ΕΓΚΑΡΤΕΡΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΓΗ;

        Την τελευταία εικοσαετία,  ιδίως μετά την ανατροπή της ΕΣΣΔ, επικράτησε η άποψη ότι η μαρξιστική αντίληψη  για την  κατάρρευση του κεφαλαιοκρατικού συστήματος σύμφωνα με τη διαλεκτική κίνηση της ιστορίας, κατά την οποία το προλεταριάτο θα καταστρέψει το σύστημα που το γέννησε,  διαψεύστηκε. Η πεποίθησή μας ότι ο καπιταλισμός είναι ικανός να βελτιώνεται και να επιζεί εδραιώθηκε για καλά. Θεωρούσαμε ότι ο  καπιταλισμός συμβιβάζεται με πολλούς τύπους  πολιτικών, νομικών και κοινωνικών διαρθρώσεων και ότι αποδεικνύει πως  έχει στη διάθεσή του ολόκληρη κλίμακα σχημάτων από το πλέον φιλελεύθερο μέχρι του τύπου της εν  μέρει σχεδιασμένης οικονομίας, για να ξεπερνά τις κρίσεις του. Επομένως, επιτρεπόταν  μια αέναη αισιοδοξία για το μέλλον, εφόσον τα τεχνικά μέσα που επιστρατεύονται κάθε φορά για να περνά ο  καπιταλισμός τις κρίσεις του αποτελούν την απόδειξη  του σφρίγους του συστήματος και της ευκαμψίας του, που του επιτρέπουν να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες. Κι αυτή η πεποίθηση που εδραιώθηκε για καλά, ιδιαίτερα στον αναπτυγμένο δυτικό κόσμο, αποτέλεσε και αποτελεί τη δύναμη  των κυρίαρχων τάξεων για να αποπροσανατολίζουν τις υποτελείς.

            Ακόμα και με την κρίση, που εκδηλώθηκε εδώ και πέντε χρόνια, δεν αποκτήσαμε συνείδηση της  αστάθειάς του  καπιταλισμού και πολύ περισσότερο, δεν ετέθη καν και το ζήτημα της διάρκειάς του και του θανάτου του, της χρεωκοπίας και της σήψης του. Καθώς όμως τώρα η κατάσταση βαίνει επιδεινούμενη και  μοιάζει σαν ο  καπιταλισμός να μη  μπορεί να κατανικήσει τις δυσχέρειες, εν μέσω των οποίων παραπαίει, παρά μόνο με πρόσκαιρα τεχνάσματα, και καθώς   η κρίση  ολοένα και  γίνεται σοβαρότερη,   με κίνδυνο να εμφανίζεται και ο φόβος  μήπως συνοδευτεί   και από πολέμους,  τελικά ίσως εκ των πραγμάτων γίνει   αναπόφευκτη η  παραδοχή από τις υποτελείς τάξεις  ότι ο καπιταλισμός δεν είναι τμήμα του αιωνίου πλαισίου της φύσης. Ο φόβος λοιπόν της κυρίαρχης τάξης για απόκτηση ταξικής συνείδησης της εργατικής τάξης, που θα είναι το πρώτο βήμα για να πάψει να υποτάσσεται πειθήνια στα εναλλασσόμενα ηγετικά σχήματα με διαφορετική φρασεολογία, δανεισμένη σε πολύ μεγάλο ποσοστό από αυτή της αριστεράς, επιστρατεύει και τις εφεδρείες του φασισμού για την έσχατη περίπτωση, της οργανωμένης αντίδρασης. Στις ειδικότερες μάλιστα συνθήκες στον ελλαδικό χώρο  αυτός ο φόβος συγκεκριμενοποιείται έτι περαιτέρω  με τις απειλές πραξικοπήματος, («ΒΗΜΑ») που σύσσωμος ο δημοκρατικός κόσμος θα πρέπει να αποτρέψει και επομένως η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο καλύτερος εγγυητής για τη σταθερότητας της δημοκρατίας.

