ΚΑΠΟΙΑ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΑ

 Καθώς από τη μια, παρόλη την αφθονία που υπάρχει, η φτώχεια ακόμα και στις μητροπόλεις του καπιταλισμού εντείνεται και εξαπλώνεται και από την άλλη θα πρέπει η οργή και οι αντιδράσεις των φτωχών και κατατρεγμένων να χειραγωγούνται, ο κυρίαρχος λόγος στοχοποιεί διεφθαρμένους πολιτικούς, ανάλγητους επιχειρηματίες, ανίκανους κυβερνήτες. Για να βαυκαλιζόμαστε με το όνειρο ενός καπιταλισμού που φροντίζει τους εργαζόμενους κι εξασφαλίζει την ευζωία τους, με συνεχή αναφορά στο πάλαι ποτέ κράτος πρόνοιας. Μόνο που η εποχή του κράτους πρόνοιας του καπιταλισμού δεν ήταν παρά μια μορφή δωροδοκίας που οι εργαζόμενοι της Δύσης την χρωστούσαν στους συνεχείς αγώνες τους και στην ύπαρξη του εργατικού κράτους της Σοβιετικής Ένωσης. 

        Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του καπιταλισμού εστιάζοντας μόνο στην μεταπολεμική πεντηκονταετία  στην Ευρώπη, όσο κι αν αριστεροί των ΗΠΑ και της Ευρώπης θέλουν να μιλούν για τα ειδυλλιακά δημοκρατικά και αριστερά κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας των δεκαετιών του ’60 και του’70. Γιατί  αυτές οι διαφημιζόμενες σοσιαλιστικές πολιτικές σχετίζονταν με τον φόβο της εξάπλωσης του σοσιαλισμού και την πίεση από τα συνδικάτα και τα εργατικά κινήματα. Οι προσπάθειες για αναβιώσεις τους,  χωρίς να υπάρχει η πρόθεση βελτίωσης της ζωής των εργαζομένων, αναγκάζει τον κυρίαρχο λόγο να εφευρίσκει μια  ψευδεπίγραφη προοδευτικότητα ακόμα και σε τρόπους συμπεριφοράς ή ντυσίματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φωτογράφιση της φιλανδής πρωθυπουργού Σάνα Μαρίν με το σορτσάκι της για προβολή  μιας ροκ κι ανατρεπτικής εμφάνισης, την ίδια στιγμή που η πολιτική της συμφωνεί με τις αντιδραστικές απαιτήσεις της Άγκυρας στο θέμα των Κούρδων και εντάσσει τη Φιλανδία στο ΝΑΤΟ, μετά από δεκαετίες ουδετερότητας, όταν διαφημίζονταν οι σκανδιναβικές χώρες ως μοντέλα σοσιαλισμού.   

      Καπιταλισμός σημαίνει αυτό που λένε οι μαρξιστές, οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής να εκμεταλλεύονται τους εργάτες. Ο καπιταλισμός είναι ξεκάθαρα η ιδιωτική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής που λειτουργούν με σκοπό την παραγωγή κέρδους για τον ιδιοκτήτη. Είναι ένα σύστημα εγγενώς εκμεταλλευτικό,  εξαναγκάζει αυτούς που δεν έχουν τίποτα να πουλήσουν παρά την εργασία τους να την πουλήσουν στους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής, αναγκαστικά σε τιμή πολύ χαμηλότερη από την αξία που παράγουν.  

Οι υποστηρικτές του προσπαθούν να αντιταχθούν στους επικριτές του διαστρεβλώνοντας τον ορισμό του και υποστηρίζοντας ότι η εκμετάλλευση δεν χαρακτηρίζει τον πραγματικό καπιταλισμό, με τη δικαιολογία ότι αυτό  συμβαίνει εξαιτίας διαφθοράς κυβερνήσεων και επιχειρήσεων. Και βαυκαλιζόμαστε πως οι διάφορες αρχές ή η δικαιοσύνη θ’ αποκαλύψουν και θα τιμωρήσουν τη διαφθορά που θεωρείται υπεύθυνη για τις απάνθρωπες πολλές φορές  συνθήκες ζωής των εργαζομένων. Ένα σκάνδαλο συγκαλύπτεται εδώ, ένα άλλο αποκαλύπτεται πάρα πέρα, σαν τη λερναία ύδρα, τέλος δεν υπάρχει σ’ αυτά τα σκάνδαλα. Γιατί στην πραγματικότητα ο  καπιταλισμός είναι απολύτως συμβατός με τη διαφθορά των καπιταλιστικών κυβερνήσεων ή επιχειρήσεων. Τελευταίο παράδειγμα το σκάνδαλο Uber. Από έγγραφα που δημοσιεύει η βρετανική εφημερίδα Guardian αποκαλύπτεται πώς η Uber μετατράπηκε σε ένα παγκόσμιο μεγαθήριο με τη συνδρομή ιδιοκτητών μέσων ενημέρωσης, πολιτικών ανά τον κόσμο, όπως ο πρόεδρος της Γαλλίας Ε. Μακρόν,  οι οποίοι φρόντισαν να την υποστηρίζουν στις χώρες τους και με ευνοϊκές νομοθεσίες.

