ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

 

Ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης αφού εργαλειοποίησε το μεταναστευτικό, θριαμβολογώντας για την απόκρουση της …εισβολής το 2020 των ρακένδυτων απόκληρων,  προπαγανδίζοντας τα οφέλη από το χτίσιμο του  φράχτη στον Έβρο, δικαιολογώντας επαναπροωθήσεις  και   θανάτους στα θαλάσσια σύνορα της χώρας, έφερε τροπολογία στη βουλή που παρέχει τη δυνατότητα νομιμοποίησης μεταναστών που διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30^η Νοεμβρίου 2023 με τη  χορήγηση άδειας παραμονής, ισχύος τριών ετών,  αν έχουν δουλειά. Οι αντιδράσεις από το χώρο της Ν.Δ, με προεξάρχοντα τον Α. Σαμαρά, ο οποίος πριν τριάντα και πάνω χρόνια ως υπουργός εξωτερικών συμμετείχε στις εθνικιστικές πολιτικές αυξομείωσης, αναλόγως συμφερόντων,  των εισροών μεταναστών από την Αλβανία και πριν από μια δεκαετία υποσχόταν ανακατάληψη των πόλεων από τους μετανάστες, επικεντρώνονται στις κλασικές κινδυνολογίες της ακροδεξιάς ιδεολογίας για αλλοίωση της εθνικής ταυτότητας.  

         Δεκαετίες τώρα όλοι ετούτοι, ακροδεξιοί και φασίστες, έκαναν καριέρες καλλιεργώντας το φόβο και το μίσος για τους μετανάστες, για να κατευθύνεται σ’ αυτούς η δυσαρέσκεια από την επιδείνωση των όρων ζωής μας χάριν της κερδοφορίας της άρχουσας τάξης, συγκαλύπτοντας με τη φυλετική διάκριση την ταξική.  Και είναι τώρα πάλι η κερδοφορία της κυρίαρχης τάξης που πιέζει για φτηνά  εργατικά χέρια στον πρωτογενή και τριτογενή τομέα, χωρίς διεκδίκηση εργασιακών δικαιωμάτων, που αναγκάζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη να νομοθετήσει νομιμοποίηση μεταναστών, συνδέοντας άδεια παραμονής με την εργασία. Βέβαια αν και ο νόμος «αντιμετωπίζει περιστασιακά και αποσπασματικά το θέμα των μεταναστών εργαζομένων και στόχος της κυβέρνησης είναι να εξυπηρετήσει επιχειρηματικά συμφέροντα» είναι όμως ένα βήμα για να γίνουν ορατοί αυτοί οι άνθρωποι και να διεκδικήσουν δικαιώματα.  

           Το κύριο επιχείρημα της κυρίαρχης ιδεολογίας εναντίον των μεταναστών, που θέλει να παρασύρει και τους εργαζόμενους εναντίον τους, είναι ότι είναι εχθροί τους και εκτός  από την πολιτισμική αλλοίωση και  γιατί συμπιέζουν τους μισθούς προς τα κάτω παίρνοντάς τους τις δουλειές. Μόνο που είναι η άρχουσα τάξη που κάθε φορά χρησιμοποιεί την ανανεωμένη απειλή της ανεργίας για να μειώσει τους μισθούς και είναι ένα αποδυναμωμένο εργατικό κίνημα, ένα χαμηλό επίπεδο αντίστασης των εργαζομένων που επιτρέπει στους εργοδότες να επιβάλλουν μισθούς φτώχειας. Άλλωστε και οι ίδιοι οι μετανάστες οφείλουν, στη μεγαλύτερη πλειοψηφία τους, τον εκτοπισμό τους από τον τόπο τους και την αναζήτηση εργασίας, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής τους, στα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, στα προβλήματα που προκαλούνται από την ατελείωτη λογική της παγκόσμιας αγοράς. Αυτόν τον εκτοπισμό εκμεταλλεύεται ο καπιταλισμός για να τους χωρέσει όλους στην «αγορά», ακόμα και με έκπτωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

         Οι μετανάστες στις καπιταλιστικές χώρες,  και στην Ελλάδα, ως εφεδρικός στρατός εργατών μπορεί να αποτελούν σημαντικό σταθεροποιητικό παράγοντα, σημαντική προϋπόθεση για τη συσσώρευση κεφαλαίου. Όπως απέδειξε ο Μαρξ είναι το εργατικό δυναμικό που εκμεταλλεύεται η άρχουσα τάξη που έχει κεντρική θέση στην κατασκευή της αξίας στο καπιταλιστικό σύστημα. Ωστόσο, «ο στόχος του καπιταλισμού δεν είναι η δημιουργία αξίας χρήσης, αλλά η άπειρη συσσώρευση», δηλαδή ο καπιταλισμός δεν επιδιώκει απλώς να τιμολογήσει τα αγαθά, αλλά να κερδίσει όσο το δυνατόν περισσότερο από αυτό που παράγεται. Το κλειδί για την αχαλίνωτη συσσώρευση κεφαλαίου και την αύξηση των κερδών είναι λοιπόν η  άμεση εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης από τους καπιταλιστές.

