ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Εγκλωβισμένοι  στα κατεστημένα θεσμικά πλαίσια και ως προς την αστική προπαγάνδα και ως προς τις αξίες που πρεσβεύει δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία. Έχοντας εσωτερικεύσει την κυρίαρχη ιδεολογία δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε τις αντιφάσεις της. Η εκπληκτική ικανότητα ενσωμάτωσης που διαθέτει ο καπιταλισμός επιτρέπει την ύπαρξη δομών μέσα σ’  αυτόν που θεωρούνται απαραίτητες στην πάλη εναντίον του και οι οποίες όμως καταλήγουν να μετατραπούν σε δομές με ουσιαστικό στόχο την  αφομοίωση των όποιων αντιδράσεων και την επιβίωση σ’ αυτόν χωρίς την άρνησή του –η κληρονομιά του ’68.  Στην εποχή  λοιπόν που οικοδομούνταν η συναίνεση, με την πίστη των υποτελών τάξεων ότι ο καπιταλισμός  με δημοκρατικές διαδικασίες  μπορεί να αποκτήσει ανθρώπινο πρόσωπο, ξαναορίστηκαν έννοιες όπως επανάσταση, εξέγερση, που η χρήση τους επεκτάθηκε, ή μάλλον περιορίστηκε, σε εκδηλώσεις ιδιωτικού χώρου, ενώ  κοινωνικές κατηγορίες αόριστες εν πολλοίς ή οριζόμενες με βιολογικά κριτήρια θεωρήθηκαν επαναστατικά υποκείμενα  όπως π.χ οι γυναίκες, οι νέοι και πιο εξειδικευμένα οι φοιτητές κλπ. Και βέβαια ξανάρθαν στο προσκήνιο και οι συγκρούσεις με εθνοτικά χαρακτηριστικά.  Ο δε εκθειασμός ενός  αυτόνομου, ανεξάρτητου,  ακηδεμόνευτου κινήματος πρόσθετε θετικό πρόσημο σε κάθε διαμαρτυρία ή εξέγερση έστω και με θολά αιτήματα.

               Κι έτσι στην πλατεία της Ανεξαρτησίας του Κιέβου στις  διαμαρτυρίες και τα αιτήματα για φιλοευρωπαϊκή πολιτική είδαμε έναν, γενικά κι αόριστα,  επαναστατημένο λαό κι όταν το αποτέλεσμα της εξέγερσης  ήταν η μεταβατική κυβέρνηση με τους στενούς δεσμούς με τους φασίστες θεωρήθηκε προσφορότερο αυτό  να αποσιωπάται ή να αμφισβητείται. Κι έτσι ενώ υποστηρίζεται ως  πεμπτουσία της δημοκρατικής λειτουργίας η διεξαγωγή δημοψηφίσματος, στη περίπτωση της Κριμαίας η παρουσία Ρώσων στρατιωτών αλλά και το ίδιο το περιεχόμενο του δημοψηφίσματος θεωρείται ότι το απονομιμοποιούν.

               Σχετικά με την  Ουκρανία για μια ακόμα φορά  μας θαμπώνει το ιδεολογικό οπλοστάσιο με το οποίο μας εξόπλισε το κυρίαρχο σύστημα για να ερμηνεύουμε τα γεγονότα προς όφελός του και γι’  αυτό οι θέσεις μας είναι ασταθείς, τα επιχειρήματά μας αντιφατικά.  Γιατί αυτό που επιδιώχτηκε όλα αυτά τα χρόνια ήταν να χάσουμε από τα μάτια μας την ταξική σκοπιά, που μόνη αυτή  μπορεί να  αναζητήσει τις πραγματικές αντιφάσεις στη πηγή τους και να τις οξύνει, όχι να τις αποφύγει ή να τις συγκαλύψει, δημιουργώντας έτσι τους όρους για το ξεπέρασμά τους. Κάθε αντίδραση, ακόμα κι εξέγερση δεν μπορεί να ειδωθεί παρά από ταξική σκοπιά, γιατί  η ταξική τοποθέτηση κάθε δράσης πολιτικής είναι προϋπόθεση για τους στόχους της. Κινήματα χωρίς ξεκάθαρη στρατηγική, που ξεκινούν με στόχο την κινητοποίηση μαζών γύρω από επιμέρους προβλήματα     με θεωρητική και οργανωτική αδυναμία, χωρίς ξεκάθαρη αντίληψη της πραγματικότητας πολύ εύκολα μπορούν να εκφυλιστούν και να καταλήξουν, ακόμα κι εν αγνοία τους, στην εξυπηρέτηση συμφερόντων ακόμα κι αντίθετων από τα δικά τους. Η αντίθεση όχι μόνο με το ίδιο το πολιτικό σύστημα αλλά και  με κάποια έκφανσή του μπορεί να καταλήξει να εκδηλωθεί με εξέγερση ή διαμαρτυρία αποκομμένη από το πολιτικό περιβάλλον και τις οικονομικοκοινωνικές συνθήκες που την  τροφοδοτούν, με  υπερτονισμό των εθνικών χαρακτηριστικών τόσο πιο έντονα όσο πιο  ανύπαρκτη  είναι η ταξική συνειδητοποίηση.

