ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

“Συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα η αντιπαράθεση μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με ντιμπέιτ που επρόκειτο να διεξαχθεί μεταξύ των Αντώνη Σαμαρά και Αλέξη Τσίπρα. Τόσο ο Π.Σκουρλέτης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και ο Γ.Μουρούτης εκ μέρους της ΝΔ εξακολουθούν να ανταλλάσσουν βολές για το ναυάγιο στις συνεννοήσεις, ενώ παράλληλα καλούν αλλήλους να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους για το εάν τελικά επιθυμούν ή όχι να πραγματοποιηθεί η τηλεμαχία” δημοσιεύεται στα ΝΕΑ on line της 6^ης Ιουνίου

          Στην προσπάθεια του κυρίαρχου  συστήματος δευτερεύοντα ζητήματα να κυριαρχούν αποπροσανατολίζοντάς μας εντάσσεται και η συζήτηση για το περίφημο ντιμπέϊτ. Συγχρόνως βέβαια φαίνεται  και η προσπάθεια του κυρίαρχου λόγου να μετατοπίζει το πρόβλημα στο πεδίο που ξέρει καλά να διαχειρίζεται, στην προκειμένη περίπτωση την τηλεόραση.

           Κοινός τόπος  έχει γίνει η  μέγιστη συνεισφορά της  τηλεόρασης στην πολιτιστική υποδούλωση  και μαζοποίηση των κοινωνιών. Βιώσαμε  όλη την προηγούμενη εικοσαετία τα αποτελέσματα που επέφερε η τηλεόραση στη διάδοση  και εμπέδωση του καταναλωτικού  παθητικού μοντέλου, με την θεαματοποίηση κάθε δράσης, ακόμα και της αγωνιστικής, με την αποχαύνωση των αισθήσεων και την οργάνωση του χρόνου μας σύμφωνα με το  κυρίαρχο μοντέλο. Η σπουδαιότερη όμως συμβολή της στο σύστημα είναι η απολιτικότητα των μαζών και η καλλιέργεια συνείδησης που δεν είναι ταξική, χάνοντας έτσι μια στέρεη  βάση για την πολιτική αυτογνωσία. Ο έλεγχος των ραδιοτηλεοπτικών μέσων  από κυρίαρχα οικονομικοπολιτικά κέντρα  βοήθησε και βοηθά την απρόσκοπτη  και βιώσιμη άσκησή της πολιτικής εξουσίας, συμβάλλοντας αποφασιστικά στον απόσκοπτο έλεγχο  των μέσων παραγωγής. Και βέβαια αυτός ο έλεγχος δεν ταυτίζεται με άμεση  προπαγάνδα που θα ήταν πολύ εύκολο να πολεμηθεί. Αυτό που γίνεται μέσω της τηλεόρασης είναι η αναπαράσταση της πραγματικότητας. Είτε σκηνοθετεί είτε μεταδίδει ζωντανά την εικόνα  της πραγματικότητας, προβάλλοντάς τη μέσα από αλληλουχίες φευγαλέων εικόνων,  που αυτή επιλέγει και συνοδεύει με διφορούμενα  συμφραζόμενα, καταλήγει να δημιουργεί το δικό της κόσμο στην θέση της ίδιας της πραγματικότητας.  Τελικά, κατασκευάζει ένα δικό της σύμπαν, αποσπασματικό και επιλεκτικά συγκροτημένο,  με την πειστικότητα όμως του αληθινού. Κι αυτό το τεχνητό σύμπαν βέβαια συναρμολογείται με βάση τις αξίες, τα μέσα και τις ιδεολογίες εκείνων που ελέγχουν τα μέσα επικοινωνίας. Αν δυο χρόνια τώρα δεν μπορούμε να ξεφύγουμε  από τη λογική της κυρίαρχης πολιτικής εξουσίας  είναι γιατί βιώνουμε την πραγματικότητα  και μέσα από αυτό το σύστημα ιδεών των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, εσωτερικεύοντάς το.

