ΜΟΝΟΠΡΑΚΤΑ

Την  πρώτη βδομάδα της «πρώτη φορά κυβέρνησης της αριστεράς» και τα θεατρικά δρώμενα και τα λόγια και  οι εξαγγελίες έχουν περισσέψει. Συμπληρωματικά,  οι συμβολισμοί γίνεται μεγάλη προσπάθεια, διατηρώντας κι ένα άρωμα παλιάς επαναστατικότητας,  να προσαρμοστούν στην σημερινή πραγματικότητα και καταλήγουν σε ενδυματολογικές προτάσεις, από την απουσία γραβάτας του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα μέχρι τα σακίδια του υπουργού Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη ή  μονόπρακτα μπροστά σε μικρόφωνα και δημοσιογράφους.

               Ο πρωθυπουργός στην ομιλία του, κατά τη συνεδρίαση του πρώτου υπουργικού συμβουλίου, ανάμεσα στις τέσσερις προτεραιότητες που ανέφερε ήταν η αντιμετώπιση της «ανθρωπιστικής κρίσης» και η σύγκρουση με το κατεστημένο δεκαετιών σε όλα τα επίπεδα. Και οι δυο προτεραιότητες προσπαθούν να ισορροπήσουν έναν ριζοσπαστικό λόγο με την νομιμοποίηση  των πολιτικών επιλογών που ήδη έχουν εφαρμοστεί, αμβλύνοντας τις συνέπειές τους.

               Η «πρώτη φορά κυβέρνηση της αριστεράς» εξαγγέλλει σύγκρουση «με ένα κατεστημένο δεκαετιών» και σίγουρα ένα μεγάλο τμήμα  του εκλογικού σώματος  το ακούει ευχάριστα, γιατί ακριβώς πιστεύει ότι οι αλλαγές, και προς όφελος του μάλιστα,  σε πολιτικοοικονομικές δομές πραγματοποιούνται στο επίπεδο της διαπλοκής σχέσεων, συμφερόντων και διασυνδέσεων του ηγετικού στρώματος. Σαν απλώς  να  υπάρχουν  ομάδες εξουσίας αποκομμένες από τις συνολικές κοινωνικές διαδικασίες που να επιβάλλονται ανεξάρτητα από ταξικά συμφέροντα, σαν να μην είναι πυρήνας του κατεστημένου τα οικονομικά συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Η έννοια του  κατεστημένου με την απροσδιοριστία του υποκαθιστά και αμβλύνει την έννοια της κυρίαρχης τάξης και συνεπώς  τοποθετείται  το πρόβλημα της οικονομικοπολιτικής κυριαρχίας κάτω από ένα τέτοιο πρίσμα, όπου τονίζονται τα υποκειμενικά στοιχεία των μεταβαλλόμενων διασυνδέσεων ανάμεσα στα  μέλη των κυρίαρχων οικονομικών και πολιτικών δυνάμεων και υποβαθμίζονται οι αντικειμενικοί  παράγοντες της ταξικής τους ταύτισης, λες και η κοινωνία μας είναι ταξικά αδιαφοροποίητη. Όταν λοιπόν γίνεται λόγος για κατεστημένο δεκαετιών η «για πρώτη φορά κυβέρνηση της αριστεράς» εντοπίζει το πρόβλημα  σε κάποιες ιδιαίτερες επιμέρους ομάδες στων οποίων τα συμφέροντα και τις  συμπεριφορές χρεώνονται πολιτικές επιλογές που αποδοκιμάστηκαν από μεγάλη πλειοψηφία. Μόνο που τα  επίπεδα λειτουργίας αυτού που ονομάζεται κατεστημένο είναι πολλά και εμφανίζονται έντονες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους, που μπορεί να δείχνουν ακόμα και ανταγωνιστικότητα και σχετική αυτοτέλεια, όμως στη τελική αλληλοσυμπληρώνονται και εναρμονίζονται, εξασφαλίζοντας έτσι στο κυρίαρχο σύστημα τις απαραίτητες για την επιβίωσή του ελαστικότητες, ανοχές και προσαρμοστικότητες. Κι έτσι μπορεί πολλές φορές να φαίνονται πως έρχονται σε αντιπαλότητα το εκκλησιαστικό και πολιτικό κατεστημένο όμως πάντα είναι τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης που προσδιορίζουν τα βασικά στοιχεία σε επίπεδο  πολιτικό, ιδεολογικό κλπ μέσα στα οποία λειτουργούν στο δεδομένο  αστικό σύστημα. Κι επειδή κάθε σύστημα προσαρμόζεται  και μεταβάλλεται στα επιμέρους,  ως ένα βαθμό,  σταδιακά είναι φυσικό μια ορισμένη ομάδα του κατεστημένου π.χ. πανεπιστημιακό να συλλαμβάνει κάποιες αλλαγές που πρέπει να γίνουν για την ίδια την επιβίωσή του κυρίαρχου συστήματος  πολλές φορές νωρίτερα από άλλες. Και σίγουρα αυτές οι αλλαγές δεν θίγουν τον βασικό του πυρήνα, που είναι τα κυρίαρχα οικονομικοκοινωνικά συμφέροντα. Παραβίαση ανοικτών θυρών λοιπόν είναι και ο πολιτικός όρκος και διάφορες προτάσεις για τη θέση της εκκλησίας  και άλλες τέτοιες συναφείς θέσεις που μοιάζει για εσκεμμένη  μετάθεση του κέντρου βάρους της αντίθεσης από το ταξικό στο επίπεδο της υπερδομής, με παλιούς μάλιστα όρους σύγκρουσης, ή στο επίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων και ταυτίσεων συμφερόντων.