               Σχετικά με την  Ουκρανία πελαγοδρομούμε ψάχνοντας να διακρίνουμε, για να διαλέξουμε, τον καλό από τον κακό ιμπεριαλιστή, χωρίς να αναρωτιόμαστε αν μπορεί να υπάρξει, ενώ η νομιμότητα για άλλη μια φορά αποδείχνεται ότι είναι προϊόν του συσχετισμού των δυνάμεων που αντιπαρατίθενται. Το πεδίο της αστικής νομιμότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς όφελος εκείνης της δύναμης που έχει την ισχύ να την επιβάλλει, όπως η Ρωσία που χρησιμοποιεί το δημοψήφισμα για νομιμοποίηση των επιλογών της. Σε όλες βέβαια τις περιπτώσεις που από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις  χρησιμοποιούνται θεσμοί της αστικής νομιμότητας πέρα από την απειλή της στρατιωτικής ισχύος χρειάζονται και οι λαϊκές δυνάμεις που θα πρέπει να πειστούν για την ταύτιση των συμφερόντων τους  με την αντίστοιχη ιμπεριαλιστική δύναμη και να την υποστηρίξουν. Κι αν η Ουκρανία  μάς είναι πολύ μακριά και οι γνώσεις μας ελλιπείς  για το παρελθόν της και περιορισμένες οι πληροφορίες για την τωρινή κατάσταση όπως διαμορφώνεται, σε γενικές γραμμές μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη σύγκρουση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, τις αυταπάτες των λαϊκών μαζών και τις συνέπειες της αδυναμίας τους να οργανωθούν και να δράσουν με ταξικά κριτήρια.

               Σκέφτεται κανείς βλέποντας εικόνες από διαδηλώσεις στην Κριμαία σε πλατεία που ακόμα το άγαλμα του Λένιν στέκεται ορθό, όπου ανεμίζουν κάποιες ελάχιστες σημαίες με το σφυροδρέπανο μαζί με τις πολλές ρώσικες σημαίες και όπου κάποιοι διαδηλωτές μιλούν για τον αντιφασιστικό αγώνα του β παγκοσμίου πολέμου φορώντας στολές του κόκκινου στρατού, ότι ίσως η ανάμνηση της Σοβιετικής Ένωσης  στη συλλογική μνήμη μπορεί εκτός όλων των άλλων να θεωρεί τη Ρωσική Ομοσπονδία  διάδοχό της με ό, τι θετικό αυτό σημαίνει για τους κατοίκους της Κριμαίας και της ανατολικής Ουκρανίας.

               Μόνο που πια δεν υπάρχει η Σοβιετική Ένωση και οι θριαμβικές κραυγές των υποστηρικτών της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας που συνόδευσαν την διάλυση της  έχουν ξεκάθαρα αποκτήσει  χαρακτηριστικά εθνικιστικά και  φασιστικά, ενώ οι αγώνες των λαών  έχοντας αποστερηθεί  την ηθική και πολιτική στήριξη της μοιάζουν αδύναμοι κι εγκλωβισμένοι σε διλήμματα της κυρίαρχης τάξης.