ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Από τις ειδήσεις της ημέρας δυο τουλάχιστον αποβλέπουν στην ανάδειξη της κοινωνικής ευαισθησίας  από την  κυρίαρχη εξουσία.  Η μια αφορά στην έναρξη λειτουργίας της «Κοινωνικής κατοικίας» του δήμου Αθηναίων που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική αστική εταιρεία «Ανθρώπινοι Ανθρωποι» για εγκατάσταση 17 οικογενειών, που αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο έλλειψης στέγης, η άλλη αφορά στην υπογραφή από  τους συναρμόδιους Υπουργούς της  Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος. Αυτό που ως πριν από λίγα χρόνια θεωρούνταν μη διαπραγματεύσιμο, το κοινωνικό κράτος, διαλύεται για να δώσει τη θέση του σε μια προγενέστερη λογική, αυτή της φιλανθρωπίας, όπου κάθε δράση ανακούφισης προς αναξιοπαθούντες έχει τον χαρακτήρα ελεημοσύνης.

 Αφού για χρόνια  το καπιταλιστικό κράτος με τις σοσιαλδημοκρατικές υποσχέσεις  ενέσπειρε την αυταπάτη ότι ο κάθε εργαζόμενος είναι όχι μόνο υπεύθυνος για την σωστή ανάπτυξη του κεφαλαίου αλλά και ο μόνος υπεύθυνος για την ίδια την αθλιότητά του, τώρα σε καιρό κρίσης η επίδειξη των φιλάνθρωπων αισθημάτων του συμβάλλει να γίνει κοινωνικά πιο ανεκτή η εξάπλωση της ανεργίας και της φτώχιας που θεωρούνται οι αναπόφευκτες συνέπειες του σεβασμού των νόμων της αγοράς. Στο κάτω κάτω ήταν το τίμημα που πλήρωσε η χώρα για τη σωτηρία της, σύμφωνα με τη λογική των κυβερνώντων.

Οι θριαμβολογίες για έξοδο από την κρίση πατάν πάνω στα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν στην αγορά εργασίας με την ολοκληρωτική σχεδόν κατάργηση της νομοθεσίας που προστάτευε την εργασία και την απόλυτη ευλυγισία της κοινωνικής προστασίας που περιορίζεται σε εφάπαξ κοινωνικά μερίσματα ελεημοσύνης ή κοινωνικές κατοικίες. Το ελεύθερο παιχνίδι της αγοράς εργασίας τείνει προς την  επιδιωκόμενη ισορροπία, που πάει να πει η τιμή εργασίας να σταθεροποιηθεί σε ένα επίπεδο  όπου η προσφορά και η ζήτηση εργασίας να ισορροπούν στο σημείο εκείνο που θα πλησιάζει   να είναι  και κατώτερη από το μίνιμουμ επιβίωσης. Κι είναι το ίδιο το  καπιταλιστικό σύστημα, στην εγχώρια παραλλαγή του, που,  αφού  προσάρμοσε την ανθρώπινη δραστηριότητα στις δικές του ανάγκες για  κέρδος, επενδύσεις, κυριαρχία και πάνω σ’  αυτές δομήθηκε  και το γενικό οργανωτικό  πλαίσιό του, έρχεται να  διαφημίσει, μέσω των υπηρετούντων αυτό,  τη μεγαθυμία του κι ευαισθησία  επειδή εξασφαλίζει την απλή επιβίωση σε κάποιους από αυτούς που περιθωριοποίησε παγιώνοντας τον αποκλεισμό τους. Αφού η εργασία υποβιβάστηκε σε καταναγκασμό (ή απολύεσαι, ή δεν πληρώνεσαι, ή αυξάνεις την παραγωγικότητά σου κλπ)  αποκλείονται  …ως υπεράριθμοι όσοι δεν συμμετέχουν   στη διαδικασία παραγωγής στους οποίους προσφέρεται μια ελεημοσύνη της κοινωνικής περιθωριοποίησης για να μην διεκδικήσουν και απαιτήσουν.  Αυτού του είδους η φιλανθρωπία από φορείς της εξουσίας εδραιώνει  το διχασμό της κοινωνίας ανάμεσα στους κοινωνικά αποκλεισμένους  και τους εργαζόμενους, ακόμα και με μισθούς πείνας, και είναι ένας τρόπος  σταθεροποίησης  της άμεσης εξάρτησης  μεγάλου τμήματος των υποτελών τάξεων ακόμα και για την επιβίωσή τους από μια προνομιούχα μειοψηφία και αποδοχής των καπιταλιστικών σχέσεων για να γίνουν πιο ανεκτές.

Κι έτσι ενώ η οικονομική κρίση άγγιξε όλες τις υποτελείς τάξεις συνεχίζουμε να πέφτουμε θύματα απάτης και αυταπάτης στην πολιτική. Ακόμα κι αν με σκεπτικισμό αντιμετωπίζουμε τις όψιμες κοινωνικές ευαισθησίες της κυβέρνησης που θεωρούμε ότι εγγράφονται στο προεκλογικό προγραμματισμό της η υπόσχεση όμως   για ανάκαμψη βρίσκει ευήκοα ώτα. Είναι που δεν αναζητούμε  πίσω από τις φράσεις, δηλώσεις κι υποσχέσεις τα ταξικά συμφέροντα που κρύβονται και  αδυνατούμε  ν’ αναγνωρίσουμε τα κοινά συμφέροντα που ενώνουν άνεργους, ημιάνεργους, με ευκαιριακές δουλειές, ακανόνιστες, κακοπληρωμένες, χωρίς μέλλον κι εργαζόμενους –δυνητικά άνεργους. Αυτό που έχει καταφέρει η αστική ιδεολογία είναι η αιχμαλώτιση της ταξικής συνείδησης μέσα στους φραγμούς της αστικής τάξης. Κι ενώ κοινωνικά στρώματα και τάξεις αγνοούν το όνομα των ιδεών που κυκλοφορούν και δικαιώνουν φιλανθρωπίες κι ελεημοσύνες η παιδεία τους και οι γενικές τους ιδέες αποτελούν  μιαν αντικειμενική υποδοχή αυτών των ιδεών. Κι έτσι διαμορφώνονται συνειδήσεις, υιοθετούνται  αξιολογικά κριτήρια, αποκτούνται νοοτροπίες που εξυπηρετούν συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Γι’   αυτό και η απελευθέρωση από την επιρροή της αστικής ιδεολογίας είναι αναγκαία για την απόκτηση ταξικής συνείδησης.