ΣΑΝ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ…

             «Θα ήμασταν σαν την Αίγυπτο, εάν χρεοκοπούσαμε και βγαίναμε από το ευρώ, όπως υποστήριζαν κάποιοι» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων με την τρόικα αργά το βράδυ της Τετάρτης. Πιθανόν  η αναφορά του υπουργού στην Αίγυπτο να έγινε απλώς για να προστεθεί στη σωρεία των εκφοβιστικών διλημμάτων με τα οποία προσπαθούν να αιτιολογήσουν τις  επιλογές τους οι πολιτικοί και ένα απτό, συγκεκριμένο παράδειγμα, ανεξάρτητα από την ομοιότητα των καταστάσεων. Σίγουρα όμως ο Γ. Στουρνάρας με τη χρησιμοποίηση του παραδείγματος της Αιγύπτου  φτάνει, έστω  και έμμεσα,  στα άκρα τα όρια της κινδυνολογίας. Συγχρόνως  αποκαλύπτει ότι ακόμα κι  αν διατηρεί  ένα βάθος κωμικής απλοϊκότητας, μια απλοϊκότητα μάλιστα που του επιτρέπει να  επαίρεται   για τα συγχαρητήρια εκ Βρυξελλών  και άνετα να  αντιφάσκει και με τον ίδιο τον εαυτό του, έχει το ταλέντο να παίζει το ρόλο του τεχνοκράτη οικονομολόγου που δίνει κύρος στις πολιτικές του  επιλογές. Γι’ αυτό και δεν  μπορεί κανείς να μην αναρωτηθεί μήπως και η αναφορά του στην Αίγυπτο  δεν κρύβει και κάποια απειλή.

              Εδώ και δυο χρόνια η πλατεία Ταχρίρ και στη χώρα μας έγινε σύμβολο εξέγερσης ενός λαού που έριξε ένα καθεστώς ταυτισμένο με ένα ηγέτη που κατέληξε να δικαστεί. Μόνο που τα πράγματα δεν είναι ποτέ τόσο απλά όσο από μακριά και μέσα στην άγνοιά μας  νομίζουμε. Αυτή τη φορά στην πλατεία Ταχρίρ   το πλήθος επιδοκίμαζε την επέμβαση του  στρατού που κατέλυσε μια νομιμότητα η οποία  με τις ευλογίες του πριν ένα χρόνο εγκαθιδρύθηκε. Δεν είναι πια ένας λαός, όπως ίσως πιστεύαμε,  που έβαζαν όλοι μαζί την πίστη τους, την ελπίδα τους, την αγωνιστικότητά τους για να διώξουν τον Μουμπάρακ. Τώρα αρχίζουν κι αναδεικνύονται  τα διαφορετικά συμφέροντα κι επιδιώξεις διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και τάξεων με τη διακριτική χορηγία και των κυρίαρχων του κόσμου που δεν εγγυώνται άμεσο και αίσιο αποτέλεσμα για όλους. ¨Οσο οι νεκροί αυξάνονται και  η αβεβαιότητα ενισχύεται, η πλατεία Ταχρίρ σε μια κοινωνία όπως η δική μας φοβισμένη, που συνήθισε  να δέχεται  τα πράγματα σα μια κατάσταση  φαινομένων που ρυθμίζονται από νόμους κι αρνείται κάθε ριζική κοινωνική αμφισβήτηση, θα συνεχίσει να παραμένει σύμβολο εξέγερσης;

              Στα χρόνια μετά τη μεταπολίτευση οι λαϊκές μάζες σε μεγάλο βαθμό σκεπτόμαστε σαν τους κεφαλαιοκράτες, όχι μόνο εξαιτίας της ανόδου του βιοτικού μας επιπέδου αλλά και γιατί πειστήκαμε μέσω ποικίλων μηχανισμών και διεργασιών. Κι έτσι εξασφαλίστηκε η κοινωνική ειρήνη, που ακόμη και στις συνθήκες εξαθλίωσης την τελευταία τριετία συνεχίζεται. Όταν λοιπόν σε κάποιες στιγμές απελπισίας  ευχόμαστε να υπάρξει κάποια εξέγερση την ονειρευόμαστε περισσότερο σαν ένα χάπενινγκ με ευτυχή κατάληξη.  Όσο λοιπόν καμιά εξέγερση δεν μοιάζει μ’  αυτό που ονειρευόμαστε τόσο πιο απόμακρη γίνεται. Γι’ αυτό και ο Γ. Στουρνάρας αναφέρει  τώρα την κατάσταση στην  Αίγυπτο,  όπου όχι μόνο η αβεβαιότητα και η επικινδυνότητα της κατάστασης χρησιμοποιείται, αναλογικά, σαν φόβητρο, αλλά και το στρατιωτικό πραξικόπημα  που ανασύρει μνήμες όχι και πολύ παλιές.

            Τελικά το κακό  με την υλοποίηση των προγραμμάτων που επιβάλλει η τρόϊκα δεν είναι μόνο η οικονομική εξαθλίωσή μας αλλά και η εξασθένιση των αντιστάσεών μας με τον εκφοβισμό  και την   ακύρωση ακόμα και της προσπάθειας  για εφαρμογή της απλής λογικής στην αξιολόγηση των πολιτικών πράξεων.   Δεν επιτρέπει απλώς  αποφάσεις αντιφατικές  να γίνονται δεκτές ή να μεταμφιέζεται το κακό σε καλό, αλλά απορρίπτει και θέτει εκτός  κάθε συζήτηση για κριτική των πολιτικών αποφάσεων διαστρέφοντας γεγονότα και ιδέες,  εξουδετερώνοντας έτσι τη διευρυνόμενη απόσταση  μεταξύ των  δήθεν ορθών πολιτικών αποφάσεων και των αποτρόπαιων αποτελεσμάτων τους στη ζωή των ανθρώπων. Τα πάντα χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση της κοινωνικής δυσαρέσκειας που διογκώνεται από τα αποτελέσματα της σειράς  μνημονίων που εφαρμόζονται. Όλη η προσπάθεια είναι αυτή η δυσαρέσκεια ή να εξουδετερωθεί με το φόβο   ή να διοχετευθεί στην κατεύθυνση της ατομικής δυσφορίας. Η ευθύνη για την εξαθλίωσή μας να είναι και πάλι ατομική, η μη ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών μας να πιστέψουμε ότι δεν  οφείλεται στον τρόπο ζωής που μας επιβάλλει το καπιταλιστικό σύστημα αλλά στις δικές μας προσωπικές επιδόσεις  και συμπεριφορές.  Κι έτσι ενώ τα προβλήματα του καθενός μας είναι όμοια να μη συγκροτήσουμε  μια ολότητα που να είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα των μερών της. Απόβλητοι από τους κοινωνικούς  και οικονομικούς σχηματισμούς και περιττοί για την καπιταλιστικό σύστημα λυγίζουμε από το φόβο μας και προσπαθούμε να διατηρήσουμε ψήγματα αυτοσεβασμού επικαλούμενοι το μάταιο των αγώνων. Μήπως κι εκεί που  μάζες ξεχύθηκαν στις πλατείες στο τέλος  δεν τις περίμενε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα    και η απειλή μιας αιματοχυσίας;

        Τα πρόσωπά μας τα βαραίνει μια κούραση, γιομάτη από αγανάκτηση. Τρία χρόνια τώρα απογοητεύσεις, πίκρες, αγωνίες  σε ποιον να τα χρεώσουμε;

       Κι όμως ο οφειλέτης δεν κρύβεται, εμείς αρνούμαστε να τον αναγνωρίσουμε …