               Ταυτόχρονα όταν  χρεώνονται οι  συνέπειες των κυρίαρχων πολιτικών  σε επιμέρους ομάδες  ή κατεστημένα τα αστικά συμφέροντα μένουν στο απυρόβλητο και συνεχίζουν να ταυτίζονται με τα γενικά συμφέροντα και με την ίδια την ανθρώπινη λογική. Η αστική τάξη μπαίνει στη θέση της ανθρωπότητας, ο αστός γίνεται απλά ο άνθρωπος. Και πολύ εύκολα οι συνέπειες των πολιτικών επιλογών που εξυπηρετούν τα αστικά συμφέροντα βαφτίζονται ανθρωπιστική κρίση ακόμα και σε διαφοροποίηση με τον ορισμό που δίνεται από τη Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

«Ανθρωπιστική κρίση υπάρχει όταν η ζωή ολόκληρων πληθυσμών βρίσκεται σε κίνδυνο, είτε από φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, ξηρασίες, επιδημίες …), είτε από καταστροφές που προκάλεσε ο άνθρωπος (συγκρούσεις, πόλεμοι…), όταν οι ζωτικές ανάγκες δεν εξασφαλίζονται και η χώρα τους δεν έχει ή δεν έχει πια τα μέσα για να τους βοηθήσει»

               Βαφτίζοντας κρίση ανθρωπιστική τις συνέπειες της καπιταλιστικής επίθεσης  δεν ενοχοποιείται ο καπιταλισμός για την εξαθλίωση, αφού αποσυνδέεται απ’  αυτόν και αντιμετωπίζεται σαν φυσικό φαινόμενο. Ο καπιταλισμός  μπορεί μόνο να μεταρρυθμιστεί όχι βέβαια να ανατραπεί. Γι’ αυτό επιδιώκεται  να μην αμφισβητηθεί η ταύτιση της αστικής θεωρίας με την ανθρωπολογία, της κυρίαρχης τάξης με την ανθρωπότητα, η πεποίθηση  ότι η αστική τάξη είναι συνήγορος όλης της ανθρωπότητας,  ότι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα έχει καθολικό κύρος και ισχύ για όλη την κοινωνία.  Επομένως θεωρίες που δεν συμφωνούν με την αστική, λόγω της αξίωσής της για καθολικότητα,   δεν είναι δυνατόν παρά να είναι εσφαλμένες. Κι έτσι απαξιώνεται κάθε προσπάθεια για ανατροπή του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της παραγωγής.  Η  κρατική  εξουσία δίνει την εντύπωση της ουδετερότητας, ενώ   και οι κοινωνικές συγκρούσεις δεν χρεώνονται στον καπιταλισμό, αλλά στις ομάδες συμφερόντων που διαμορφώνονται στη βάση ατόμων με ποικίλες και αλληλοσυγκρουόμενες ανάγκες, αξίες και στόχους που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τον επηρεασμό κι έλεγχο της κρατικής εξουσίας.

               Κι έτσι μόνο  μεταθέτοντας το κέντρο βάρους της προβληματικής και της γωνιάς παρατήρησης  ανακαλύπτει κανείς μαζί με τους δημοσιογράφους  στο σκηνικό ρήξης μεταξύ Βαρουφάκη-Ντάισεμπλουμ που αποτυπώθηκε  στον ενδυματολογικό κώδικα, στη γλώσσα του σώματος, στις δηλώσεις μια μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στην «πρώτη φορά  κυβέρνηση της αριστεράς» και τον επικεφαλής του Eurogroup. Και η επανάσταση ξεκινά με την άρνηση συνεργασίας με την τρόϊκα.   Κι έτσι  η εξαθλίωση της εργατικής τάξης αποσυνδέεται από την καπιταλιστική οικονομία και χρεώνεται στην μειωμένη ηθική ή λογική ατόμων πολιτικών  και τεχνοκρατών ή επιχειρηματιών.