ΣΤΡΟΒΙΛΙΣΜΟΙ

Από την ειδησεογραφία των ημερών, η πρόθεση του Α. Τσίπρα, όπως  εκφράστηκε  στο άρθρο του που δημοσίευσε το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg, να μην προχωρήσει  σε ρήξη με τους δανειστές, η πιθανότητα, σύμφωνα με τον Ι. Δραγασάκη για πολιτική συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους ακόμα και στη συνάντηση του πρωθυπουργού Α.Τσίπρα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζ.Κ. Γιούνκερ. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δείχνει να δραστηριοποιείται παράγοντας συμβολικές εικόνες για τις ειδήσεις και τροφοδοτώντας την ελπίδα των ψηφοφόρων της για ευνοϊκές συμφωνίες χωρίς επικίνδυνες ρήξεις. Κι εκεί που η αντικειμενική πραγματικότητα μας ασκούσε τέτοια πίεση και διαμόρφωνε κλίμα που θα μπορούσε να μας επηρεάσει προς την κατεύθυνση διαμόρφωσης απόψεων ρήξης μια δειλή αισιοδοξία διαχέεται σε μεγάλη στρώματα του πληθυσμού με τις δράσεις των αριστερών κυβερνώντων και τις υπερατλαντικές ευνοϊκές παρεμβάσεις, κρατώντας μας σε στάση θετικής αναμονής.

               Καθώς πριν πέντε χρόνια  εμφανίστηκε μια έκτακτη κατάσταση με την χρεοκοπία της χώρας και την ευθυγράμμιση της κυρίαρχης πολιτικής στις επιταγές των δανειστών της, όπως αποτυπώνονταν στα μνημόνια, εύκολα  προσφέρθηκε μια ιδεολογία για αγώνα, πάλη και συσπείρωση, εκείνη εναντίον των μνημονίων. Κι αυτή η αντιμνημονιακή στάση αποκομμένη από την κρίση του καπιταλισμού και εστιασμένη στη διαφθορά προσώπων και στην εχθρότητα των ξένων συνένωσε διαφορετικές αντιλήψεις και στάσεις και επηρέασε το πολιτικό σύστημα. Κι ενώ φάνηκε το πολιτικό σύστημα  να διαταράσσεται προς στιγμήν,  με τις τελευταίες εκλογές ξαναβρήκε την καινούργια ισορροπία του, με την αποκατάσταση του σχήματος του δικομματισμού που διατηρεί και αναπαράγει τον ίδιο κοινωνικό σχηματισμό και τις εφεδρείες (φασίστες) που το ασφαλίζουν. Το άλλο κόμμα που  συνειδητά πήρε τη θέση του ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, τόνισε την αριστερή ριζοσπαστικότητά του, καλύπτοντας ένα ευρύ αριστερό φάσμα που δεν περιλαμβάνει βέβαια κανένα αίτημα κοινωνικού μετασχηματισμού, αλλά κυρίως την αντίθεσή του με την πολιτική των μνημονίων. Μ’ αυτό το τελευταίο όχι μόνο κατόρθωσε να συμπεριλάβει στους ψηφοφόρους του την πλειοψηφία των απογοητευμένων από τη συμπόρευση του ΠΑΣΟΚ με τις πολιτικές των μνημονίων που τώρα αισιοδοξούν για βελτίωση της οικονομικοπολιτικής κατάστασης, αλλά και να σχηματίσει κυβέρνηση με τους αντιμνημονιακούς   υπερεθνικιστές ΑΝΕΛ. Κι αυτή η συγκυβέρνηση ξεκαθαρίζει πως  η άσκηση πολιτικής δεν θα γίνει με την ταξική σκοπιά  από την οποία υποτίθεται πως  πολιτεύεται η αριστερά. Άλλωστε η ώρα του ΣΥΡΙΖΑ έφτασε όταν πολλοί παραδοσιακοί  μικροαστοί και άλλοι τόσοι μικρομεσαίοι απειλήθηκαν με αφανισμό και η καθημερινή ζωή γέμισε φόβο και ανησυχία. Με τη νέα συγκυβέρνηση εκφράζεται ο μικροαστικός ρομαντισμός ότι σ’ ένα ρευστό, διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον με διασταυρούμενα καπιταλιστικά συμφέροντα υπάρχει πάντα η ελπίδα της επιστροφής στα προ κρίσης δεδομένα, για να υπάρξει σταθερότητα. Άλλο τώρα αν δεν μπορεί να  ασκηθεί μικροαστική πολιτική αφού  δεν έχει υπάρξει κι ούτε μπορεί να υπάρξει μικροαστικός τρόπος παραγωγής.

