ΑΠΟΥΣΙΑ

                   Με το τέλος του «θαύματος» της ανάπτυξης και της μικροαστικής μας ευμάρειας κλονίστηκαν όχι μόνο οι πολιτικοκοινωνικές ισορροπίες, αλλά ανατράπηκε κι ένας ολόκληρος τρόπος ζωής όχι μόνο των μικρομεσαίων στρωμάτων αλλά και όλης της κοινωνίας  που προσέβλεπαν σε ανέλιξη. Ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός που επέβαλλε τους δικούς του ανάλγητους όρους έχει περιορίσει τις θεσμοποιημένες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης, έχει ακυρώσει τις κατακτήσεις του κοινωνικού κράτους κι έχει  υπονομεύσει την αξιοπιστία όλων των μορφών συλλογικής δράσης, και κυρίως της πολιτικής, ενώ το άτομο βομβαρδίζεται συνεχώς σχετικά με  την προσωπική ευθύνη που έχει για την εξασφάλιση της αμφίβολης επιβίωσής του και για την αποσόβηση όλων των δεινών που ελλοχεύουν σε κάθε γωνία. Σαν άτομα αισθανόμαστε αδύναμοι να συλλάβουμε την πολυπλοκότητα των σημερινών εξελίξεων και ν’  αντιδράσουμε, ενώ  σαν συλλογικά υποκείμενα σίγουρα έχουμε  μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και δύναμη ν’ αγωνιστούμε.

             Για χρόνια, έχοντας καταρρεύσει όλες οι μεγάλες μας προσδοκίες για μετασχηματισμό της κοινωνίας μας αρκούσε και η ελάχιστη  βελτίωσή των όρων ζωής μας, έστω και μόνο η υπόσχεσή της,  που την πιστεύαμε για διαρκή. Έτσι επιδιώκαμε το εφικτό και δεν κινδυνεύαμε από μεγάλες απογοητεύσεις. Σε μια περίοδο όμως που χαρακτηρίζεται από την αύξουσα  ανεργία και ανασφάλεια όλων των εργαζόμενων, η αναζήτηση  τουλάχιστον μορφών άμυνας είναι επιτακτική. Χωρίς όμως όραμα και προσδοκία δεν υπάρχει ούτε  πηγή έμπνευσης ούτε και αγωνιστικότητας. Όταν λοιπόν μέσα από την κρίση βιώνουμε,  σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας,  πόσο σκληρός  μπορεί να γίνει ο καπιταλισμός  και δεν μας έχει απομείνει κανένα  όπλο να τον αντιμετωπίσουμε, γίνεται πια ξεκάθαρο ότι χρειάζεται μεγαλύτερη σοβαρότητα από τα  επικοινωνιακά τεχνάσματα στα οποία καταφεύγουν όσοι διεκδικούν απλώς  τίτλους εθνικούς και πολύ περισσότερο αριστερούς κι  αν λάχει κι επαναστατικούς.

             Κι έτσι τρία χρόνια  τώρα δεν καταφέρνουμε ακόμα να υψώσουμε μαζική φωνή αντίστασης εναντίον της πολιτικής που μας επιβάλλεται. Χωρίς όραμα, με διαλυμένο το συνδικαλιστικό κίνημα που θα μπορέσει να οργανώσει τους ανθρώπους που αντιστέκονται, υποκύπτουμε χωρίς αντίσταση. Κι είναι αυτά τα χρόνια που η κομμουνιστική αριστερά προσπαθεί να ξαναβρεί τη φωνή της, να προβάλλει το όραμά της  και γίνεται εμφανής η προσπάθεια να ξαναποκτήσει την επαναστατική προοπτική της αμφισβητώντας   την απόλυτη νομιμοφροσύνη απέναντι στο αστικό καθεστώς και υπερασπιζόμενη κάθε αγωνιστικό σκίρτημα. Η αλήθεια είναι βέβαια πως ο στόχος για  ανατροπή του καπιταλισμού και το πέρασμα στο σοσιαλισμό και κομμουνισμό μοιάζει να περιορίζεται σε  λεκτικό επίπεδο, όσο δεν διαμορφώνεται αυτή η νέα κοινωνική συνείδηση, που θα είναι αποτέλεσμα πολιτικών και κοινωνικών αγώνων με φορέα τους τις υποτελείς τάξεις. Μόνο που ακόμα σκύβουμε  το κεφάλι, ηττημένοι χωρίς να έχουμε δώσει μάχη, ενώ η οργή και θυμός μας οδηγούνται  σε ανώδυνες για το σύστημα κατευθύνσεις. Κι ενώ ένα τεράστιο κοινωνικό δυναμικό συμπιέζεται και ασφυκτιά δεν μπορεί ακόμα να αποδεσμευτεί από τη χειραγώγηση της κυρίαρχης ιδεολογίας. Οι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι κι άνεργοι,  ιδιαίτερα νέοι δεν καταφέρνουν να δημιουργήσουν ένα κίνημα  αντίστασης έξω από την αγκαλιά της αστικής τάξης.

