ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

     «Στην Ελλάδα, έχουν γίνει απίστευτες θυσίες από το λαό και περιμένει περισσότερη αλληλεγγύη από την Ευρώπη», δηλώνει σε μια προσπάθεια να κολακέψει  τους εξαθλιωμένους του ο πρωθυπουργός στην  εκδήλωση του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Καραμανλής, ενώ ο υπουργός οικονομικών για πολλοστή φορά εμφανίζεται γεμάτος αυταπάρνηση γιατί ««Έχω να φέρω σε πέρας ένα συγκεκριμένο καθήκον. Βλέπω μπροστά μου μόνο τη σωτηρία της χώρας. Έχω την απόλυτη στήριξη του πρωθυπουργού και αυτό μου φτάνει, μου δίνει κουράγιο και δύναμη» Το πολιτικό προσωπικό του κυρίαρχου συστήματος ανακαλύπτει  και πάλι την αντίθεση ανάμεσα στο ατομικό συμφέρον των ατόμων και το λεγόμενο γενικό συμφέρον, για το οποίο απαιτούνται θυσίες,  και πάνω σ’ αυτή την αντίθεση προσπαθεί  να στηρίξει  κάποια επιχειρήματά του για την ορθότητα των ενεργειών του.   

       ¨Όμως αυτή η αντίφαση είναι μόνο «επιφανειακή» εξηγεί ο Μαρξ  στην πολεμική του εναντίον του Μαξ Στίρνερ

  «… Πώς συμβαίνει, ώστε τα προσωπικά συμφέροντα να εξελίσσονται πάντοτε, παρά τη θέληση των ατόμων, σε ταξικά συμφέροντα, σε κοινά συμφέροντα που αποκτούν ανεξάρτητη ύπαρξη σε σχέση με τα ατομικά πρόσωπα, και στην ανεξαρτησία τους να παίρνουν τη μορφή γενικών συμφερόντων; Πώς γίνεται ώστε σαν τέτοια να έρχονται σε αντίθεση με τα πραγματικά άτομα και σ’ αυτή την αντίθεση, που τα προσδιορίζει σα γενικά συμφέροντα, να μπορούν να κατανοούνται από τη συνείδηση  σαν ιδεατά και μάλιστα θρησκευτικά, ιερά συμφέροντα; Πώς συμβαίνει ώστε σ’ αυτή τη διαδικασία, όπου τα ιδιωτικά συμφέροντα αποκτούν ανεξάρτητη ύπαρξη σαν ταξικά συμφέροντα, η προσωπική συμπεριφορά του ατόμου να  είναι υποχρεωμένη να υποστασιώνεται, να αλλοτριώνεται και ταυτόχρονα να υπάρχει σα μια δύναμη ανεξάρτητη απ’ αυτό  και χωρίς αυτό, δημιουργημένη από την επικοινωνία, και να μετατρέπεται  σε κοινωνικές σχέσεις, σε μια σειρά  δυνάμεις που προσδιορίζουν και υποτάσσουν το άτομο, και που γι’ αυτό παρουσιάζονται στη  φαντασία σαν «ἱερές» δυνάμεις; Αν ο Σάντσο (Στίρνερ) είχε απλώς  καταλάβει το γεγονός ότι μέσα  στα πλαίσια καθορισμένων τρόπων παραγωγής, που βέβαια δεν  εξαρτιένται από τη θέληση των ανθρώπων, οι ξένες πρακτικές δυνάμεις, ανεξάρτητες όχι μόνο  από τα απομονωμένα άτομα αλλά και από  το σύνολό τους, στέκονται  πάντοτε  πάνω από τους ανθρώπους –τότε δεν θα τον ενδιέφερε καθόλου  αν αυτό το γεγονός παρουσιάζεται με θρησκευτική  μορφή  ή αν διαστρεβλώνεται στη φαντασία  του εγωιστή, που γι’ αυτόν  κάθε τι συμβαίνει  στη φαντασία σε τρόπο που  να μη βάζει  τίποτε πάνω από τον εαυτό του. .. θα κατέβαινε από  το βασίλειο  της θεωρίας  στο βασίλειο της πραγματικότητας, απ’ αυτό που οι άνθρωποι φαντάζονται  για τον εαυτό τους στο πώς ενεργούν  και είναι υποχρεωμένοι να ενεργούν μέσα σε καθορισμένες περιστάσεις. Αυτό που του φαίνεται σαν προϊόν σκέψης, θα καταλάβαινε ότι  είναι ένα  προϊόν της ζωής...

