ΑΛΛΟΘΙ

Την τελευταία εικοσιπενταετία τα ταξικά ζητήματα  βαθμιαία υποχωρούσαν από το επίκεντρο της διεκδίκησης με την επέκταση των μικρό- και μεσαίο- αστικών στρωμάτων τα οποία προχωρούσαν σε  μια πρωτόγνωρη πολιτική συναίνεση. Όσο το βάρος  έπεφτε στο ιδιωτικό, με προβληματισμούς που αφορούσαν τον  ελεύθερο  χρόνο, τις διαπροσωπικές σχέσεις, το περιβάλλον (αυτό είχε την τιμητική του), τον σεξουαλικό καθορισμό κλπ τόσο φούσκωνε το  φαινόμενο των λεγόμενων  ανένταχτων, που βέβαια στη χώρα μας εκτείνονταν σε όλη τη γκάμα μιας αριστεράς που ξεκινούσε από το ΠΑΣΟΚ και κατέληγε, παρακάμπτοντας βεβαίως το ΚΚΕ, στο λεγόμενο αναρχοαυτόνομο χώρο. Εκεί καρποφόρησαν κυρίως οι εκλεπτυσμένοι τρόποι χειραγώγησής μας και υιοθετήθηκαν τα νέα αιτήματα που διαφοροποιούνταν από αυτά του παρελθόντος,  τα οποία  ήταν   αιτήματα που   απαιτούσαν μια ριζική αναμόρφωση του κοινωνικού συστήματος  (π.χ. εργατικές διεκδικήσεις), ενώ τώρα τα αιτήματα περιορίζονταν σε   διεκδικήσεις εργαλειακού χαρακτήρα (π.χ. η αναγνώριση δικαιώματος γάμου ομοφυλόφιλων). Από τα πολιτικά της τάξης περνούσαμε  στα πολιτικά των ταυτοτήτων. Και κάπως έτσι κυριάρχησαν  στο πολιτικό προσκήνιο διάφορα κινήματα που ενώ έμοιαζε να βρίσκονται εκτός συστήματος, ότι ήταν δυνάμεις ανατροπής, σε ελάχιστο χρόνο επετύγχαναν να αναγνωριστούν από το σύστημα ως θεσμικά δρώντες. Κι έτσι  δεν μετατρέπονταν οι αντιθέσεις της κοινωνικής ζωής σε πολιτικά προβλήματα και περιχαρακώνονταν οι  εργαζόμενοι  στις  οικονομίστικες και επιμέρους  διεκδικήσεις τους, χωρίς να συνειδητοποιούν το σύνολο των αντιθέσεων που οφείλονται στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Τα νέα κοινωνικά κινήματα δεν ενδιαφέρονται για τον τρόπο οργάνωσης της οικονομίας και τις σχέσεις παραγωγής, αλλά στρέφονται στο εποικοδόμημα,  πηγαίνουν στη σφαίρα της κατανάλωσης ιδεών και υλικών για να αμφισβητήσουν το πολύ πολύ το καταναλωτικό μοντέλο των κοινωνιών.

Και κάπως έτσι εξομοιώθηκαν και κυρίως υποκαταστάθηκαν δράσεις και μορφές πολιτικού αγώνα  που απέβλεπαν σε  μετασχηματισμό  του συστήματος  μ’  αυτές που απλώς το μεταμόρφωναν και  διεύρυναν την αφομοιωτική του ικανότητα  καθιστώντας το έτσι πιο σταθερό. Κι όταν η κρίση ανέδειξε το σκληρό πρόσωπο του καπιταλισμού οι υποτελείς τάξεις, σε ένα μεγάλο ποσοστό,  αντέδρασαν σε γενικές γραμμές με το μόνο τρόπο που είχαν μάθει τόσα χρόνια. Μέσα από επιμέρους κινήματα (π.χ κίνημα του «δεν πληρώνω», ή το ξεχασμένο «της πατάτας» και βέβαια «των αγανακτισμένων») όπου περισσότερο ενδιέφερε να αποτραπούν  συγκεκριμένα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονταν, χωρίς σύνδεση με το γενικό ή πολύ περισσότερο με το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα.

