MUTATIS MUTANDIS

      Ο  Σεφέρης, μπορεί να υπήρξε όμηρος των ταξικών καταβολών του,  σίγουρα όμως και γνώση και οξύνοια είχε για να επαληθευτεί η πρόγνωσή του για το τέλος της δικτατορίας:  «Ὅλοι πιὰ τὸ διδάχτηκαν καὶ τὸ ξέρουν πὼς στὶς δικτατορικὲς καταστάσεις ἡ ἀρχὴ μπορεῖ νὰ μοιάζει εὔκολη, ὅμως ἡ τραγωδία περιμένει ἀναπότρεπτη στὸ τέλος»

       Τηρουμένων πάντα των αναλογιών, στις μέρες μας,  στην πολιτισμένη Δύση, δεν είναι  απαραίτητη δια  του στρατού η  επιβολή  κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Αρκεί η οικονομική πολιορκία ενός λαού για να βρεθεί αυτός  αιχμάλωτος των βιοτικών αναγκών του και υποταγμένος σ’ αυτούς που διακηρύττουν ότι θα του εξασφαλίσουν την οικονομική επιβίωση, με την προϋπόθεση ν΄   ακολουθεί  τις εντολές τους. Κι όταν το σύστημα καταφέρει μεγάλο μέρος του πληθυσμού να εσωτερικεύσει αυτές τις εντολές ως ηθικές επιταγές, δεν χρειάζονται πια ούτε τανκς ούτε έκτακτοι νόμοι περιστολής ατομικών ελευθεριών.

       Στα χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών ο κίνδυνος ο οποίος  επεσείετο  ήταν ο κομμουνιστικός, που παρέπεμπε σε εφιαλτικές  καταστάσεις εμφυλίου, που οι άνθρωποι είχαν βιώσει. Στις μέρες μας,  για αποδοχή των οικονομικών μέτρων, επισείεται ο κίνδυνος της πλήρους οικονομικής κατάρρευσης και της  ατομικής εξαθλίωσης που θα φέρει. Η ανασφάλεια και ο φόβος καθορίζουν πια τόσο τη ζωή μας,   που εξασφαλίζουν, με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς,  στο σύνολο του πληθυσμού, τη μόνιμη υπακοή μας ,  τη φιλοπονία μας ,  την πειθαρχία την  ολιγάρκεια.

        Με την επιδείνωση μάλιστα της οικονομικής κατάστασης  και την ανάλγητη και  μυωπική διαχείριση της από  τους  κυβερνώντες, μια νέα διάκριση ανάμεσα στους πολίτες εγκαθίσταται. Δεν είναι ανάγκη πια οι πολίτες μιας χώρας να χωρίζονται με ιδεολογικά κριτήρια σε πρώτης και δεύτερης κατηγορίας. Αυτό θα γίνεται αυτόματα, με κριτήριο την εργασία. Εργαζόμενοι  - Ανεργοι στη  θέση Εθνικόφρονων - Κομμουνιστών. Θα είναι πια θέμα του καθενός   πώς θα τα βγάλει πέρα μόνος του. Όποιος δεν τα καταφέρει θα έχει ο ίδιος την απόλυτη ευθύνη.

           Ουσιαστικά,  όλα αυτά τα χρόνια, που διαμορφωνόταν  η νέα κατάσταση, ο ίδιος ο λαός, το μεγαλύτερο μέρος του τουλάχιστον,  ήταν θεατής.  Ηταν ένας λαός με πολλά και διαφορετικά συμφέροντα, που μέχρι το μνημόνιο η πλειονότητά του βούλιαζε στην αδιαφορία, προσηλωμένος μετά μανίας στο παρόν.  Η ταξική «αναβάθμιση» των περισσότερων σε μεσοαστούς ήταν μια φιλοδοξία που όλοι σχεδόν οι κυβερνώντες κολάκευαν  και ήταν ο μόνος σκοπός, ακόμα και για τους νέους. Πιστεύαμε ότι είναι θέμα των ικανοτήτων του καθενός το πώς θα τα βγάλει πέρα και θα αναδειχθεί, σ’ έναν κόσμο που προσφέρει όλες τις ευκαιρίες και όπου επικρατεί πολιτική ισότητα και δημοκρατία.

      Τώρα όμως, μετά το μνημόνιο,   τι νόημα έχουν ο λόγοι περί πολιτικής ισότητας και νομικής δημοκρατίας  όταν  για χιλιάδες εργαζόμενους η ανεργία ή υποαπασχόληση θα αποτελούν τις μοναδικές εφικτές  προοπτικές;

       Τι νόημα είχαν για τους  νέους  της εποχής της δικτατορίες οι  δεκάρικοι λόγοι των συνταγματαρχών για την ένδοξη κι υπερήφανη πατρίδα που  εσώθη από τους κομμουνιστές, όταν  τους αφαιρούσαν κάθε ελπίδα για το μέλλον;

       Τότε, ούτε ο πολιτικός κόσμος είχε την αξιοπιστία και το θάρρος να οργανώσει  την αντίδραση του ελληνικού λαού ούτε και η διανόηση του τόπου, πέρα από ατομικές εξαιρέσεις ή συμβολικές κινήσεις,  να αντιδράσει καθολικά και πραγματικά.

     Όταν  η  ίδια η δικτατορία βούλιαξε στις συνέπεις των    πράξεών  της   τότε  ο πολιτικός κόσμος ανέλαβε πρωτοβουλία για   την αντικατάστασή της … ομαλά.

    Στις μέρες μας, μια ιδεολογία κατασκευασμένη με τα ρετάλια παλιότερων  λαϊκών προσδοκιών  εξαφάνισε από τη δημόσια ζωή  τις κατηγορίες του πολιτικοοικονομικού  και κοινωνικού κι επιμένει να … τοποθετεί τις περίφημες «αγορές» στο χώρο του απροσδιόριστου και μοιραίου, όπου τίποτε δεν τον αγγίζει.

      Γίνονται και τώρα προσπάθειες να δημιουργηθούν εστίες αντίδρασης.

Πολλές ιστοσελίδες φιλοδοξούν να παίξουν έναν ρόλο, αντίστοιχο των προκηρύξεων των χρόνων εκείνων, να διαφωτίσουν για την κατάσταση. Μόνο που τότε τα εργαλεία ιδεολογικής τιθάσευσης ήταν λίγα και πρωτόγονα και φόβιζε τους συνταγματάρχες ακόμα και η παραμικρή εκδήλωση αντίδρασης  και γι’ αυτό τις απαγόρευε.    Βασανιστήρια  περίμεναν τους  παραβάτες.

Τώρα η χειραγώγηση  έχει αναχθεί σε επιστήμη και κανένα δεν φοβίζουν οι τόνοι αναλύσεων της υπάρχουσας οικονομικοκοινωνικής κατάστασης,  όταν το «διά ταύτα» δεν είναι ρηξικέλευθο στην πρακτική εφαρμογή του. Ποιος θα το τολμήσει;

     Και βέβαια πάντα υπάρχει ο φόβος μήπως «η τραγωδία περιμένει αναπότρεπτη στο τέλος»