ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

 Και στη χώρα μας την απόφαση  του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ σχετικά με τις αμβλώσεις,  εκπρόσωποι της κυρίαρχης εξουσίας που ομνύουν στην ελευθερία του καπιταλισμού ή με σιωπή  την αντιμετωπίζουν ή με κριτική διάθεση  πασχίζουν να την ερμηνεύσουν. Όλη η έγνοια  τους εξαντλείται ν’ αντιμετωπιστεί ως μεμονωμένο γεγονός, ενώ συγχρόνως κι εδώ, και στη Δύση γενικότερα, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν κινητοποιηθεί παρατρεχάμενοι και μηχανισμοί, αδήλως και τεθλασμένως συνδεόμενοι με την κυρίαρχη εξουσία, που διαμόρφωσαν και διαμορφώνουν το περιβάλλον για να λαμβάνονται τέτοιου είδους αποφάσεις. 

        Όλη αυτή η συζήτηση περί των αμβλώσεων, που παραδόξως τα τελευταία χρόνια άρχισε να παίρνει μεγάλη δημοσιότητα ο προβληματισμός για την ηθική διάσταση τους, δεν είναι παρά ένα μέρος μιας ευρύτερης ιδεολογικής πάλης που συνδέεται με την πολύπλοκη διαμόρφωση της αναπαραγωγικής πολιτικής των κυβερνήσεων και τη θέση της γυναίκας. Όλες οι κραυγές περί δικαιωμάτων του αγέννητου παιδιού ακούγονται στο πλαίσιο της υποκρισίας του καπιταλισμού, ο οποίος ασχολείται μόνο με τα δικά του προβλήματα προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας και όχι με την ηθική ή την ανθρωπιά, κι ας τις  επικαλείται.  

       Από τη δεκαετία του ’60, στον εκσυγχρονισμό του καπιταλισμού, που ανταγωνιζόταν τον σοσιαλισμό της ΕΣΣΔ, η εισαγωγή του χαπιού και η νομιμοποίηση των εκτρώσεων πηγαίνουν χέρι-χέρι με την αμφισβήτηση του γάμου, τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας και την περαιτέρω εκπαίδευση για τις γυναίκες. Η ανάγκη του κεφαλαίου να ασκεί έλεγχο του πληθυσμού και να επιβλέπει την ανθρώπινη αναπαραγωγή, με τις αντιφάσεις που αυτό συνεπάγεται, αποκαλύπτεται  με τις κυρίαρχες πολιτικές σχετικά με τις αμβλώσεις, τον έλεγχο των γεννήσεων, τους νόμους περί κοινωνικής πρόνοιας.

        Στην πραγματικότητα η κυρίαρχη τάξη δεν ενδιαφέρεται για τη σεξουαλική συμπεριφορά ή την οικογένεια αυτή καθαυτή, παρά στο βαθμό που το συμφέρον του κεφαλαίου συνδέεται με την παραγωγή της ανθρώπινης εργατικής δύναμης ανάλογα με τις ανάγκες του. Για το κεφάλαιο, η οικογένεια είναι η οικονομική μονάδα που είναι επιφορτισμένη με την παραγωγή και την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Εν ολίγοις, η γυναικεία εργατική δύναμη και η αναπαραγωγική δύναμη, δηλ. η γέννηση και ανατροφή των παιδιών, έχουν οικονομική σημασία. Σήμερα, τα παιδιά, που κάποτε αποτελούσαν οικονομικό πλεονέκτημα, όπως στις αγροτικές κοινωνίες, αποτελούν οικονομική υποχρέωση για την εργατική τάξη. 

         Και αν η ιδανική πυρηνική οικογένεια είναι η προτιμώμενη μονάδα παραγωγής για τη νέα εργατική δύναμη, όμως το ίδιο το κεφάλαιο την υπονομεύει, δείχνοντας ότι δεν είναι απολύτως απαραίτητη για τον καπιταλισμό, μόνο χρήσιμη σε ορισμένου τομείς. Το αποδεικνύει η πολιτική με τους  μειωμένους μισθούς και τη χρόνια ανεργία που έχουν υπονομεύσει την πυρηνική οικογένεια στο αστικό προλεταριάτο της Δύσης. 

