Κι επειδή τα τελευταία χρόνια η επανεξέταση κάποιων ιστορικών
περιόδων προσπαθεί να δικαιώσει επιλογές και επιδιώξεις του παρόντος,
προτείνοντας μια συγκεκριμένη εικόνα ερμηνείας για το παρελθόν, μέρα που είναι –4η
Αυγούστου, επιβολή δικτατορίας του Μεταξά το ’36, – δίνεται ευκαιρία για άλλη μια φορά να σκεφτούμε τη
βαρβαρότητα, που στηρίζεται στη φασιστική ιδεολογία, την οποία χρησιμοποιεί το καπιταλιστικό καθεστώς όταν
απειλούνται τα συμφέροντά του.
Στο άρθρο του για
την «Ταξική φύση του ναζιστικού κόμματος» ο Θ. Παπαρήγας αναλύει αυτά που ονομάζει
ουσιώδη χαρακτηριστικά του ναζιστικού κόμματος «που καθορίζουν την πραγματική
ουσία του κόμματος, την πραγματική του, ας πούμε “ψυχή”», όπου θ’ αναγνωρίσουμε
χαρακτηριστικά, έστω και σε κακέκτυπη συσκευασία προς το παρόν, του φασιστικού
μορφώματος της Χρυσής Αυγής.
«… α. Ο φασιστικός,
εθνικισμός ρατσιστικού τύπου. Η εθνικιστική μυθολογία χρησίμευε για τη νοητική
δημιουργία της «λαϊκής κοινότητας», δηλ. μιας εθνικά και πολιτιστικά
ομοιογενούς κοινωνίας όπου δεν υπάρχουν ταξικές αντιθέσεις. Η μη ύπαρξη ταξικών
αντιθέσεων, δεν σημαίνει καθόλου κατάργηση των τάξεων. Σημαίνει, αντίθετα, αποδοχή της διαφορετικής ταξικής τοποθέτησης.
Στη ναζιστική «λαϊκή κοινότητα» όλοι έχουν «ίση» θέση, απλώς η θέση τους «διαφέρει».
Στην ουσία πρόκειται για μια κοινωνία αυστηρά ιεραρχημένη και πειθαρχημένη στην
υπηρεσία του μονοπωλιακού κεφαλαίου.
Πολύ ενδιαφέρουσα κατά
τη γνώμη μας, είναι μια άποψη που εξέφρασε γι’ αυτό το θέμα ό ίδιος το Α.
Χίτλερ: «Πρέπει, λοιπόν, να προβλέψουμε τα πλαίσια μέσα στα οποία θα μπει
ολόκληρη η ζωή του κάθε ατόμου. Αυτό σημαίνει σοσιαλισμός και όχι η οργάνωση δευτερευόντων
πραγμάτων, όπως το πρόβλημα της ατομικής ιδιοκτησίας ή των μέσων παραγωγής».
β. Ο αντικομμουνισμός
και ο αντιμπολσεβικισμός. Στις γραμμές του NSDAP κυριαρχεί από την αρχή ως το τέλος ένα φανατικός μέχρι
αρρωστημένου βαθμού, αντικομμουνισμός. Ο αντικομμουνισμός αυτός φτάνει ως το
σημείο της ήρεμης αντιμετώπισης του κομμουνισμού –με την εξής έννοια: γιατί να λογοφέρει κανείς
με ένα εχθρό apriori καταδικασμένο; Στη διάρκεια της δημοκρατίας
της Βαϊμάρης η αντικομμουνιστική μάνία
παίρνει μια ιδιόμορφη αλλά χαρακτηριστική
έκφραση: συχνά οι κομμουνιστές κατηγορούνται ότι δεν είναι αρκετά
αδιάλλακτοι, ότι έχουν «ξεπουληθεί στο μεγάλο κεφάλαιο» κλπ.!
Ο μανιακός
αντικομμουνισμός του NSPAD εκφράζει φυσικά τον πανικό της αστικής τάξης.
Το ότι όμως γίνεται λόγος για «μπολσεβικισμό» και όχι για κομμουνισμό δεν είναι
τυχαίο. Αποτελεί προσπάθεια «ιδεολογικοποίησης»
δυο ζωτικής σημασίας σχεδίων της αστικής
τάξης.
– Κατάληψη της
ΕΣΣΔ και αξιοποίησή της
– Εξόντωση του σοσιαλισμού σαν κρατικής
οντότητας και στεθεροποίηση του ιμπεριαλισμού κάτω από γερμανική ηγεσία.
γ. Η έμμονη ιδέα του
κινδύνου της επανάστασης και της ανάγκης να προληφθεί ή να καταπνιγεί. Οι ηγέτες του NSDAP δεν
δίσταζαν να κάνουν επαναστατικά κηρύγματα και να αποκαλούν την κατάληψη της εξουσίας από τους ίδιους «Εθνικοσοσιαλιστική
Επανάσταση». Στην πραγματικότητα όμως ο αντι-επαναστατισμός κυριαρχούσε στις γραμμές
του μέχρι σημείου έμμονης ιδέας. … Στα
τέλη Ιούνη 1944, ενώ η στρατιωτική ήττα είναι πια φανερή σε κάθε
αμερόληπτο παρατηρητή, ό ίδιος ο Α.