         Ακόμα και η εστίαση τον τελευταίο καιρό σε διαφορετικά κάθε φορά αναξιοπαθούντα στρώματα της κοινωνίας,  (οι χρόνια άρρωστοι  που αδυνατούν να προμηθευτούν τα φάρμακά τους, τις τελευταίες ημέρες) που ελάχιστα τα συνδέουν με τις κοινωνικές και οικονομικές δομές που τα δημιούργησαν,  περισσότερο αποβλέπει  στην αναπαράσταση ενός κόσμου εν αταξία που θα επιτρέψει δυνάμεις που προκρίνονται από το κυρίαρχο σύστημα να εμφανιστούν σε ρόλο σωτήρα (Η απροθυμία για δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας και η αναλγησία ενός υπουργού προβάλλονται σαν βασική αιτία  δημιουργίας αυτών των καταστάσεων  ). Σε ένα ανάλγητο  οικονομικοπολιτικό σύστημα, που κριτήριο καταξίωσης αν όχι και ύπαρξης των πάντων είναι το κέρδος,  οι αναξιοπαθούντες  παρουσιάζονται σαν κάτι ανέλπιστο, κάτι «αφύσικο», που φυσιολογικά δεν θα έπρεπε να συμβούν. Αυτά τα γεγονότα  όμως εξαθλίωσης της κοινωνίας είναι τελείως φυσιολογικά μέσα στη συγκεκριμένη  κοινωνική οργάνωση κι αν θέλουμε να περιοριστούν η να εκλείψουν η δράση μας πρέπει να στοχεύσει στην αλλαγή  της δομής της κοινωνίας και των παραγωγικών σχέσεων.

           Όλο αυτό το χρονικό διάστημα των εκλογών  περίσσεψαν οι  πολιτικές εκπομπές σε όλα τα τηλεοπτικά  κανάλια με  σχεδόν  τους ίδιους σταθερούς προσκεκλημένους και σταθερά επαναλαμβανόμενα θέματα συζήτησης – κυρίαρχα η δημιουργία «αριστερής» κυβέρνησης συνεργασίας, αναδιαπραγμάτευση μνημονίου, αποδοχή διαρθρωτικών αλλαγών που θα αποτρέψουν την πραγματοποίηση των εφιαλτικών σεναρίων. Αποκρύπτεται επιμελώς η ερμηνεία των γεγονότων με συνέπεια ο θεατής να αποκτά την εσφαλμένη εντύπωση ενός κόσμου παράλογου, αποτέλεσμα κακών χειρισμών ή κακών κυβερνητών, όπου τα γενεσιουργά αίτιά του δεν παίζουν κανένα ρόλο. Κάθε θέμα συζήτησης επικαλύπτει και ρίχνει στη λήθη το προηγούμενο. Τα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα  παρουσιάζονται διαφορετικά και ξεκομμένα μεταξύ τους, αποκτούν νόημα ανάλογα με την ένταση της φωνής των προσκεκλημένων ή  την επιμονή  σ’ αυτά του παρουσιαστή. Η σημασία τους δεν προκύπτει από την επάρκεια των  προσκεκλημένων και του παρουσιαστή να τα ερμηνεύσουν αλλά από την ικανότητά τους να τα εμφανίζουν, να τα εξαφανίζουν ή να   αλλοιώνουν την ουσία τους κατά βούληση, μέσα από τη μαγεία του λόγου, της τεχνολογίας ή της έντασης της συζήτησης. Η πλειοψηφία των προσκεκλημένων δεν κρίνει το καπιταλιστικό σύστημα,  αποσιωπά την ύπαρξη τάξεων στην κοινωνία μας και προσπαθεί να επιβάλλει  μια ψευδή θεώρηση της πραγματικότητας, παίζοντας  με τις επιθυμίες και τα ένστικτά μας.

           Και τα περίφημα ντιμπέιτ σ’ αυτή τη λογική εντάσσονται. Ουσιαστικά δεν συντελούν καθόλου στην εμβάθυνση της πολιτικής αλλά ταυτίζονται με την εμβάθυνση της επικοινωνίας και μόνο. Φαινομενικά  επιβεβαιώνουν την ελευθερία έκφρασης και τη δημοκρατικότητα της πληροφόρησης, ενώ στην πραγματικότητα  ακολουθούν τους κανόνες τηλεοπτικών παιχνιδιών όπου επιβραβεύεται η ταχύτητα αντίδρασης και τα ευφυολογήματα.  Καλύτερος πολιτικός θα αναδειχτεί αυτός που χειρίζεται καλύτερα τον τηλεοπτικό κώδικα επικοινωνίας, που θα μπορεί να ανταποκριθεί στη μονομερή γλώσσα των παρουσιαστών ή δημοσιογράφων,  οι οποίοι σχεδόν ορίζουν και όχι μόνο αναπαράγουν την πραγματικότητα ή να απαντά πειστικά σε ερωτήματα που επιβάλλονται από περιστασιακές ανάγκες ξεκομμένα από τα υπόλοιπα συμφραζόμενα.

        Οσο βαθαίνει η κρίση τόσο όλα αυτά τα παιχνίδια επικοινωνίας θα αποδεικνύονται ανεπαρκή  στην προσπάθεια για ενίσχυση των κυρίαρχων  κοινωνικών και πολιτικών αξιών και των καθιερωμένων πρακτικών. Το ότι ορισμένοι επικεντρώνουν σ' αυτά την προσοχή τους  δεν σημαίνει ότι τα πράγματα έχουν όντως έτσι.