ΖΗΤΙΑΝΕΥΟΝΤΑΣ

           Οι εικόνες  από την Αθήνα με τα τεντωμένα χέρια των ανθρώπων που προσπαθούν να πιάσουν φρούτα και λαχανικά, τα οποία μοίραζαν δωρεάν παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, είναι μια εικόνα ήττας της αξιοπρέπειας και της αγωνιστικότητας. Συμπυκνώνει τις συνέπειες της εφαρμογής των επιλογών της κυρίαρχης τάξης, που η δράση της υπαγορεύεται από το κέρδος, που αρπάζει ό,τι μπορεί, που απαιτεί στάση αναμονής από τις υποτελείς τάξεις για να ετοιμαστεί απερίσπαστη να εκποιήσει τις ζωές μας.

         Είναι καιρός πια να τελειώνουμε με το κοσμοείδωλο που  συναρμολόγησε η άρχουσα τάξη, με τη βοήθειά μας, από τα παλιότερα  και τα πιο πρόσφατα  γεγονότα της ιστορίας μας, που τα διάβασε όμως επιλεκτικά και με τέτοιο τρόπο, ώστε οι μεν υποτελείς τάξεις να τακτοποιήσουμε  τους λογαριασμούς μας  με τη συνείδησή μας η δε κυρίαρχη με μας.   Βάλαμε μια απλοϊκή παράσταση του κόσμου, ο προδομένος αγωνιστής λαός από τη μια και οι κακοί ξένοι με τους εντολοδόχους τους, δηλ. τη Δεξιά,  από την άλλη,  στη θέση μιας ταξικής κοινωνικής συνείδησης για να μας περιλάβει όλους  το πανηγύρι της μεταπολίτευσης.  Τότε άρχισε η κοινωνία μας να αλλάζει ριζικά, από φτωχή να γίνεται πλούσια, από καθυστερημένη σύγχρονη και φάνηκε σαν το  αίτημα για  πολιτική και πολιτισμική αναγέννηση των προδικτατορικών αγώνων να  πραγματοποιείται. Αλλά  οι συνέπειες της δικτατορίας δεν τελείωσαν με τη πτώση της. Η ιδεολογική ευτέλεια συνεχίστηκε με διάφορες μορφές και κυρίως ενσαρκώθηκε στο πνεύμα της ευκολίας που σχεδόν ανακηρύχτηκε σε βασική αρετή, ώστε ξεχάσαμε τις καταβολές μας, την ιστορικότητά μας και ζούσαμε με τα είδωλα που κατασκευάζαμε κάθε φορά από κουρελιασμένες ιδεολογίες που δικαίωναν τον τρόπο ζωής μας, παραφθαρμένη εικόνα από  φτηνά υλικά των κυρίαρχων τάξεων. Μεσοαστικά και μικροαστικά στρώματα επεκτάθηκαν σε όλη την κοινωνία και   προωθήθηκαν μέσω του κράτους στα πλαίσια  της αναδιανεμητικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, με την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στο εσωτερικό του μπλοκ εξουσίας, χωρίς ο ίδιος ο καπιταλισμός βέβαια να υφίσταται καμιά ρωγμή. Υπεράνω τάξεων και ταξικών συγκρούσεων, υποτάσσεται η κοινωνική δυναμική  σε υπερταξικές  κατηγορίες, όπως εκσυγχρονισμός, ανάπτυξη, ευημερία. Εξυψώθηκε το ευρώ σε είδωλο και κάλυψε το χρήμα τα κενά της σκέψης.  Κατακερματισμένη η  εργατική τάξη αδρανοποιείται  με την προσδοκία της κοινωνικής ανέλιξης,  κι έτσι εγκαθίσταται η συναίνεση που βασίζεται στην ιδεοληψία της αρμονικότητας των συμφερόντων, στην προσαρμοστικότητα και στο αναλλοίωτο του δημοκρατικού  πολιτεύματος.