         Οι νέοι νόμοι, που μοιάζουν στην ονομαζόμενη φιλελεύθερη Δύση να μας γυρνούν στο παρελθόν, καθιστούν σαφές ότι δεν είναι επιθυμητό, από την άποψη του κεφαλαίου, οι γυναίκες να ελέγχουν το σώμα τους, δηλ. τα μέσα αναπαραγωγής. Η περιχαράκωση όμως των διεκδικήσεων στα όρια τα φύλου ή η αντιμετώπιση νομοθετημάτων που καταργούν κατακτήσεις δεκαετιών από την οπτική των δικαιωμάτων μόνο, αφήνει στο σκοτάδι τη σχέση μεταξύ της κοινωνικής τάξης, της καταπίεσης λόγω φύλου και των συμφερόντων της κυρίαρχης τάξης. Εάν θεωρείται ότι το φύλο λειτουργεί ως τάξη, τότε σημαίνει ότι έχει την ίδια θέση με την ταξική πάλη ενάντια στον καπιταλισμό, αποσπώντας την προσοχή από την υπεροχή της ταξικής αντίφασης στον πυρήνα της ταξικής πάλης. Τέτοιες  προσεγγίσεις για τη χειραφέτηση των γυναικών θεωρούν ως βασικό  συνδετικό ιστό τον  παραμερισμό τάξεων, εθνικοτήτων και φυλών και ένωση όλων των γυναικών γύρω από αυτό που είναι κοινό, δηλ. το φύλο, για να αντιπαλέψουν την αντρική υπεροχή. Και στην ουσία αυτό που υπόσχονται είναι η εξάλειψη, στο όνομα των δικαιωμάτων,  της διάκρισης της βασισμένης στο φύλο, στα πλαίσια πάντα του υπάρχοντος κοινωνικού συστήματος.

         Δεκαετίες όμως  τώρα πολιτικοί και ομάδες συμφερόντων,  ακόμα και χωρίς να χρειάζεται να λένε ψέματα, έχουν αναδιαμορφώσει τον τρόπο που σκεφτόμαστε  και μέχρις ενός βαθμού έχει συμβάλλει και το μαζικό μάρκετινγκ. Και έτσι οι διεκδικήσεις για την χειραφέτηση της γυναίκας κατευθύνθηκαν και χειραγωγήθηκαν για να εκδηλώνονται με ατομικιστικούς όρους και να εκφράζονται  στο πλαίσιο ατομικών δικαιωμάτων.

         Δεν ήταν λοιπόν δύσκολο και η άμβλωση να μετατραπεί σε ζήτημα προστασίας της ζωής και να απαιτηθεί η κατάργησή της στο όνομα μάλιστα των δικαιωμάτων. Στην πραγματικότητα η αναπαραγωγική αυτονομία γίνεται πλέον απρόσιτη για τους νέους και τους φτωχούς. Κι έτσι  ακτιβιστές προοδευτικοί για τα δικαιώματα των αμβλώσεων που ισχυρίζονταν ότι  επιθυμούσαν την κοινωνική αλλαγή, την ισότητα των γυναικών και την ευρύτερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ενσωματώνοντας το μήνυμά τους σε μια θεωρία  ιδιωτικότητας και δικαιωμάτων κατέληξαν να ενισχύσουν τη ρητορική των συντηρητικών εναντίον των αμβλώσεων.  

         Γι’ αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοηθεί ο δεσμός μεταξύ των διακηρύξεων περί του ατομικού  δικαιώματος  για την ελεύθερη χρησιμοποίηση του σώματος χωρίς την κρατική επέμβαση, που επικαλούνταν όσοι αρνούνται την επιβολή των εμβολίων, και της ρητορικής για τα δικαιώματα του αγέννητου παιδιού, που ενεργοποιεί νομοθετικές επεμβάσεις  απαγόρευσης της έκτρωσης. Οι αντιφάσεις σχετικά με το δικαίωμα  αυτοδιάθεσης του σώματος αποσιωπώνται προς δόξαν της ταξικής πολιτικής της κυρίαρχης εξουσίας.