ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ

Επειδή χρόνια ολόκληρα οι  πεποιθήσεις για τη δύναμη της κοινωνίας των πολιτών που θα εξουδετέρωναν το   καταπιεστικό κράτος κατέληξαν σε έναν αντικρατισμό που δικαιολογεί τη μετατροπή τομέων κοινής ωφέλειας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις με στόχο το κέρδος, επειδή συνεχώς επαναλαμβάνεται ότι θ’  αλλάξει η κοινωνία αν οι καθένας ατομικά αλλάξει, επειδή η κρίση θεωρείται ενιαία για όλους, επειδή από μεγάλη πλειοψηφία θεωρείται ότι κι αν  η κρίση έχει εξωτερικά οικονομικά χαρακτηριστικά στην πραγματικότητα έρχεται από μέσα μας, επειδή υποστηρίζεται ότι μέσα από ετερόκλητες συμμαχίες θα επιτευχθεί η έξοδος απ’ αυτή. Και επειδή και η 14^η Ιουλίου θυμίζει τη Γαλλική επανάσταση,  κάποιες επισημάνσεις που αναφέρονται σ’  αυτή από την ΑΓΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ των Κ. Μαρξ – Φ.Ενγκελς ακόμα και αποσπασματικές  μπορεί να συμβάλλουν στην κατανόηση της αστικής κυριαρχίας που χρησιμοποιεί  την απόκρυψη ή εξιδανίκευση της πραγματικότητας αποτελεσματικά για  να μην αμφισβητηθούν απόψεις  που ηγεμονεύουν, χειραγωγώντας μας.

     «…Η «ιδέα» πάντα ντροπιάστηκε εφόσο ήτανε διαφορετική απ’ το συμφέρον. Από το άλλο μέρος είναι εύκολο να εννοηθεί, ότι κάθε μαζικό συμφέρο που ιστορικά έχει επιβληθεί, όταν παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην παγκόσμια σκηνή, στην ιδέα ή την παράσταση, προχωρεί πολύ πιο πέρα από τα πραγματικά του φράγματα και μπερδεύεται με το ανθρώπινο συμφέρον γενικά. …Το συμφέρον της αστικής τάξης στην Επανάσταση του 1789 δεν έχει αποτύχει. Αντίθετα κέρδισε τα πάντα και εξασφάλισε τη «ριζικότερη επιτυχία», όσο κι αν μαράθηκαν τα ενθουσιαστικά λουλούδια με τα οποία αυτό το συμφέρον στόλισε την κούνια του. (…)

…Αυτή η Επανάσταση είναι αποτυχημένη μόνο για τη μάζα, που στις πολιτικές ιδέες της Επανάστασης δε βρήκε την ιδέα το δικού της συμφέροντος, που οι πολιτικές της αρχές δεν συνέπεφταν με τις πολιτικές αρχές της Επανάστασης, που οι όροι της πολιτικής χειραφέτησης είναι διαφορετικοί από τους όρους με τους οποίους  η αστική τάξη, μπορούσε να χειραφετήσει τον εαυτό της και την κοινωνία. …απέτυχε όχι γιατί η μάζα  ενδιαφέρθηκε και ενθουσιάστηκε για την Επανάσταση, αλλά γιατί το πολυπληθέστερο, το διαφορετικό  από την αστική τάξη τμήμα της μάζας, δεν έβλεπε στις αρχές  της επανάστασης το πραγματικό του συμφέρον, τη δική του ιδιόμορφη επαναστατική  αρχή, παρά μόνο μια ιδέα, δηλαδή μόνο ένα αντικείμενο στιγμιαίου ενθουσιασμού και φαινομενικής μόνο εξύψωσης.

Με τη ριζικότητα λοιπόν  της ιστορικής πράξης μεγαλώνει και ο όγκος της μάζας που είναι  πράξη της η πράξη αυτή. Κατά την κριτική ιστορία, σύμφωνα με την οποία στις ιστορικές  πράξεις δεν πρόκειται για τις δυνάμεις που δρουν, ούτε για την εμπειρική δράση, ούτε για το εμπειρικό συμφέρον αυτής της δράσης παρά για μια ιδέα, όλη η υπόθεση πρέπει να πραγματώνεται διαφορετικά. (…)

Οι έξω από τη μάζα εχθροί της προόδου είναι ακριβώς τα αντικειμενοποιημένα, τα προικισμένα με δική τους ζωή προϊόντα της αυτοταπείνωσης, της αυτοϋποταγής κα αυτοαλλοτρίωσης της μάζας. Συνεπώς η μάζα στρέφεται κατά του ελαττώματός της, αφού στρέφεται κατά των προϊόντων της αυτοταπείνωσής της, που υπάρχουν ανεξάρτητα απ’  αυτήν όπως ο άνθρωπος που όταν στρέφεται κατά της ύπαρξης του Θεού, στρέφεται κατά της ίδιας της θρησκευτικότητάς του. Επειδή όμως  εκείνες οι πρακτικές αυτοαλλοτριώσεις της μάζας υπάρχουν στον πραγματικό κόσμο και μ’ ένα τρόπο εξωτερικό, δεν μπορεί να τις καταπολεμάει με τρόπο εξωτερικό. Δεν επιτρέπεται να θεωρεί αυτά τα προϊόντα της αυτοαλλοτρίωσής της μόνο σαν ιδεατές φαντασμαγορίες, για απλές αλλοτριώσεις της συνείδησης και να θέλει να καταστρέφει την υλική αποξένωση με το μέσο μιας εσωτερικής σπιριτουαλιστικής πράξης. Στο περιοδικό του Λουσταλώ βρίσκουμε κιόλας απ’ τα 1789 το σύνθημα:

             Οι μεγάλοι μας φαίνονται μεγάλοι

             Γιατί εμείς είμαστε πεσμένοι στα γόνατα.

