ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ

   Νέα τραγωδία με μετανάστες, αφγανούς και σύρους, αυτή την φορά  στο Αιγαίο.  Η κυρίαρχη τάξη χύνει κροκοδείλια δάκρυα κι εκφράζει την αποδοκιμασία της, γιατί  έχοντας εξαρτημένο τον κόσμο  από τη δύναμή της, της είναι ακόμα εύκολο να εκφράζει τις ανθρωπιστικές  ιδέες της  με γενικοποιητικές τάσεις μεταμφιέζοντας τους ρατσισμούς της, για να φανεί ότι μένει ανέγγιχτη η πίστη της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και αξιοπρέπεια. Μόνο που ο υπουργός ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης είτε από μικροπολιτικές σκοπιμότητες για να εξευμενίσει και το φασιστικό του ακροατήριο είτε από  ανικανότητα να κρύψει την ιδεολογική του ένδεια είτε από κυνισμό εξαιτίας της σιγουριάς του για την εξουσία του,  με τη δήλωσή του αποκάλυψε την πραγματική πολιτική της κυρίαρχης τάξης, όπως εκφράζεται στη χώρα μας. Αναφερόμενος στο συγκεκριμένο περιστατικό στο Φαρμακονήσι και τις δηλώσεις του επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που κατηγορεί την κυβέρνηση για τη συμπεριφορά της στους μετανάστες ανάμεσα στ’ άλλα επισήμανε: «Δεν μπορούν όλα αυτά να αποτελούν αντικείμενο χαζής εκμετάλλευσης, δεν πιστεύω ότι κανείς θέλει να ανοίξουμε τις πύλες και όλοι οι μετανάστες να απολαμβάνουν άσυλου στη χώρα».  Είναι ακριβώς πάνω σ΄ αυτή τη λογική, που εδράζεται στο φόβο της αύξησης των μεταναστών, που ο φασισμός απόκτησε λόγο και αύξησε τη δύναμή του τα τελευταία χρόνια.

                  Για χρόνια στους λαούς και πολιτικούς της Ευρώπης είχε επικρατήσει  μια ευρωπαϊκή στάση όπου η ευημερία αποτελεί το ύψιστο πολιτικό αγαθό, ενώ η ειρήνη  θεωρούνταν  αυτονόητη, θεωρώντας εξαίρεση και  το βομβαρδισμό της πάλαι ποτέ ενιαίας  Γιουγκοσλαβίας χρεώνοντάς το σχεδόν ολοκληρωτικά σε  ηγέτες τύπου Μιλόσεβιτς, απομεινάρια παλιών καθεστώτων. Σε αναζήτηση αξιών που να ευνοούν την  ιδεολογική ενοποίηση και να πείθουν τους πολίτες των ευρωπαϊκών κρατών να παραβλέψουν αξίες των εθνικών κρατών προωθείται το φαινομενικά  απολιτικό τρίπτυχο ειρήνη, ασφάλεια, ευημερία, που δεν προσφέρεται για ενεργό συμμετοχή των πολιτών, οι οποίοι αποκομμένοι κι αδιάφοροι για τη συγκρότηση της  πολιτικής των χωρών τους την αναθέτουν σε επαγγελματίες και ειδικούς. Η αστική δημοκρατία φτάνει να θεωρείται  ότι αποτελεί  τη διαδικασία  πολιτικής οργάνωσης μεμονωμένων ανθρώπων, εκείνο που προέχει  είναι ο άνθρωπος, ως τέτοιος. Ύψιστο αγαθό της ενοποιημένης Ευρώπης προβάλλεται μια δημοκρατία χωρίς εθνικισμό (ούτε λόγος βέβαια για την ταξική διάστασή της)  και κηρύσσεται η   αρχή της ανθρωπιάς  ως αρχή της πολιτικής. Γίνεται σχεδόν πιστευτό ότι η δημοκρατία της ενοποιημένης Ευρώπης έχει φορέα της όχι ένα συγκεκριμένο λαό αλλά την ανθρωπότητα.  Μόνο που συνεχίζει το σύνταγμα ενός κράτος να  ισχύει κατ’ αρχήν για τους πολίτες του, για το λαό του και   όχι για όλους  τους ανθρώπους πάνω στη Γη. Αυτοί που φιλοξενούνται στην επικράτειά του, οι πρόσφυγες, οι μετανάστες, δεν είναι πολίτες του κράτους, γιατί δεν είναι μέλη του συγκεκριμένου λαού και έθνους. Μπορεί να έχουν  ανθρώπινα δικαιώματα, και άντε να τα διεκδικήσουν με τις δαιδαλώδεις δικαστικές διαδρομές, αλλά δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα. Η Ευρώπη πάντως διαθέτει επιτρόπους και ύπατους διαφόρων οργανισμών υπεράσπισης δικαιωμάτων που δεν παραλείπουν να υπερασπίζονται λεκτικά τον ανθρωπισμό.  Κάνει λοιπόν  κηρύγματα ανθρωπισμού, ενώ συγχρόνως κλείνει τα σύνορά της απέναντι σ’ αυτούς τους διάφορους  εισβολείς που προσπαθούν να διεισδύσουν σ’ αυτήν. Θέλει να αντικαταστήσει τον εθνικιστή με τον ευρωπαίο και καταλήγει η  ενωμένη Ευρώπη να είναι για τους Ευρωπαίους πολίτες και όχι βέβαια για όλους  τους ανθρώπους  πάνω στη γη. Διακηρύττει ότι υποστηρίζει καθολικές αξίες όπως οικουμένη, ανθρωπότητα που δίνουν την ιδεολογική επικάλυψη στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, ενώ συγχρόνως ζητά να συγκροτήσει έναν ενιαίο χώρο που  να υποστηρίζει τα σύνορά του.