          Επομένως, οι διάφορες μεταναστευτικές πολιτικές δεν εξυπηρετούν παρά αυτόν τον στόχο. Παράδειγμα, η μεταπολεμική Γερμανία που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1970 προσλάμβανε μετανάστες εργάτες σε μεγάλη κλίμακα για να τονώσει την εκβιομηχάνισή της και να δημιουργήσει μια αυξανόμενη συσσώρευση κεφαλαίου από την εκμετάλλευση της φθηνής μεταναστευτικής εργασίας. Ωστόσο, μόλις η χώρα αντιμετώπισε μια σοβαρή οικονομική κρίση που περιόρισε την επέκταση του κεφαλαίου στη δεκαετία του 1970, η κυβέρνηση προώθησε την συχνά αναγκαστική επιστροφή αυτών των μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους. Αυτό δείχνει πόσο διαθέσιμοι είναι οι μετανάστες εργάτες μιας χρήσης για εκείνους που ελέγχουν την εξουσία και τον πλούτο. Οι χώρες στο επίκεντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού χρειάζονται μετανάστες εργάτες έτσι ώστε τα επίπεδα κέρδους να είναι υψηλότερα, επειδή οι μετανάστες κερδίζουν λιγότερο από τους ντόπιους εργαζόμενους και μπορούν να απολυθούν μαζικά χωρίς μεγάλες πολιτικές συνέπειες. Το καπιταλιστικό σύστημα χρειάζεται έναν τεράστιο αριθμό «εργατών μιας χρήσης» για να διατηρήσει μια αυξανόμενη συσσώρευση κεφαλαίου.

         Ολόκληρο το διεθνές σύστημα μετανάστευσης έχει σχεδιαστεί για να μειώσει το κόστος με τους εργαζόμενους και να αυξήσει τα κέρδη. Η χρήση του μεταναστευτικού εργατικού δυναμικού είναι ένας μεγάλος σύμμαχος για την επίτευξη αυτού του στόχου. Είναι αρκετά προβληματικό το γεγονός ότι υπάρχουν πολύ λίγες ευκαιρίες για τους αλλοδαπούς να αποκτήσουν υπηκοότητα ή μόνιμη άδεια εργασίας, ειδικά όσοι ανήκουν στα πιο ευάλωτα στρώματα. Αυτή η νομική αβεβαιότητα τους αφήνει στο έλεος της εθνικής άρχουσας τάξης. Ο τερματισμός της παράτυπης μετανάστευσης δεν αποτελεί προτεραιότητα για τις πλούσιες χώρες, καθώς θα τερματίσει τον μεγάλο εφεδρικό στρατό που διατίθεται στις εθνικές κυρίαρχες τάξεις. Γι’ αυτό όταν καταβάλλονται προσπάθειες για τη νομιμοποίηση του καθεστώτος των μεταναστών εργαζομένων, συνήθως επικεντρώνονται σε θεωρήσεις προσωρινής εργασίας, όπως τώρα κάνει η κυβέρνηση Κ. Μητσοτάκη,  πράγμα που σημαίνει ότι οι μετανάστες, παγιδευμένοι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας, μπορούν να επαναπατριστούν ανά πάσα στιγμή, ακόμη και παρά τη θέλησή τους. 

         Κι αν η μετανάστευση αποτελεί μέρος μιας διεθνούς δομής  εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, αυτό δεν σημαίνει για το εργατικό κίνημα υποστήριξη του ελέγχου των συνόρων από το κράτος, το οποίο μάλιστα ελέγχεται από την αστική τάξη, επαναπροωθήσεις και καταδιώξεις των μεταναστών. Για  το εργατικό κίνημα η υπεράσπιση  των ίσων δικαιωμάτων και συνθηκών  εργασίας μεταξύ ντόπιων και μεταναστών εργαζομένων και η εναντίωση στους ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής για να μη χρησιμοποιούν τη μεταναστευτική εργασία ως έργο χαμηλότερης αξίας,  βρίσκονται στο επίκεντρο των αγώνων του. Οι εργατικοί αγώνες πάντα θα πρέπει να εμφορούνται από τις αρχές του διεθνισμού και της εργατικής αλληλεγγύης. Γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η οργάνωση της εργατικής τάξης μέσα από τα εργατικά -κομμουνιστικά κόμματα που συνδέονται και συνεργάζονται πέρα από σύνορα. Αφού  το κεφάλαιο είναι διεθνές, αυτό σημαίνει ότι και η εργατική τάξη πρέπει να οργανωθεί διεθνώς.