          Μέσα στην ισοπέδωση της μεταπολίτευσης  η σοσιαλιστική προοπτική εκφυλίστηκε, εκμηδενίστηκε  το αντιστασιακό πνεύμα της αριστεράς, όχι και χωρίς τη δική της ευθύνη, κι απομείναμε χωρίς πηγές έμπνευσης να καταβροχθίζει ο καταναλωτισμός μας και τα μικροσυμφέροντά μας τα πάντα, όσο αυτό διευκόλυνε το καπιταλιστικό σύστημα. Αναδιπλωνόμαστε στον εαυτό μας υιοθετώντας έναν ληθαργικό τρόπο ζωής. Οι αξίες που ενστερνιστήκαμε  προωθούσαν την έλλειψη μαχητικότητας, η οποία ήταν θετική αξία μόνο για  το  μακρινό παρελθόν, που έμοιαζε με μύθο,  κι εμείς γενήκαμε  δουλικοί σε ό, τι μας προσφέρονταν, καταβροχθίζοντάς το βουλιμικά.

        Το όραμα για δικαιότερη κοινωνία της ματωμένης δεκαετίας του ’40 μεταλλάχτηκε σε σχέδια για εξοχικά και πισίνες. Χρόνια ολόκληρα γαλουχηθήκαμε με τη λογική του κέρδους, του άμεσου, χειροπιαστού και εύκολου,  του ατομικισμού και ανταγωνισμού,  μέσα από μια διαστρεβλωμένη λογική που χλευάζει την αξιοπρέπεια  της προσωπικής στάσης και τον  συλλογικό αγώνα, όταν δεν αποφέρει άμεσο όφελος. Η συκοφάντηση του οράματος  της κομμουνιστικής ιδεολογίας για αταξική κοινωνία καταργούσε και την πολιτική συνθήκη που επέτρεπε τη διεκδίκηση της κοινωνίας εκείνης που αυτή η ιδεολογία υποδείκνυε και τη διαμόρφωση ενός άλλου ήθους και στάσης ζωής.  Κι έτσι μόνο όραμα απέμενε το τριαράκι μας με δάνειο, μαζί  με τη δουλικότητα  μας στο σύστημα που μας το επιτρέπει.

         Και  τώρα, που οι απαιτήσεις του καπιταλισμού εξαθλιώνουν τις ζωές μας και διαλύθηκε η σύμβαση του εφησυχασμού βρεθήκαμε απροετοίμαστοι. Διαπιστώνουμε στην πράξη ότι τα προβλήματα δεν ξεπερνιούνται με την εγγραφή μας σε οργανώσεις προστασίας καταναλωτών και δεν έχουμε που να σταθούμε. Γι’ αυτό συνεχίζουμε, κατά βάση, να είμαστε δεκτικοί στην προπαγάνδα των κυβερνώντων και αδρανείς, έχοντας τη δυνατότητα να βλέπουμε τα πράγματα μόνο από τη δική τους πλευρά, πιστεύοντας πως όλα όσα ζούμε είναι μια φάση που θα περάσει.

         Με  μια ψευδή λοιπόν  εικόνα για τον εαυτό μας και τον κόσμο, φοβισμένοι υπακούμε στα κελεύσματα της άρχουσας τάξης και υποταγμένοι στη μιζέρια μας καταντάμε ζητιάνοι   χωρίς να ντρεπόμαστε.      

          Πως λοιπόν είναι δυνατό  τώρα ξαφνικά να  μπορούμε να παρέμβουμε  στη δική μας προσωπική  στάση, για να γίνουμε αυτό  που η στάση μας αυτή θα μας κάνει να είμαστε περήφανοι; Πως να προσδώσουμε αξιοπρέπεια σ’  αυτήν την στάση και σ’  αυτήν την αξιοπρέπεια το δικό της πολιτικό περιεχόμενο; Δεν είμαστε απομονωμένοι και αυτό που είμαστε δεν αφορά μόνο εμάς, η προσωπική μας στάση είναι πράξη και πρακτική ρητά πολιτική. Αναλαμβάνοντας την ευθύνη  της αξιοπρέπειάς μας δεν κάνουμε τίποτε άλλο  παρά να αναλάβουμε την πολιτική προοπτική των πράξεών μας. Μόνο που αν  δεν πιστεύουμε σε καμιά προοπτική μετασχηματισμού της κοινωνίας θα καταλήξουμε ηττημένοι χωρίς μάχη να ζητιανεύουμε για τη ζωή μας, όπως οι φωτογραφίες από την Αθήνα δείχνουν.

         Όσες  ερμηνείες κι αν δόθηκαν γι’ αυτήν την εικόνα των χεριών που ζητιάνευαν δεν μπορούν να την ακυρώσουν. Η ακρωτηριασμένη ζωή μας  είναι εμφανής  σ’ αυτήν, ακόμα κι αν είναι επιχρισμένη με φτηνές προσφορές.