 Αυτό που υπόσχεται η νέα συγκυβέρνηση είναι,  αφήνοντας άθικτη την οικονομική δομή, να ασκήσει  παράλληλα  μια πολιτική  μερικής αναδιανομής  εισοδήματος μέσω του κράτους και γενικότερα, στο μέτρο του δυνατού,  μια κοινωνική πολιτική. Μόνο που  όταν παλιότερα είχε ασκηθεί τέτοια πολιτική ήταν γιατί οι καπιταλιστικές οικονομίες είχαν ολοκληρώσει έναν κύκλο ανάπτυξης και ένιωθαν να απειλούνται  από ένα ισχυρό λαϊκό κίνημα με το αντίπαλο δέος, ΕΣΣΔ, να είναι πάντα μια απειλή. Ο κεϋνσιανισμός όμως  που εφάρμοζε η σοσιαλδημοκρατία  έπαψε να αποτελεί δόκιμη πολιτική μόλις  οι απαιτήσεις του καπιταλισμού εντάθηκαν και εγκλωβίστηκε το λαϊκό κίνημα κάπου στο τρίτο δρόμο προς το σοσιαλισμό. Γι’  αυτό πέρα από συμβολισμούς και ρητορική μοιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ να παραδέρνει στο λαβύρινθο του πολιτικού ρεαλισμού έχοντας χάσει αυτή την ίδια τη σκοπιά, την ταξική,  από την οποία εκπορεύεται η αριστερή πολιτική. Βέβαια είναι επειδή  μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας συνεχίζει να παράγει  συντεχνιακό πνεύμα και διεκδικήσεις  απλώς περιορισμού της εξαθλίωσης που μπορεί η κυβέρνηση να προβάλλει την κοινωνική ενότητα σαν προϋπόθεση για την επιτυχία των διαπραγματεύσεων, για το καλό όλων –τραπεζιτών, επιχειρηματιών, εργατών, υπαλλήλων κλπ.

 Άλλωστε, η λιτότητα, η διάλυση του κοινωνικού κράτους, η κατεδάφιση των εργατικών  κατακτήσεων  έχουν πια συντελεστεί, έχουν περάσει σιγά σιγά και έχουν αφομοιωθεί από τη μεγάλη πλειοψηφία και   η κοινωνία έχει προσαρμοστεί. Ακόμα και ο λόγος ύπαρξης μνημονίων και τρόϊκας έχει εκλείψει. Στα προηγούμενα χρόνια  ξηλώθηκαν οι θεσμοί που στέκονταν εμπόδιο  στις νέες απαιτήσεις του κεφαλαίου και τώρα θα γίνει  μια προσπάθεια, στις νέες συνθήκες,  να εξισορροπηθούν ορισμένες καταστροφικές  για την κοινωνία συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, ώστε να μη δημιουργηθεί κλίμα ρήξης και  αμφισβητηθεί ο ρόλος του κεφαλαίου.

Κυρίαρχη προοπτική έγινε η διαπραγμάτευση, μια  διαπραγμάτευση για το ποσοστό λιτότητας που μπορεί ένα λαός να αντέξει για να μη προκληθούν αναταράξεις στις ίδιες τις δομές της οικονομίες. Ο νέος υπουργός οικονομικών  Γ. Βαρουφάκης την εκθειάζει τη λιτότητα σύμφωνα με όσα είπε κατά την τελετή παράδοσης - παραλαβής του υπουργείου του «Οι Έλληνες δημιουργούσαν όταν ζούσαν λιτά, όταν τις αποταμιεύσεις τους τις χρησιμοποιούσαν για να σπουδάσουν τα παιδιά τους, όταν ήταν περήφανοι που δεν είχαν πιστωτικές κάρτες, στεγαστικά δάνεια και χρέη», ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ όψιμα παρεμβαίνει υπέρ της Ελλάδας και σε αντίθεση με το Βερολίνο για το θέμα της λιτότητας, υποστηρίζοντας ότι πρέπει να υπάρξει στρατηγική ανάπτυξης, «δεν μπορείς να συνεχίσεις να πιέζεις χώρες που βρίσκονται σε ύφεση»

Τα αντικρουόμενα συμφέροντα των καπιταλιστών στροβιλίζουν λαούς στους ρυθμούς τους   μετατρέποντας τους σε θύματα και θέλοντας να τους ακυρώσουν ως υποκείμενα της ιστορίας. Κι ίσως πρέπει ξανά να θυμηθούμε τον Λένιν,  σχεδόν έναν αιώνα πριν.

«Η ατομική ιδιοκτησία που στηρίζεται στην εργασία του μικρονοικοκύρη, ο ελεύθερος συναγωνισμός, η δημοκρατία –όλα τούτα τα συνθήματα, που μ’  αυτά  οι καπιταλιστές και ο Τύπος  τους εξαπατούν τους εργάτες και τους αγρότες, ξεπεράστηκαν πολύ. Ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε σε παγκόσμιο σύστημα αποικιακής καταπίεσης και χρηματιστηριακής κατάπνιξης της τεράστιας  πλειοψηφίας του πληθυσμού της γης  από μια χούφτα «προηγμένες» χώρες. Και το μοίρασμα αυτής της «λείας» γίνεται ανάμεσα σε 2-3 ληστές με παγκόσμια δύναμη, οπλισμένους ως τα δόντια (Αμερική, Αγγλία, Ιαπωνία) που τραβούν όλη τη γη στον πόλεμό τους για το μοίρασμα της λείας τους» (Β. Ι. Λένιν:«Ο Ιμπεριαλισμός  ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού»)