ΛΕΚΤΙΚΗ ΚΕΝΟΤΗΤΑ

Οι ειδήσεις, από τη μια για επεισόδια μεταξύ ΜΑΤ και καθαριστριών οι οποίες αγωνιστικά διαμαρτύρονται για την απόφαση του Αρείου Πάγου  που έκανε δεκτή την αίτηση αναστολής του υπουργείου Οικονομικών για μη επαναπρόσληψή τους και από την άλλη για την αποδοχή από ΑΣΕ του αιτήματος της Ελληνικής χαλυβουργίας για απόλυση 45 εργαζομένων, συνειρμικά ανακαλούν δυο εικόνες από τις τελετές παράδοσης και παραλαβής υπουργείων. Η μια εκείνη του πρώην υπουργού Δημόσιας Τάξης Ν. Δένδια που αστειεύτηκε με το δελτίο αιτούντος ασύλου που οι υπάλληλοι της αρμόδιας υπηρεσίας  του ετοίμασαν σαν δωράκι αποχαιρετισμού και η άλλη εκείνη του πρώην υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα που με διάθεση νοσταλγίας αναφέρθηκε στα ξενύχτια που πέρασε στο υπουργείο ομολογώντας ότι «Παρά τα βάσανα και τα ξενύχτια, περάσαμε ωραία, με καλή διάθεση… Με το σούσι εγώ, με το σουβλάκι ο Σταϊκούρας». Αστειότητες και χιούμορ  επιπέδου γυμνασιόπαιδων από τους  υπουργούς  και τους  υπαλλήλους τους.  

Αναρωτιέται κανείς αν η σημασία της λέξης κυνισμός μπορεί να περιγράψει τη συμπεριφορά των απερχόμενων υπουργών. Κυνισμός κατά τα λεξικά σημαίνει την «έλλειψη πάσης αιδούς εις την σκέψιν και την πράξιν, ασύστολος παρρησία, αυθάδης ειλικρίνεια, αισχρά συμπεριφορά» και παραπέμπει και στις λέξεις αδιαντροπιά και ξετσιπωσιά. Αυτός ο κυνισμός τους, επενδυμένος με  δήθεν αφελώς καλοπροαίρετη διάθεση τι άλλο είναι παρά έκφραση της δύναμης που αισθάνονται πως έχουν, χαρακτηριστικό  στοιχείο προσώπων και ομάδων που ασκούν εξουσία αδιαφορώντας για τις συνέπειες της άσκησής της σε άλλους ανθρώπους. Απορεί κανείς για το θράσος των κυβερνώντων, όχι τόσο όταν  υπερασπίζονται την πολιτική τους γραμμή όσο όταν εκδηλώνουν μια τέτοια συγκεκριμένη  στάση και συμπεριφορά. Γιατί  δεν πρόκειται μόνο για μια στάση εξουσίας, αλλά και για μια ηθική και ψυχολογική συμπεριφορά, που υποκρίνεται κοινωνική ευαισθησία και δεκτικότητα, ενώ αποκαλύπτει, από ενέργειες στο περιθώριο πολιτικών γεγονότων,  ένα αξιακό σύστημα κατάφωρα αντίθετο με αυτό που διακηρύττουν. Και γι’  αυτό οι   θεσμοί  της αστικής μας δημοκρατίας παραμένουν δεοντολογικές περιγραφές που δεν μετατρέπονται σε συγκεκριμένες πράξεις.   

Οι κυβερνώντες, όταν  διαφαίνεται κίνδυνος αντίδρασης στις πολιτικές τους αποφάσεις που πλήττουν το επίπεδο ζωής χιλιάδων ανθρώπων, επιχειρούν με θλιβερά επιχειρήματα να τις δικαιολογήσουν, ενώ σε άλλες, όταν νιώθουν αδιαμφισβήτητη την εξουσία τους, πετάν κάθε πρόσχημα και μιλούν ξεκάθαρα και κυνικά, αποκαλύπτοντας έτσι ότι η αυθαιρεσία αρθρώνεται και στα λόγια, δεν υπάρχει μόνο  στα έργα. Κι αν μια τέτοια συμπεριφορά έχει ένα πλεονέκτημα είναι ότι  μ’ αυτόν τον τρόπο  αποδεικνύεται ότι  φραγμός δεν υπάρχει, ότι ακόμα και το  πρόσχημα  φτάνει να καταντάει πολυτέλεια περιττή. Και έτσι  αποκαλύπτεται  και στους πιο  αφελώς  ευήκοους ακροατές τους  ότι  τίποτε δεν είναι τυχαίο, όλα είναι ενσυνείδητα και ότι κανείς τους δεν ντρέπεται για ό, τι κάνει. Η συντριπτική πλειοψηφία των λογής λογής  ηγετών μας που με τη θέλησή τους διεκδίκησαν τιμές και αξιώματα στην ουσία παραβιάζουν κάθε κανόνα ακόμα και του δικού τους κώδικα.