              Κι   ενώ η ανεργία στους νέους έχει φτάσει στο 61% είναι άξιον απορίας η απουσία των νέων. Γίνονται κάποιες σπασμωδικές κινήσεις  και αντιδράσεις από τη  σπουδάζουσα νεολαία, ενώ νέοι εργαζόμενοι  και άνεργοι απουσιάζουν σαν οργανωμένα σύνολα από τις κινητοποιήσεις. Η φωνή τους δεν ακούγεται, δεν φαίνεται να έχουν όχι κάποιο όραμα, αλλά ούτε κι ένα πολιτικό στόχο, έστω και μέσα στο θεσμικό πλαίσιο. Πραγματιστές, επιδιώκουν την αποτελεσματικότητα, την άμεση επίτευξη στόχων και  σε στάση αναμονής μοιάζει ν’ αναζητούν ατομικές λύσεις. Νάναι που  η κοινωνική και πολιτική  αδράνεια  των προηγούμενων χρόνων επεκτείνεται και στα χρόνια της κρίσης; Διαπαιδαγωγήθηκαν έτσι που η ανησυχία τους να έχει  περιοριστεί  περισσότερο στην υλική επιτυχία;  Συνεχίζουν να πιστεύουν ότι αυτό που μετρούσε και μετρά ακόμη είναι η εξασφάλιση και μόνο αυτή;  Πού είναι όλοι αυτοί που έχουν όλο το μέλλον μπροστά τους να αγωνιστούν γι’  αυτό, αλλάζοντας τον κόσμο;  Πού είναι το μαζικό κίνημα νέων από τις υποτελείς τάξεις  που θα ξαναθέσουν  ζητήματα οράματος, ιδεολογίας, προγραμματικής κατεύθυνσης, στρατηγικής, πολιτικής τακτικής, οργάνωσης στο πολιτικό, στο συνδικαλιστικό και ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο;

         Μέσα στη θύελλα της πολιτικής αποστράτευσης, η έλλειψη μαζικών και συλλογικών διαδικασιών τα προηγούμενα χρόνια δεν επέτρεψε την ανάδειξη μιας μάζας αγωνιστών από το ίδιο μαζικό κίνημα και πολύ περισσότερο από κινήματα νεολαίας. Και τώρα φωνή των νέων που αντιστέκονται μοιάζει να έρχεται, πέρα από την κομμουνιστική νεολαία, από  τη μειοψηφία των νέων που «τα σπάνε» κι αυτών που αναλαμβάνουν πράξεις ένοπλης βίας  εν ονόματι αναρχικών ιδεών, οι οποίες έχουν απήχηση περισσότερο σαν προσωπικό ηθικό πιστεύω παρά σαν κοινωνική  επαναστατική δύναμη, γι’ αυτό και μοιάζει να είναι διαταξικές.  Προβάλλουν  αυτοί οι νέοι μάλλον την πολιτική τους ιδιαιτερότητα και λίγο ενδιαφέρονται  να λειτουργούν σαν έκφραση κάποιου κινήματος.

            Το πρόβλημα λοιπόν οργάνωσης μαζικής αντίδρασης παραμένει. Κι έρχονται πάλι στο προσκήνιο ζητήματα όπως ο προβληματισμός για ειρηνικό η επαναστατικό πέρασμα στο σοσιαλισμό, για το ρόλο της επαναστατικής βίας σε συνθήκες κοινοβουλευτισμού, για τον τρόπο που μπορεί να οικοδομηθεί ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, για τη σχέση που πρέπει να αναπτυχθεί ανάμεσα στην επαναστατική πρωτοπορία και στο μαζικό κίνημα, ακόμα κι αν αυτά θεωρούνται   παρωχημένα ή άνευ αντικειμένου για τη μεγάλη μάζα των υποτελών τάξεων. Και  το κομμουνιστικό κόμμα με τόσες αγωνιστικές εμπειρίες και παραδόσεις, που στα χρόνια της παρανομίας αγωνιζόταν για τον εκδημοκρατισμό της χώρας, που εγκλωβίστηκε   στις επιλογές του ΠΑΣΟΚ μετά το ’81, και  ύστερα, με την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης, σε μια κοινωνία ικανοποιημένη από τον εαυτό της που καταβρόχθιζε τα πάντα αρκεί να της υπόσχονταν κέρδος, περιθωριοποιήθηκε, δεν έχει καταφέρει να βρεί ένα βηματισμό που να το συγχρονίζει με ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας  και ιδιαίτερα της νεολαίας που συνεχίζει να παραδέρνει.