ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ

Προσομοίωση ορίζεται, κατά τα  λεξικά, ότι είναι η αναπαράσταση μιας διεργασίας με τη βοήθεια ενός μοντέλου, που μπορεί να είναι οικονομικότερη, ταχύτερη, λιγότερο επικίνδυνη ή περισσότερο προσιτή.

 Τις τελευταίες μέρες, από τις εκλογές και μετά, είναι σαν να  ζούμε σε ένα σύστημα προσομοίωσης αγωνιστικών δράσεων και ρήξεων. Μόνο που  αυτή η προσομοίωση μιμείται τη συμπεριφορά αυτού που αναπαριστά όχι τόσο για να εξοικειωθούμε με τα χαρακτηριστικά του όσο για να πειστούμε για τη δυνατότητα επανάληψής τους, ως προς την επιτυχία του τελικού στόχου μόνο. Μόνο που ιδεολογίες και βασικές κατηγορίες όπου θεμελιώνονταν οι κυριότερες επιλογές, όπως εργατικό κίνημα και εργοδοσία, καπιταλισμός και σοσιαλισμός, σοσιαλισμός και κομμουνισμός, καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής,  κλπ. έχουν γίνει πια ανενεργείς, σαν να έχουν χάσει το νόημά τους. Ακόμα λοιπόν  κι αν κάποια γεγονότα, όπως η ανάδειξη από της εκλογές «για πρώτη φορά κυβέρνηση της Αριστεράς», μοιάζει να τα ξαναφέρνουν στο προσκήνιο φαίνονται περιχαρακωμένα από την κυρίαρχη ιδεολογία και αλλοιωμένα από τη γενική αδράνεια και την αίσθηση ότι παρευρισκόμαστε σε μια παράσταση που δεν θα πρέπει να ενέχει προσωπικούς κινδύνους. Η τελεολογία προηγείται της ανάλυσης και οι εξαγγελίες των κυβερνώντων και οι δράσεις των κυβερνωμένων συμπίπτουν στα ίδια πλαίσια, της απόσυρσης από το πραγματικό, αισιοδοξώντας για το επιτυχές αποτέλεσμα εντός ενός κοινωνικού κενού. Και τελικά αυτή η αναπαράσταση όχι μόνο αυτονομείται από την κοινωνική πραγματικότητα, αλλά το κυριότερο την  διαστρεβλώνει θραύοντάς τη σε ατομικές δράσεις και επιλογές, σε καλές προθέσεις και συναισθηματικές εκδηλώσεις.

     Από την ομιλία του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα μέχρι τις συγκεντρώσεις υποστήριξης της κυβερνητικής πολιτικής η κατάφαση  στην υπάρχουσα κοινωνική τάξη και τη δεδομένη κατανομή των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων μοιάζει δεδομένη. Όταν στις προγραμματικές δηλώσεις του ο πρωθυπουργός βαφτίζει κοινωνικό τον ρόλο των τραπεζών ότι θα πρέπει να  «υπηρετούν οικονομία, ανάπτυξη και επενδύσεις όχι τα συμφέροντα» δεν διαχωρίζεται καθόλου από την κυρίαρχη ιδεολογία,  που προσπαθώντας να διατηρήσει την κυριαρχία της ισχυρίζεται πως τα δικά της συμφέροντα ταυτίζονται με τα συμφέροντα ολόκληρης της κοινωνίας, μετατρέποντας την ιδεολογία της κυρίαρχης τάξης σε δόγμα της αρμονίας των συμφερόντων. Συμπληρωματικά, και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης σε όλους τους τόνους επαναλαμβάνει «Συζήτηση και διαβούλευση, όπως κάνουμε πάντα στην ευρωπαϊκή οικογένεια» μένοντας έτσι και πάλι στο σκοτάδι η ανάλυση των γεγονότων, η ανάλυση των αιτιών και αποτελεσμάτων, σαν όλα να είναι θέμα εκπόνησης ιδανικών σχεδίων που θα ικανοποιούν τους πάντες.

       Οι προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης κατάφορτες από ιδεαλιστικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας απευθύνονται κυρίως στο θυμικό των μεσοστρωμάτων, στοχεύοντας τώρα όχι στο φόβο που έχει πια  εξαντληθεί η επιρροή του πέντε χρόνια τώρα, όσο στην ελπίδα και την αισιοδοξία. Η υπόσχεση για μια καλύτερη κοινωνική πραγματικότητα συνδέεται με την ανασύσταση ενός ένδοξου παρελθόντος αντίστασης και αγώνος σε ένα λεκτικό όμως επίπεδο. Η ίδια η δομή της ΕΕ είναι αθώα, η ευθύνη αποδίδεται σε επιλογές που προέκυψαν από ατομικές προτιμήσεις του ενός ή άλλου πολιτικού που προήλθαν με τη σειρά τους από κακούς οικονομικούς υπολογισμούς και μικροσυμφέροντα. Η αναφορά στα κοινωνικά φαινόμενα καταλήγει ένα παιχνίδι με τη συγκίνηση, τις καλές προθέσεις και τις σωστές επιλογές. Δανειζόμαστε μάλιστα εικόνες ή σύμβολα από ιστορικές αναφορές του παρελθόντος οι οποίες ξαναγράφονται για πολιτικούς λόγους ξεθωριάζοντας την αίσθηση ιστορικότητας και εξέλιξης στην κοινωνία, σαν να ζούμε σε ένα διαρκές παρόν. ¨Ολο αυτό το «κακό» μένει χωρίς ρίζες, μετατρέπεται σε δύναμη ανεξέλεγκτη που αδυνατεί κανείς να βρει μια λύση, είναι κάτι μοιραίο και όχι αποτέλεσμα των κοινωνικών νόμων και γι’  αυτό απομένει μόνο η σταυροφορία  ενάντιά του.

      Γι’  αυτό και δεν έχει σημασία  η γνησιότητα της συγκίνησης του πρωθυπουργού όταν διαβεβαιώνει στις προγραμματικές του δηλώσεις ότι «Δεν πρόκειται να διαπραγματευτούμε την περηφάνεια και την αξιοπρέπεια αυτού του λαού. Αυτά είναι ιερές και αδιαπραγμάτευτες αξίες. Είμαστε σάρκα από τη σάρκα αυτού του λαού, θα τον υπηρετήσουμε μέχρι τέλους».  Το συναίσθημα και η συγκίνηση επιφέρει μια ενότητα στο τι βλέπουμε και ποθούμε σαν θεατές, αποσυνδέοντας την κοινωνική πραγματικότητα από τον τρόπο παραγωγής και τις ταξικές σχέσεις, αλλά ο ταξικός διαχωρισμός στην πραγματική ζωή παραμένει.  Το βασικό  λοιπό είναι να μη στερηθούμε εκείνα τα εργαλεία της σκέψης που θα μας επιτρέπουν να ερμηνεύσουμε τον κόσμο για να τον αλλάξουμε.