Χίτλερ, μιλώντας σε ομάδα βιομηχάνων και στρατηγών αισθάνεται την ανάγκη να τους
διαβεβαιώσει ότι «στη σημερινή Γερμανία
δεν μπορεί να γίνει καμιά επανάσταση». Ενδιαφέρον έχει να παρατηρηθεί ότι ο αντι-επαναστατισμός φαίνεται να αποτελεί το
υπόβαθρο και άλλων ιδεών των ηγετών του NSDAP, όπως π.χ του αντισημιτισμού. Η αντίληψη της έννοιας
του «εβραιο-μπολσεβικισμού» δεν μας φαίνεται τυχαία. Και άλλωστε ο Heinrich Himmler τονίζει:
« Η περιοχή του κόσμου που δεν έχει
κανένα εβραίο είναι άτρωτη απέναντι σε κάθε επανάσταση»
Ο αντι-επαναστατισμός του NSDAP ακολουθεί κατά πόδας τις
διαθέσεις της μεγάλης αστικής τάξης, η οποία, όπως δείχνει καθαρά ο λόγος του
Χίτλερ του Ιούνη 1944, φοβάται όχι τόσο την
ήττα όσο την επανάσταση.
Φυσικά εδώ
παραλείπουμε την εκτενή αναφορά σε μια σειρά ουσιώδη χαρακτηριστικά του NSDAP που βρίσκονται έξω
από το άμεσο ενδιαφέρον του θέματός μας.
– Ο πλήρης
ανορθολογισμός, αντανάκλαση της προσπάθειας της αστικής τάξης να ξεφύγει από
μια πραγματικότητα που της ξεφεύγει, του φόβου της απέναντι στο μαζικό κίνημα, καθώς και προσπάθεια «δικαιολόγησης»
της ωμής βίας ενάντια στις μάζες.
– Η λατρεία
του αρχηγού, αντανάκλαση των βλέψεων της μεγαλοαστικής κορυφής για μια «ισχυρή
εξουσία»
– Το μίσος
ενάντια στην εργατική τάξη σαν «προλεταριάτο», έκφραση του φόβου της μεγάλης αστικής τάξης απέναντι στο προλεταριάτο
Στα κόμματα υπάρχουν και τα μη ουσιώδη χαρακτηριστικά. Είναι τα
χαρακτηριστικά εκείνα που ανάγονται στη σφαίρα της «τεχνικής» της εξυπηρέτησης
των «ουσιωδών».
Στο NSDAP τέτοια
χαρακτηριστικά είναι ιδιαίτερα η «σοσιαλιστική» και «εργατική» του εμφάνιση,
που έφθασε ως και στην ονομασία του. Αυτή η πλευρά του NSDAP δεν αντανακλούσε
τον πραγματικό του χαρακτήρα και
απλώς υπηρετούσε τα «ουσιώδη» χαρακτηριστικά του. …
… Πηγές αυτών των αντιλήψεων ήταν οι ιδέες της ίδιας της αστικής τάξης
στην περίοδο του ιμπεριαλισμού, οι ιδέες που εκφράζουν την αντίδραση σ’ όλη τη
γραμμή των μονοπωλίων.
Παράλληλα προκειμένου να ενσωματώσει και υποτάξει τις μικροαστικές
μάζες, το πρόγραμμα και η ιδεολογία του
ναζισμού περιείχε και μη – ουσιώδη χαρακτηριστικά: εκφυλισμένες,
διαστρεβλωμένες μορφές ιδεών που προέρχονται από τις λαϊκές μάζες, όπως είναι δημαγωγικός αντικαπιταλισμός, μια
αντιμονοπωλιακή φρασεολογία κλπ. Οι ιδέες αυτές, που ουδέποτε εφαρμόστηκαν στην πράξη ήταν απαραίτητες –σαν τεχνική– για
να λειτουργήσει το NSDAP σαν πολιτικό κόμμα της μονοπωλιακής
αστικής τάξης, για να υποτάξει και ενσωματώσει τις μάζες στην ανοιχτή
δικτατορία της πιο αντιδραστικής μερίδας του μονοπωλιακού κεφαλαίου.
Η πηγή λοιπόν του φασισμού είναι
το ίδιο το μονοπωλιακό κεφάλαιο – και όχι κάποιες έμφυτες βιολογικές ή
ψυχολογικές ορμές του ανθρώπου, όπως ισχυρίζονται
διάφοροι αστοί και μικροαστοί ιδεολόγοι. Και η γνώση αυτή της πηγής και το
κυριότερο, η πάλη εναντίον της μέχρι την οριστική συντριβή της αποτελεί τον
μοναδικό τρόπο για να μην ξαναεμφανιστεί η τραγωδία του ναζισμού»
Του Θ. ΠΑΠΑΡΗΓΑ στο περιοδικό «Επιστημονική Σκέψη» τ.23,1985
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου