ΘΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ

Κι ενώ η  οικονομική κρίση  στη χώρα μας, την οποία όλοι βιώνουμε,  δεν είναι κάτι που  το μελετά κανείς εργαστηριακά, τέσσερα χρόνια τώρα στον τρόπο που αυτή αντιμετωπίζεται θεωρείται  θεμιτό και αυτονόητο η απομόνωσή της από άλλους παράγοντες που την καθορίζουν, λες και είναι κάτι τελείως ανεξάρτητο, αντικείμενο εργαστηριακής μελέτης. Αποφεύγεται στις περισσότερες αναλύσεις να λεχθεί ρητά  το πολιτικοοικονομικό  σύστημα  που τις υποστηρίζει,  παραπέμποντας μας  ουσιαστικά στους μόνους  νόμους της οικονομίας που υπονοούνται στον κυρίαρχο λόγο, δηλ. του κεφαλαίου, σαν να είναι φυσικοί νόμοι.  Η στόχευση αυτής της αντίληψης όσο περνά ο καιρός γίνεται πιο φανερή.

Η οικονομική κρίση παρουσιάζεται σχεδόν σαν το απλούστερο των πραγμάτων που έχει να κάνει με τη βούληση των κυβερνώντων για  …διαρθρωτικές αλλαγές και  τη διάθεση των εργαζομένων να υποταχτούν σ’  αυτές τις αλλαγές. Η χρόνια αναπηρία της πολιτικής μας συνείδησης αρκείται στην   πραγματικά φτωχή  πολιτική σκέψη  που αποδέχεται και διδάσκει την πραγματική φτώχεια. Αυτό που μας διδάσκει ο κυρίαρχος  θεωρητικός λόγος, θεραπαινίδα της ισχύουσας πολιτικής τάξης, είναι η υποταγή μας στο κυρίαρχο σύστημα,  ώστε στην τελική να απολαμβάνουμε το γεγονός ότι θα πρέπει να είμαστε ολιγαρκείς έως απόλυτης φτώχειας. Στον τρόπο μάλιστα  που διατυπώνονται και οι υποσχέσεις των κυβερνώντων  πάντα υπάρχει ο αντίλαλος του οίκτου και της κατανόησης για κείνο που πρέπει να θυσιάσουμε σε αντάλλαγμα  των ευεργεσιών που υπόσχονται. Σχεδόν θεωρείται αδιανόητο να θέλουμε να πιστέψουμε σε μια καλυτέρευση της οικονομίας χωρίς την εφαρμογή της λιτότητας. Θα ήταν μάλιστα και κακόβουλο να διεκδικούμε μερίδιο σε μια καλοπέραση, που είναι το αντικείμενο των υποσχέσεων, χωρίς να πληρώσουμε με την υποβάθμιση του επιπέδου ζωής. Το μελλοντικό όραμα της οικονομικής ευεξίας γίνεται απτό χάρη στις στερήσεις και θυσίες μας, των οποίων  αποτελεί κατάληξη. Η τιμωρία των εργαζομένων για την …κακή χρήση των   κοινωνικών δικαιωμάτων  τους είναι η πιο γόνιμα  χρησιμοποιημένη πλευρά της  πολιτικής ηθικής αυτού που αποκαλείται φιλελεύθερος τρόπος σκέψης, ενώ αυτοί που αποκαλούνται αριστεροί της αξιωματικής αντιπολίτευσης  αντιλαμβάνονται το σοσιαλισμό σαν μια αφηρημένη υπόθεση διαπραγματεύσεων με κάποιο αντίπαλο που τους μεταμορφώνει  σε σοβαρούς και ειλικρινείς  με βαθιά συναίσθηση των ευθυνών τους. Τελικά μοιάζουν να συμφωνούν και οι δυο, και οι κυβερνώντες και οι αριστεροί στην αξιωματικοί αντιπολίτευση,   με την ιδέα  ότι μια φτωχή ζωή σήμερα δεν μπορεί παρά να εγκυμονεί ένα καλό μέλλον. Αυτό το  καλύτερο αύριο μάλιστα  ενισχύεται με  ένα στοιχείο που  το κάνει  πιο πιστευτό, γιατί τοποθετείται όχι σε ένα αφηρημένο πλαίσιο αλλά σε ένα τεχνικά προσδιορισμένο μέλλον που οι ειδικοί μας διαβεβαιώνουν ότι το διακρίνουν καθαρά. Κι αυτό τοποθετείται μέσα στον καπιταλισμό, και η διένεξη είναι στη στροφή για προϋπάντηση του, αν θα είναι δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη. Και οι μικροαστοί ψηφοφόροι ακόμα κι αν νιώθουν  εξαπατημένοι, ακόμα κι αν η πληγή από την προδοσία των κομμάτων τους συνεχίζει να ματώνει, καταφέρνουν να μη καταρρεύσουν  αντλώντας  τη δύναμη της αντοχής τους από την προκαταβολική  ενσωμάτωση της στιγμής που όλα θα περάσουν.