Στο μεταξύ ακόμα και στην τετριμμένη γερμανική μικροαστική μορφή με την οποία  ο Σάντσο αντιλαμβάνεται την αντίθεση προσωπικών   και γενικών συμφερόντω θα έπρεπε να είχε καταλάβει ότι   τα άτομα ξεκίνησαν πάντοτε από τον εαυτό τους και δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς, και ότι γι’ αυτό  και οι δυο πλευρές που σημείωσε  είναι πλευρές της προσωπικής ανάπτυξης των ατόμων. Και οι δυο γεννιούνται εξίσου  από τις εμπειρικές συνθήκες της ζωής, κι οι δυο είναι εκφράσεις μιας και της ίδιας προσωπικής ανάπτυξης των ανθρώπων και γι΄ αυτό  βρίσκονται σε φαινομενική μόνο αντίθεση ανάμεσά τους. Οσον αφορά τη θέση –την καθοριζόμενη από τις ειδικές συνθήκες ανάπτυξης και από έναν καταμερισμό της εργασίας- που έχει λάχει στο δεδομένο άτομο, άσχετο αν εμφανίζεται περισσότερο σαν εγωιστής ή περισσότερο σαν αυτοθυσιαζόμενος –αυτό ήταν εντελώς δευτερεύον ζήτημα, που θα μπορούσε μονάχα να αποκτήσει  ένα ορισμένο ενδιαφέρον αν θα εξετάζονταν σε καθορισμένες εποχές της ιστορίας σε σχέση με καθορισμένα άτομα. Αλλιώς αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να οδηγήσει μονάχα σε κενές ηθικολογίες και τσαρλατάνικη φρασεολογία. ..

… οι κομμουνιστές δεν αντιπαραθέτουν  τον εγωισμό στην αυτοθυσία ή την αυτοθυσία στον εγωισμό, ούτε εκφράζουν αυτήν την αντίφαση  θεωρητικά στην αισθηματική της ή στην πομπώδη ιδεολογική της μορφή. Αντίθετα, δείχνουν την υλική βάση που τη γεννάει, και που μαζί της η αντίφαση εξαφανίζεται από μόνη της. Οι κομμουνιστές δεν κηρύσσουν καμιά ηθική, σαν αυτή που κηρύσσει ο «Στίρνερ» τόσο εκτεταμένα. Δε θέτουν στους ανθρώπους την ηθική απαίτηση: αγαπάτε ο ένας τον άλλο, μην είστε εγωιστές κλπ. Αντίθετα ξέρουν πολύ καλά ότι ο εγωισμός, όπως εξίσου και η αυτοθυσία, είναι μέσα σε καθορισμένες συνθήκες μια αναγκαία μορφή  της αυτό-επιβεβαίωσης  των ατόμων. Επομένως οι κομμουνιστές με κανένα τρόπο δε θέλουν… να καταργήσουν  το «ιδιωτικό άτομο» για το χατήρι του «γενικού», αυτοθυσιαζόμενου  ανθρώπου. Πρόκειται για ένα επινόημα  της φαντασίας,… Οι κομμουνιστές θεωρητικοί, οι μόνοι που έχουν καιρό να αφοσιώνονται στη μελέτη  της ιστορίας, ξεχωρίζουν ακριβώς για το λόγο, ότι μόνο αυτοί έχουν ανακαλύψει πως στη διάρκεια όλης της ιστορίας το «γενικό συμφέρον» δημιουργείται από άτομα που ορίζονται σαν «ιδιωτικά πρόσωπα». Ξέρουν ότι αυτή  η αντίφαση είναι μόνο επιφανειακή, διότι  η μια πλευρά της, η λεγόμενη «γενική» παράγεται διαρκώς  από την άλλη πλευρά, το ατομικό συμφέρον, και με κανένα τρόπο δεν έρχεται σε αντιπαράθεση με το τελευταίο σαν ανεξάρτητη δύναμη με ανεξάρτητη ιστορία –έτσι αυτή  η αντίφαση πάντοτε καταστρέφεται και αναπαράγεται στην πράξη. Επομένως δεν  υπάρχει θέμα  χεγκελιανής «αρνητικής  ενότητας» δυο πλευρών μιας αντίφασης, αλλά για την υλικά προσδιορισμένη καταστροφή του προηγούμενου υλικά προσδιορισμένου  τρόπου ζωής των ατόμων, που με την εξαφάνιση του  εξαφανίζεται επίσης και αυτή η αντίφαση μαζί με την ενότητά της…»

                                      Κ. Μαρξ-Φρ. Εγκελς:  Η Γερμανική Ιδεολογία, εκδ. Gutenberg,