            Αυτό που επιδιώκεται, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη, είναι να μη τεθεί σοβαρά υπό αμφισβήτηση  η υποταγή στην κοινωνική ανισότητα, στην ανασφάλεια,  στην πενία και την αθλιότητα  και επιστρατεύονται ερμηνείες για την κρίση, που την αποδίδουν είτε στη διαφθορά είτε στις παράλογες απαιτήσεις των εργαζομένων, επικαλούμενοι μέσα για διόρθωση της κατάστασης, εντός του καπιταλισμού,  όπως την εφαρμογή αξιοκρατικών κριτηρίων, εντιμότητας κλπ. Ξαναθυμούνται και πάλι την εγκαρτέρηση που διδασκόταν από τις επικρατούσες θρησκείες και  περιλαμβανόταν στην  ιδεολογία των ιθυνουσών τάξεων, ενώ όλοι, και ρεφορμιστές, σοσιαλδημοκράτες, ανανεωτές αριστεροί κλπ. δεν αμφισβητούν το αμετάβλητο της τάξης των πραγμάτων που έχει επιβάλλει  ο καπιταλισμός. Είναι ιδιαίτερη επιτυχία της κυρίαρχης  ιδεολογίας η συνεχιζόμενη πίστη μας ότι είναι δυνατός ο μετριασμός των αποτελεσμάτων της κρίσης με τη αλληλοβοήθεια, που προπαγανδίζεται ότι   εφαρμόζεται μέσω δανεισμού,  σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, με την φιλευσπλαχνία, με την αδελφική  βοήθεια και την κοινωνική δικαιοσύνη που θα εφαρμοστεί με την πάταξη της διαφθοράς, με την  εφαρμογή της αξιοκρατίας  που θα επιτρέπει στον καθένα να  βγει από τη θέση του προλεταριάτου και να υψωθεί στην κοινωνική ιεραρχία.

              Πώς θα γίνει και πάλι πειστική η αντίληψη ότι  η τύχη των υποτελών τάξεων δεν μπορεί να βελτιωθεί κατά τρόπο αποφασιστικό παρά μόνο με την αλλαγή της θέσης ολόκληρης της  εργατικής τάξης;  Πώς θα εξαφανιστούν η εγκαρτέρηση και η υποταγή από τα άτομα  και από τους κόλπους των υποτελών τάξεων και να αντικατασταθούν από τη δυναμική διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής; Πώς  φτάσαμε να αποδεχόμαστε την ανωτερότητα ολόκληρων κοινωνικών ομάδων επιμένοντας να αρνούμαστε την  πάλη των τάξεων;   Πώς ξεχάσαμε  ότι οι πολιτικές ελευθερίες που περιέχονται στα συντάγματα δυτικού τύπου καταλήγουν να είναι  για τους περισσότερους ανθρώπους    τυπικές και θεωρητικές μόνο ελευθερίες και ότι δεν μπορούν να γίνουν πραγματικές παρά μόνο  εάν οι μάζες αποκτήσουν ανώτερο βιωτικό επίπεδο και εάν πραγματοποιηθεί η  οικονομική δημοκρατία;   Ενώ βιώνουμε την αντίθεση αυτή μεταξύ  της πολιτικής και της νομικής ισότητας αφενός και της οικονομικής και κοινωνικής ανισότητας αφετέρου,  γιατί δεν γεννιέται  το αίσθημα ότι η κοινωνική διάρθρωση είναι απαραδέκτως άδικη, αλλά επιμένουμε να εντοπίζουμε το πρόβλημα σε πρόσωπα, κάποιους συγκεκριμένους θεσμούς ή αποφάσεις; Πώς είναι δυνατό μετά από τόσους αγώνες, τόσων λαών να μη πιστεύουμε πια ότι είναι δυνατή η μεταμόρφωση των συνθηκών της οικονομίας και να πιστεύουμε στην ύπαρξη οικονομικής μοίρας και αθεράπευτων ανισοτήτων;

            Το ζητούμενο  λοιπόν δεν είναι απλώς να θεωρούμε την κοινωνία  σαν ένα αντικείμενο επιστημονικής παρατήρησης, πράγμα που δεν μας πάει πέρα από τα όρια δοσμένης κατάστασης, δηλ της αστικής κοινωνίας. Αν αρνούμαστε να την κρίνουμε ή να βάλουμε οποιοδήποτε σκοπό αλλαγής της δε γινόμαστε παρά επιβεβαίωση αυτού που υπάρχει. Συνεπώς, είναι αναγκαία η κατανόηση των κοινωνικών συνθηκών σαν βάση για πολιτική δράση με σκοπό όμως την ενσυνείδητη συμμετοχή μας στην ιστορική διαδικασία της επαναστατικοποίησης της κοινωνίας.

             Το κομμουνιστικό ιδεώδες συνεχίζει να είναι επίκαιρο…