Ταυτόχρονα, στα πλαίσια των κινημάτων, από τη δεκαετία του ’70 οργανώσεις της Δύσης  με τη μορφή Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια σε περιοχές που η ιμπεριαλιστική δύση εκμεταλλεύεται, ένα είδος Ερυθρού Σταυρού που φιλοδοξεί όμως να μην έχει την αφωνία του, αλλά να  καταγγέλλει και τις αιτίες των ανθρωπιστικών κρίσεων.

                Κι έτσι άρχισαν να επεκτείνονται παντού  οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που ορίζονται ως ««ιδιωτικοί οργανισμοί που ασκούν δραστηριότητά για να απαλύνουν τον πόνο, να προωθήσουν τα συμφέροντα των φτωχών, την προστασία του περιβάλλοντος, την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, ή αναλαμβάνουν την ανάπτυξη της κοινότητας». Ουσιαστικά θεσμοθετείται, αρκετά θολά βέβαια,  η σύνδεση μεταξύ του ιδιωτικού και της δημόσιας σφαίρας υπεράνω  του κυρίαρχου συστήματος  και προς όφελός του.  Δεν είναι πια η σοσιαλιστική πολιτική που βασίζεται στην ταξική ενότητα μέσω μορφών αλληλεγγύης, συσπείρωσης, στράτευσης αλλά η ιδιωτική πρωτοβουλία που από ανθρωπισμό  θα καταστείλει τα δεινά των υποτελών τάξεων ανά τον κόσμο. Οργανώσεις που διακηρύσσουν πως δεν προσδένονται σε ιδεολογίες, που διαλαλούν  με ζήλο την αφοσίωσή τους σε υπερχρονικές αξίες, που συνδέονται παγκόσμια μεταξύ τους με αόρατους συνδέσμους επιδιώκουν να σταθεροποιήσουν από διαφορετικές ατραπούς  τα κυρίαρχα συστήματα νομής της εξουσίας. Εισέρχονται στο χώρο της πολιτικής και με τη δημιουργία νέων τρόπων σκέψης και δράσης προσφέρουν νέες ερμηνευτικές του υπάρχοντος συστήματος που το δικαιώνουν,  συμβάλλοντας στην απαίτηση για ατομικές λύσεις συλλογικών προβλημάτων. Με άλλοθι τον ανθρωπισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονται εξαρτήματα της κυρίαρχης πολιτικής.

                Η σύγχυση όμως ανάμεσα στην πολιτική και ανθρωπιστική δράση τους όσο οξύνονται οι πολιτικές αντιπαραθέσεις και βαθαίνουν οι ταξικές αντιθέσεις  παγκοσμίως γίνεται όλο και πιο φανερή, ενώ η αποκάλυψη ότι  λειτουργούν ως εξαρτήματα  κυρίαρχων πολιτικών δεν είναι τωρινή. Και για τους πιο καλοπροαίρετους ακόμα, συμπεριφορές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων όπως των Γιατρών Χωρίς Σύνορα την εποχή των βομβαρδισμών στην Γιουγκοσλαβία πριν από δεκαπέντε χρόνια  έδωσαν αφορμές για προβληματισμό σχετικά με τους πραγματικούς στόχους όλων αυτών των οργανώσεων.

               Γι’  αυτό και μοιάζει αρκετά υποκριτική όλη αυτή η έκπληξη από  τις αποκαλύψεις οικονομικών σκανδάλων σχετικά με τις χιλιάδες ΜΚΟ στη χώρα μας αλλά και τις δράσεις τους σε διάφορες περιοχές του πλανήτη όπου λειτουργούν σαν μοχλοί εφαρμογής πολιτικής κυρίαρχων κέντρων εξουσίας.