             Ας σηκωθούμε!

Αλλά για να σηκωθείς δε φτάνει να σηκωθείς με τη σκέψη και ν’ αφήσεις να αιωρείται πάνω από το πραγματικό, το υλικό κεφάλι, ο πραγματικός υλικός ζυγός, που δε  φεύγει από τη σκέψη με ιδέες. Η απόλυτη κριτική όμως έχει  μάθει από τη «Φαινομενολογία» του Χέγκελ, τουλάχιστο την τέχνη να μετατρέπει τις πραγματικές, τις αντικειμενικές, που υπάρχουν έξω από μένα αλυσίδες, σε απλώς ιδεατές, υποκειμενικές που υπάρχουν σε μένα αλυσίδες και κατά συνέπεια και όλους τους εξωτερικούς, υλικούς αγώνες σε αγώνες καθαρώς πνευματικούς. (…)

…Ποτέ δεν μπορούν οι ιδέες να οδηγήσουν πιο πέρα από την παλιά κατάσταση του κόσμου, αλλά μόνο οδηγούνε πιο πέρα από τις ιδέες της παλιάς κατάστασης. Γενικά, οι ιδέες δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν  τίποτε. Για την πραγματοποίηση των ιδεών χρειάζονται οι άνθρωποι που θα βάλλουν σε πρακτική ενέργεια τη βία. …Η γαλλική επανάσταση πρόβαλλε τις ιδέες που οδηγούν πέρα απ’ όλη την παλιά κατάσταση του κόσμου. (…)

…Για να μιλήσουμε πεζά και με ακρίβεια, τα μέλη της αστικής κοινωνίας δεν είναι άτομα. Η χαρακτηριστική ιδιότητα του ατόμου είναι ότι δεν έχει καμιά ιδιότητα και γι’  αυτό  καμιά σχέση προς τα άλλα ¨Οντα που να προσδιορίζεται από φυσική αναγκαιότητα. Το άτομο δεν έχει ανάγκες,  έχει αυτάρκεια. Ο έξω απ’  αυτό κόσμος είναι το κενό, δηλαδή είναι χωρίς περιεχόμενο, χωρίς νόημα, δε λέγει τίποτε, ακριβώς γιατί περιέχει μέσα κάθε  πληρότητα. Μπορεί το εγωιστικό  άτομο της αστικής κοινωνίας να φουσκώνει  με την παράλογη αντίληψή του  και τη δίχως αφαίρεση και να φαντάζεται πως γίνεται άτομο, δηλαδή ένα μακάριο Ον δίχως σχέσεις, δίχως ανάγκες, απόλυτα ολοκληρωμένο και με αυτάρκεια. ¨Όμως η κακορίζικη υλική πραγματικότητα δε νοιάζεται για την ξιπασιά του. Κάθε μια από τις αισθήσεις του  το αναγκάζει να πιστέψει στο Είναι  του κόσμου και στο έξω  απ’  αυτό άτομο. Το βέβηλο στομάχι του του θυμίζει  καθημερινά  πως  ο έξω κόσμος δεν είναι το κενό, αλλά το αληθινά  πλήρες. Κάθε  μια από τις δραστηριότητες και ιδιότητές του, καθένα από τα κίνητρα της ζωής του γίνεται ανάγκη, που κάνει την ιδιοτέλεια του πάθος για τα άλλα πράγματα και τους ανθρώπους τους έξω απ’  αυτό. Επειδή όμως  η ανάγκη του ενός ατόμου δεν είναι αυτονόητη για το άλλο εγωιστικό άτομο που κατέχει  τα μέσα ικανοποίησης αυτής της ανάγκης, δηλαδή δεν έχει άμεση σχέση με την ικανοποίηση, γι’  αυτό κάθε άτομο πρέπει να δημιουργεί αυτή τη σχέση. Ετσι γίνεται μεσάζοντας ανάμεσα στην ξένη ανάγκη και το αντικείμενο αυτής της ανάγκης. Η φυσική αναγκαιότητα, δηλαδή οι ανθρώπινες ιδιότητες, όσο κι αν φαίνονται αποξενωμένες, και το συμφέρον μαζί είναι που συγκρατούν τα μέλη της αστικής κοινωνίας. Ο πραγματικός  τους δεσμός είναι η αστική κι όχι η πολιτική ζωή. Κατά συνέπεια δε συγκρατεί το κράτος τα άτομα, αλλά το γεγονός ότι είναι άτομα μόνο κατά φαντασία, ενώ στην πραγματικότητα είναι όντα πολύ διαφορετικά από τα άτομα, δηλαδή όχι θεοί εγωιστές αλλά εγωιστές άνθρωποι. Μόνο η πολιτική πρόληψη φαντάζεται ακόμα και σήμερα πως η αστική ζωή πρέπει να συγκρατείται από το κράτος, ενώ αντίθετα στην πραγματικότητα το κράτος συγκρατείται από την αστικη ζωή» (Μετάφραση Σ. Καμπουρίδη)