                 Με την ενοποίηση της Ευρώπης διαφημίστηκε ότι η ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων, υπηρεσιών, προσώπων και κεφαλαίων καταλύει τα εθνικά οικονομικά σύνορα και δημιουργείται  ένας ενιαίος χώρος  οικονομικής δραστηριότητας,  αυτός της Ευρώπης,  που εξασφαλίζει την ατομική ελευθερία και στους πολίτες της, ο οποίος όμως  είναι κλειστός για όλους τους άλλους. Στην πράξη έχει οριοθετηθεί ο χώρος, η Ευρώπη,  και καλλιεργείται  χρόνια τώρα η κοινή βούληση των κατοίκων αυτού του χώρου να την υπερασπιστούν  ενάντια σ΄ ένα εχθρό που θέλει να επιβουλευθεί την ασφάλεια του χώρου αυτού, και υποδεικνύεται σαν τέτοιος οι μετανάστες.  Ο ανθρωπιστικός μύθος  της Ευρώπης καταρρέει ολοκληρωτικά στην πράξη, όταν  οι «εισβολείς» πληθαίνουν και η υπόσχεση για ευημερία διαψεύδεται. Και τότε  η απειλή της ανασφάλειας, ο φόβος της ανέχειας εύκολα ταυτίζεται σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού  με τους μετανάστες και πρόσφυγες.

                  Οι δηλώσεις  λοιπόν του Μ. Βαρβιτσιώτη δεν εκφράζουν παρά την κυρίαρχη ιδεολογία της ενωμένης  καπιταλιστικής  Ευρώπης που είναι δημιούργημα των δυνάμεων εκείνων που στηρίζουν το κεφάλαιο. Αν καταγγέλλεται ο κυνισμός του είναι γιατί ακόμα και τώρα οι υποτελείς τάξεις πρέπει να συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι ηχηρές διακηρύξεις για δικαιώματα στην  ενωμένη Ευρώπη ήταν πραγματικές επιδιώξεις της.

                Στο τέλος βέβαια πιθανόν να κατηγορηθούν λιμενικοί για συμπεριφορά προς τους μετανάστες που τους κόστισε τη ζωή, ώστε κι αυτό το γεγονός να καταγραφεί ως μεμονωμένο και να χρεωθεί σε μεμονωμένα πρόσωπα, στην προσπάθεια να μην αποκαλυφτεί το ψεύδος της κυρίαρχης ιδεολογίας του δήθεν ανθρωπισμού.  Μόνο που γενικά το είδος συμπεριφοράς που αναπτύσσουμε είναι σε συνάρτηση του χαρακτήρα του κοινωνικού καθεστώτος  και ειδικότερα τα κίνητρα και οι αξιολογικοί προσανατολισμοί της προσωπικότητας μας δεν είναι ανεξάρτητες από τις κοινωνικές ομάδες που ανήκουμε. Σε ένα λοιπόν πλαίσιο ανθρώπινου υποβιβασμού, φόβου για την ασφάλεια, όπου κυριαρχεί η αγωνία για επιβίωση και ο πανικόβλητος ατομισμός  δεν είναι δύσκολο  να εκτελεστούν εντολές οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με κάθε έννοια ανθρωπισμού. Το πιο φοβερό βέβαια είναι ότι τέτοιες εντολές, αφανισμού των εξαθλιωμένων που οι «ανθρωπιστικές» επεμβάσεις της Δύσης δημιούργησαν, μοιάζει να εφαρμόζονται όλο και περισσότερο σ’ όλη την Ευρώπη, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνονται μόνο όταν αποκαλυφτούν.