Κι ίσως  είναι αυτή η χρόνια καλλιεργημένη αντίληψη, που εξομοιώνει όλα τα  γεγονότα της πολικοοικονομικής ζωής  κάτω από την πίεση που ασκούν οι νόμοι της τύχης και οι κανόνες μιας ρευστής ηθικής, η οποία  κατέχει εξέχουσα θέση στη σκέψη μας που ξέρουν να εκμεταλλεύονται πολιτικοί και κυρίαρχοι της δημόσιας ζωής.

Γι’  αυτό και οι υποσχέσεις του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά με τη μορφή διαβεβαιώσεων όταν  πριν τρεις μέρες στη συνάντησή του με τον Φιλανδό ομόλογό για μια άλλη φορά ισχυρίστηκε ότι «Η Ελλάδα το 2014 επιστρέφει στην ανάπτυξη μετά από 6 οδυνηρά χρόνια ύφεσης και κρίσης» βρίσκουν ακόμα ακροατήριο. Παράλληλα και  ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Α. Τσίπρας από τη Λουμπλιάνα διαβεβαιώνει πως στους επόμενους μήνες η κυβέρνησή του θα είναι  η πρώτη κυβέρνησης της Αριστεράς στην ιστορία της Ελλάδας και ο λαός και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα βαδίσουν μαζί τον μακρύ, δύσκολο, αλλά γεμάτο ελπίδα και θετικές προσδοκίες δρόμο της ανασυγκρότησης και της ανάπτυξης. Το μέλλον  γίνεται ο μοναδικός  διαθέσιμος στίβος της πολιτικής σκέψης, ένα μέλλον όμως έρμαιο της τύχης, όπου η εύνοιά της πρέπει να ισοφαριστεί με τις θυσίες μας. Πρόκειται δηλ. για παραίτηση μας  από κάθε  παρέμβαση στην εξέλιξη των πραγμάτων, στην καλύτερη περίπτωση για ανάθεση στον πλειοδότη υποσχέσεων, που έχει όμως την ικανότητα να τις κάνει να φαίνονται διαβεβαιώσεις.

Γι’  αυτό και ο δημοσιογράφος Σ. Θεοδωράκης που  αποφάσισε με μια ομάδα «που έχει μυαλό και δύναμη –τη δύναμη της λογικής και του δίκιου» να κάνουν το Ποτάμι, βρήκε χώρο  στην πολιτική σκηνή να στήσει το νέο φορέα που θα συμμετέχει στις ευρωεκλογές και πολλούς να ασχοληθούν μ’  αυτόν.

¨Οσο χρησιμοποιούμε σαν εργαλεία ανάλυσης της πολιτικοοικονομικής πραγματικότητας την τύχη, το συναίσθημα ή  την ηθική τόσο γεγονότα, δράσεις, αποφάσεις της πολιτικοοικονομικής ζωής αποκομμένα και αποσπασματικά θα μοιάζουν ακατανόητα και άκριτα θα αποδεχόμαστε την επιλεκτική χρησιμοποίηση πληροφοριών από τον κυρίαρχο λόγο που θα στήνει σκηνικό μιας εικονικής πραγματικότητας. Τίποτε δεν είναι ακατανόητο και όλα συνδέονται, από τις δικές μας πλατείες του 2011 μέχρι την πλατεία της ανεξαρτησίας του Κιέβου, αν τα εντάξουμε στους στρατηγικούς σχεδιασμούς των κέντρων εξουσίας του ιμπεριαλιστικού και καπιταλιστικού συστήματος, στα πλαίσια της παγκόσμιας αναδιάταξης του. Και είναι τα μεθοδολογικά εργαλεία της μαρξιστικής ανάλυσης που θα κάνουν κατανοητή την πραγματικότητα για να γίνει δυνατός ο μετασχηματισμός της.