Ο ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΣ Ή ΑΣΤΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

Σε άρθρο του  ο Ν. Χατζηνικολάου υπερασπιζόμενος τους «μικρούς και μεσαίους» αφού ψέγει τα κόμματα της συγκυβέρνησης για την συνεχιζόμενη και μετά τις εκλογές  προεκλογική ρητορεία τους και για την απροθυμία τους να πατάξουν τη φοροδιαφυγή απαιτεί κάθαρση γιατί η « συμμετοχή στον δημόσιο βίο πρέπει να ξαναγίνει ελκυστική για τους έντιμους εκείνους και άξιους πολίτες» και διαπραγμάτευση για χαλάρωση των μέτρων λιτότητας, σε συνεννόηση με την αντιπολίτευση. Η αναφορά  στο άρθρο αυτό γίνεται γιατί είναι ενδεικτικό των ιδεολογικών κατευθύνσεων  που  έχει ο λόγος ενός μέρους της αστικής τάξης, στον οποίο όψιμα φαίνεται να προσχώρησε και ο Ν. Χατζηνικολάου. Αυτής  της αστικής τάξης που  εμφανίζεται ότι θέλει να  μετριάσει τα δεινά των υποτελών τάξεων, πριν να αποκτήσουν ταξική συνείδηση και αφού πρώτα  όμως έχουν εξαθλιωθεί με μια πολιτική που κρίνεται λανθασμένη σε επιμέρους και επουσιώδη στοιχεία, χωρίς να αμφισβητείται η  οικονομία της αγοράς αλλά ο κυνισμός της εφαρμογής της. ¨Ολο το πρόβλημα εντοπίζεται στο έλλειμμα εντιμότητας στην πολιτική και στην απουσία ενότητας στην κοινωνία.

Ο Κ. Μαρξ στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο αναφέρεται στο  τμήμα της αστικής τάξης «που θέλει να απαλύνει  τα κοινωνικά δεινά, για να διασφαλίσει τη διαιώνιση της αστικής τάξης»  στην ενότητα «Ο συντηρητικός ή αστικός σοσιαλισμός».

 «Εδώ ανήκουν οικονομικοί παράγοντες, φιλάνθρωποι, ουμανιστές, ευεργέτες εργαζόμενων τάξεων, οργανωτές φιλανθρωπιών, πολέμιοι της κακομεταχείρισης των ζώων, ιδρυτές συλλόγων υπέρ της μετριοπάθειας, κάθε λογής και διαλογής μεταρρυθμιστές. Κι απ’ αυτόν τον αστικό Σοσιαλισμό έχουν κατασκευάσει μάλιστα ολόκληρα συστήματα.

Ως παράδειγμα αναφέρουμε τη Φιλοσοφία της Αθλιότητας του Προυντόν.

Οι σοσιαλιστές αστοί θέλουν τις συνθήκες ζωής της σύγχρονης κοινωνίας δίχως τους αγώνες και τους κινδύνους που αναγκαία εκπορεύονται από αυτή. Θέλουν την υπάρχουσα κοινωνία δίχως τα επαναστατικά  και διαβρωτικά της στοιχεία. Θέλουν την αστική τάξη δίχως  το προλεταριάτο. Η αστική τάξη θέλει, φυσικά,  να πιστεύει ότι ο κόσμος όπου κυριαρχεί είναι ο καλύτερος δυνατός.  Ο αστικός-σοσιαλισμός παίρνει τούτη την παρήγορη πίστη και κατασκευάζει κουτσά-στραβά από αυτήν  ένα σύστημα. Όταν προτρέπει  το προλεταριάτο να εφαρμόσει τα συστήματά του και να εισέλθει στη νέα Ιερουσαλήμ, στην ουσία δεν του ζητά παρά να  παραμείνει δεσμώτης των τωρινών κοινωνικών  συνθηκών, αποβάλλοντας όμως συνάμα την εχθρική  εικόνα που τρέφει γι’  αυτές.

Μια δεύτερη, λιγότερο συστηματική αλλά περισσότερο  πρακτική εκδοχή αυτού του σοσιαλισμού προσπάθησε να αποτρέψει την εργατική τάξη από κάθε  επαναστατική ενέργεια, με το επιχείρημα ότι δεν είναι η τάδε ή η δείνα πολιτική αλλαγή που θα μπορούσε να την ωφελήσει αλλά μόνο η αλλαγή των υλικών όρων διαβίωσης, των οικονομικών συνθηκών. Κάνοντας όμως λόγο για αλλαγή των  υλικών όρων διαβίωσης, ο Σοσιαλισμός αυτός δεν εννοεί κατά κανέναν τρόπο την κατάλυση των αστικών παραγωγικών σχέσεων –πράγμα εφικτό μόνο δια της επαναστατικής οδού- παρά μόνο κάποιες βελτιώσεις διοικητικού χαρακτήρα που δεν αποκλίνουν ουσιωδώς  από τις  παραγωγικές αυτές σχέσεις και συνεπώς δεν μεταβάλλουν  σε τίποτε τη σχέση  κεφαλαίου και μισθωτής εργασίας, αλλά στην καλύτερη περίπτωση μειώνουν προς όφελος της αστικής τάξης το κόστος της κυριαρχίας της και ελαφρύνουν τα δημοσιονομικά βάρη του κράτους της.

Την αντάξια έκφρασή του τη βρίσκει ο αστικός Σοσιαλισμός εκεί όπου καταντά κούφιο ρητορικό σχήμα.

Ελεύθερο εμπόριο! Προς το συμφέρον της εργατικής τάξης. Προστατευτικοί δασμοί! Προς το συμφέρον της εργατικής τάξης. Φυλακές, κελιά και κρατητήρια; Προς το συμφέρον της εργατικής τάξης. Αυτή είναι η τελευταία λέξη  του σοσιαλισμού των αστών, η μόνη που εννοούν  σοβαρά.