με  την εξασφάλιση της ελευθερίας του ατόμου. Πρόθυμοι λοιπόν για κοινωνικές αλλαγές, για   βίαια συναισθήματα ή και υπεράσπιση του απαραβίαστου  του ατόμου  πολλοί νεαροί  διανοούμενοι και καλλιτέχνες ακόμα και μεγαλοαστοί, πολλοί λιγότερο από την εργατική τάξη,  σαγηνεύονται από τον αναρχισμό για όσο διάστημα τουλάχιστον διατηρείται η παθιασμένη τους επιθυμία για δράση και δεν αναπτύσσεται η αίσθηση για αυτό που είναι πραγματοποιήσιμο. Γι’  αυτό και τις περισσότερες φορές  είναι ακατόρθωτο να  διατηρήσουν τις πεποιθήσεις τους αμετάβλητες και τις ελπίδες τους ανθηρές ενάντια στις απογοητεύσεις και ενάντια σε συντριπτικά αντίθετα στοιχεία.

       Παρόλο που η επιθυμία για διεκδίκηση της απόλυτης ατομικής  ελευθερίας χρησιμοποιείται από το κυρίαρχο σύστημα  για να αποτραπεί κάθε προσπάθεια οργάνωσης ενάντια στην καπιταλιστική επίθεση που ζούμε στις μέρες μας, οι ιδέες του αναρχισμού, σαν τρόπου ζωής,  δεν φαίνονται να έχουν και τόσο ευρεία απήχηση ούτε καν στους νέους. Ίσως γιατί μια κατάσταση διαρκούς απόρριψης όλων των κανόνων είναι ο απαιτητικότερος τρόπος για να γίνει δυνατή η ζωή,  και ο ατομικιστικός αναρχισμός, όπως και ο κοινωνικός αναρχισμός, απαιτεί αφοσίωση και ασκητισμό που ελάχιστοι οπαδοί του κατορθώνουν να τηρήσουν. Ακόμα και στις προ εξαετίας ταραχές του Δεκέμβρη δεν φάνηκε πως στόχο τους είχαν την  απόρριψη της εξουσίας και την καταστροφή του αυταρχικού κράτους. Είναι που και  οι βασικές ιδέες του αναρχισμού συνεπάγονται τρόπους δράσης που  δεν μπορούν να οδηγήσουν  τον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση σε νικηφόρα κατάληξη, ακριβώς επειδή οι βασικές αρχές του κάνουν τόσο δύσκολη την ύπαρξη οργάνωσης.  Ο δρόμος που ο αναρχισμός δείχνει μάλλον καταλήγει σε μια κατάσταση που είναι αληθινά αναρχική μόνο όσον αφορά τα αποδιοργανωτικά της αποτελέσματα στην καλύτερη περίπτωση. Στην χειρότερη αφήνει κάποιες ασθενικές τυμπανοκρουσίες από πολύχρωμες παρελάσεις που καταλήγουν να δικαιολογούν τις επιλογές του κυρίαρχου συστήματος.

               Αλλά πώς μπορεί κανείς που συνειδητοποιεί την σκληρότητα του καπιταλισμού να μένει αδιάφορος στον αγώνα ενός σχεδόν παιδιού που ακολουθεί μέχρι εσχάτων τις ιδέες που έκανε προσωπικό ηθικό του κώδικα;