Κι επειδή   η  ιδεολογίζουσα πολυλογία, η υποστηρικτική των πολιτικών αποφάσεων δεν είναι τόσο αποτελεσματική στην οικοδόμηση μιας εικονικής πραγματικότητας που πρέπει να  επιβληθεί, κάθε φορά βρίσκεται ένας νέος συλλογισμός, μια νέα λέξη για να εντυπωσιάσει, ώστε τελικά με άνεση να λέγονται τα ίδια και τα ίδια παρακάμπτοντας τα δυσάρεστα. Για να μη στραφεί η προσοχή  σε υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν, στις απογοητεύσεις, στις ψευτορήξεις, στα τόσα και τόσα που συνθέτουν την κυβερνητική πολιτεία της αμετροέπειας, της αλαζονείας, του αυταρχισμού. Ο άνθρωποι αυτής της χώρας αν τρώνε πικρό ψωμί, ωστόσο έχουν χορτάσει από λέξεις ηχηρές, πολιτικούς νεολογισμούς που έρχονται κάθε φορά να καλύψουν  τη νοηματική κενότητα με τον λεκτικό γδούπο. Λόγια που λέγονται για να θαμπωθούν οι ακροατές, καταστροφή του λόγου και της σημασίας του, κενότητα και αποπροσανατολισμός εν πλήρει δράσει.

Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι ακόμα καταπίνουμε όλη  αυτή την λεκτική κενότητα, ότι επιτρέπουμε να μας εμπαίζουν με συναισθηματικές κορώνες και ευφυολογήματα γεμάτα κυνισμό, με όλα αυτά τα λεκτικά παιχνίδια που έχουν γίνει  βασικό εργαλείο της δουλειάς που έχουν να διεκπεραιώσουν, δηλ. την αναδιάρθρωση του καπιταλισμού μέσα από την εξαθλίωσή μας. Έχουμε χάσει τον μπούσουλα, αλλοιώθηκαν ακόμα και τα αισθητήριά μας.

Κι έτσι μέσα από αυτή τη συμπεριφορά και στάση δεν δίνεται καμιά ευκαιρία να διατυπωθούν ερωτήματα που ν’  αμφισβητούν  τα θεωρούμενα θεσμικά και ηθικά αυτονόητα. Ασκείται η πεπατημένη και αποδεδειγμένα επιτυχή πολιτική  της προσωποποίησης και  εξατομίκευσης κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων. Κάποιος πολιτικός δεν κάνει καλά τη δουλειά του, κάποιοι από τα ΜΑΤ αυθαιρετούν,  κάποιος υπάλληλος διορίστηκε εις βάρος της εθνικής οικονομίας… Γι’  αυτό και μπορεί ακόμα η εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας Α. Ασημακοπούλου  να διαβεβαιώνει ανερυθριάστως ότι έχει  ακούσει τον πόνο των καθαριστριών αλλά διαχωρίζει το πολιτικό επίπεδο και την εθνική ανάγκη από το ανθρώπινο επίπεδο, ομολογώντας ότι  ανθρώπινα αισθάνεται  απέχθεια γι’ αυτό που συνέβη, αναφερόμενη στην επίθεση των ΜΑΤ εναντίον των καθαριστριών.

Μια  κυρίαρχη τάξη που προσβάλλει  αυτά που δήθεν υπερασπίζεται, που περιτυλίγει  με τον μανδύα της ριζοσπαστικής αλλαγής  αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις διαμορφώνει  την κοινωνική συνείδηση ή έστω  τροφοδοτεί  με νέα σύμβολα την πολιτική. Ο πρωθυπουργός που αγκαλιάζει τον συνταξιούχο, το τσίπουρο που πίνει η εκπρόσωπος τύπου της Νέας Δημοκρατίας με τις απολυμένες καθαρίστριες… σωρεία αφελών συμβολισμών για να επισκιαστεί η ανελέητη σκληρότητα της πολιτικής της κυρίαρχης τάξης.