          Η προπαγάνδα του καπιταλισμού, αλλάζοντας τον ορισμό των λέξεων για την  υπεράσπισή του, προσπαθεί να  τον επαναπροσδιορίσει ως εθελοντική ανταλλαγή ή ελεύθερο εμπόριο,  ενώ είναι πραγματικά ένα σύστημα εκμετάλλευσης. Η αφήγηση για τον καπιταλισμό, που είναι  δελεαστική και λειτουργεί σαν δόλωμα για την αποδοχή του, λέει ότι καθένας που είναι ικανός μπορεί να πλουτήσει, ότι καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει την κοινωνικοοικονομική πλεονεκτική θέση για να προσλαμβάνει εργάτες που πολλαπλασιάζουν εκθετικά τον πλούτο του πληρώνοντάς τους για ένα κλάσμα από αυτό που του κοστίζουν. Στην πράξη όμως επικρατεί ο κοινωνικός δαρβινισμός, με αποτέλεσμα τα μεγάλα ψάρια να καταπίνουν τα μικρά, τα ακόμα μεγαλύτερα να καταπίνουν τα μεγάλα, μέχρι να παραμένουν λίγα μονοπώλια.

       Κι όσο φουντώνει η οργή και ο θυμός των εκμεταλλευομένων τόσο και η προσπάθεια των εκμεταλλευτών να ελέγξει τον τρόπο εκδήλωσής τους ακολουθεί άπειρους τεθλασμένους δρόμους, πριν καταλήξει στην απροκάλυπτη καταστολή. Η κυρίαρχη τάξη μπορεί ακόμα και το δίκαιο θυμό που προκάλεσε να τον χρησιμοποιήσει ως όχημα για επιχειρήσεις αλλαγής προσώπων ή και καθεστώτων, πάντα προς όφελός της.  Την πολύ δίκαιη οργή μπορεί να εκμεταλλευτεί η κυρίαρχη τάξη με διάφορα προσωπεία, για να επιβάλλει επιλογές ευνοϊκές για τον εαυτό της και τα συμφέροντά της. Όπως συνέβη στο Καζακστάν, όπως μπορεί να συμβεί και στη Σρι Λάνκα.  

         Οι περισσότερες διαμαρτυρίες ξεκινούν από ένα σημείο οργής και πέρα, αλλά όταν δεν υπάρχει οργάνωση λαϊκή για να την υποστηρίξει, δηλ. κομμουνιστική, γρήγορα μπορεί να γίνει όχημα για ανασύνταξη του κεφαλαίου. Το πλήθος στο Κολόμπο που κατέλαβε τα σπίτια των κυβερνητών ικανοποιούν ένα αίσθημα δικαίου, αλλά το σημαντικό ερώτημα είναι τι γίνεται μετά. Τα συνδικάτα και οι εργατικοί αγώνες είναι απαραίτητοι για την αποδυνάμωση της ισχύος του κεφαλαίου πάνω στην εργασία και την αύξηση της ταξικής συνείδησης, αλλά  η οργάνωση τους χρειάζεται το κόμμα της εργατικής τάξης, δηλ. το  κομμουνιστικό.  Όπως και στη Σρι Λάνκα, έτσι και σε ολόκληρο τον κόσμο, οι λαϊκές μάζες χωρίς τις δικές τους ατσάλινες οργανώσεις και επαναστατικούς ηγέτες, χωρίς όπλα και πολιτοφυλακές, είτε  θα συντριβούν από τις οργανωμένες δυνάμεις της κυρίαρχης τάξης ή θα χειραγωγηθούν προς κατευθύνσεις ευνοϊκές για τα συμφέροντά της.