Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025

ΟΙ ΜΑΣΚΕΣ ΤΟΥ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ

 

Η υπουργός Εσωτερικών της Μ. Βρετανίας Σαμπάνα Μαχμούντ πριν μέρες είχε δηλώσει στο BBC ότι το να έχεις μια ελευθερία δεν σημαίνει ότι πρέπει να τη χρησιμοποιείς κάθε στιγμή της ημέρας, για να υπερασπιστεί τις νέες εξουσίες που, εξετάζοντας τον σωρευτικό αντίκτυπο των επαναλαμβανόμενων διαδηλώσεων, επιτρέπουν στην αστυνομία να διακόπτει ή να μεταφέρει διαμαρτυρίες που θεωρούνται πολύ συχνές. Στη χώρα μας, μετά την κυριακάτικη ανάρτηση του πρωθυπουργού για μεταφορά αρμοδιοτήτων που αφορούν στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη στο υπουργείο Άμυνας,  ο κυβερνητικός εκπρόσωπος διευκρίνισε ότι με την νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης για το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη,  «για τα τετραγωνικά μέτρα που θα ορίζει η τροπολογία… δεν θα επιτρέπεται τίποτα ούτε διαμαρτυρία, ούτε γκράφιτι, ούτε πανό, ούτε διαδήλωση είτε είναι από μια αριστερή οργάνωση είτε είναι από μια κεντροδεξιά οργάνωση». Και πάντα με το πρόσχημα ότι η «κυβέρνηση εναρμονίζεται με αυτονόητα αιτήματα της κοινωνίας» προσπαθεί η κυβέρνηση να καλύψει το φόβο που της προκάλεσε η  μεγάλη αλληλεγγύη που είχε ο απεργός πείνας για τα Τέμπη χαροκαμένος πατέρας Πάνος Ρούτσι.
          Κι αυτά είναι  δυο παραδείγματα, από τα πιο ανώδυνα εκ πρώτης όψεως, ενδεικτικά για τη μεθόδευση του περιορισμού ελευθεριών που κερδήθηκαν μετά από πολυετείς αγώνες.  Τα μέτρα στη Μ. Βρετανία στοχεύουν ξεκάθαρα στις μαζικές διαδηλώσεις υπέρ της Παλαιστίνης που έχουν γεμίσει τους δρόμους του Ηνωμένου Βασιλείου εδώ και σχεδόν δύο χρόνια κατά της γενοκτονίας του Ισραήλ στη Γάζα. Στα καθ’ ημάς η κυβέρνηση  με τις λεκτικές περικοκλάδες περί ιερότητας του μνημείου αποβλέπει στον περιορισμό μαζικών συγκεντρώσεων και διαμαρτυριών, που στο πιο κεντρικό μέρος της Αθήνας αποκτούν ευρύτατη δημοσιότητα και συμπαράσταση. Βήμα - βήμα νομοθετούνται στην φιλελεύθερη Ευρώπη οι περιορισμοί σε διαμαρτυρίες και αντιδράσεις στην αυταρχικότητα των κυβερνήσεων.
Οι αστικές μας δημοκρατίες χρόνο το χρόνο διολισθαίνουν και  μάλιστα με …δημοκρατικές διαδικασίες σε πολιτικές  ολοένα και πιο απροκάλυπτα φασιστικές στο εσωτερικό των χωρών. Δεν απαγορεύουν άμεσα, δεν λογοκρίνουν, δεν κατεβάζουν στρατό, μόνο νομοθετούν απαγορεύσεις, λογοκρισίες, ισχυροποίηση στρατιωτική. Με μια θρασύτατη άνεση νομοθετούν ό,τι πιο αντιδραστικό, παρουσιάζοντάς το σαν δικαίωμα που παραχωρείται, σαν επιβεβαίωση μιας ελευθερίας που κανείς δεν μπορεί ν’ αποκρυπτογραφήσει. Όπως κάνει η δική μας κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τελευταίο παράδειγμα την πλήρη  απορρύθμιση της εργασίας με την νομοθέτηση του 13αωρου,  που έχει αποδείξει την ικανότητά της να θεσμοθετεί την περιστολή εργασιακών δικαιωμάτων παρουσιάζοντάς την μάλιστα ως προνόμιο που η μεγάθυμη κυβέρνηση προσφέρει, για να  απορροφήσει  τις αντιδράσεις, ώστε η μαζικότητά τους να μην την  φοβίζει.
Αλλά και  στις εξωτερικές σχέσεις χρόνια τώρα έχουν νεκραναστήσει, με το κατάλληλο βέβαια ιδεολογικό φιλελεύθερο περίβλημα,  πολιτικές του αποικιακού παρελθόντος για  ιμπεριαλιστικούς σκοπούς. Τα παραδείγματα ατέλειωτα, από την εισβολή στο Ιράκ, τη διάλυση της Λιβύης και της Συρίας, μέχρι τη συνδρομή στη γενοκτονία των Ισραηλινών στη Γάζα. Ιδιαίτερα η φιέστα για την εκεχειρία στη Γάζα,  εικονογράφησε πετυχημένα τη Δύση και το ρόλο της  στην παγκόσμια σκηνή, με επικεφαλής τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, που αυτοπροβάλλεται ως ειρηνοποιός και  που χωρίς την αρωγή του το Ισραήλ δεν θα τολμούσε δυο χρόνια τώρα να σφαγιάζει και να γκρεμίζει στη Γάζα,  και σε ρόλους κομπάρσων ηγέτες Άραβες και Ευρωπαίους που μόνο εκλιπαρούσαν ένα του βλέμμα.
             Ο φασισμός δεν θάφτηκε στις στάχτες του Β παγκοσμίου πολέμου, αλλά σώθηκε επιλεκτικά. Οι φασιστικές δυνάμεις που είχαν νικηθεί στρατιωτικά τότε, ενσωματώθηκαν συστηματικά λίγο αργότερα στην αναδυόμενη αρχιτεκτονική του Ψυχρού Πολέμου της Δύσης. Γιατί ο  φασισμός δεν είναι ένα εξωτερικό στοιχείο στην καπιταλιστική τάξη της Δύσης, αλλά το σκοτεινό δίδυμό του, μια επιλογή έκτακτης ανάγκης που ο καπιταλισμός δεν φοβήθηκε ποτέ να αναπτύξει.
           Χρόνο το χρόνο, ο ίδιος ο καπιταλισμός, στον πυρήνα του ένα σύστημα ταξικής κυριαρχίας,  απογυμνώνεται από τη δημοκρατική του πρόσοψη, όταν η φιλελεύθερη δημοκρατία της αστικής τάξης  δεν χρησιμεύει πια ως το πιο αποτελεσματικό πολιτικό  του κέλυφος. Γιατί οι εκλογές, τα κοινοβούλια και τα συντάγματα παρέχουν την ψευδαίσθηση της λαϊκής κυριαρχίας, ενώ ουσιαστικά  η υποκείμενη πραγματικότητα της οικονομικής εξουσίας, δηλ. εταιρικά μονοπώλια, τραπεζικές ελίτ, ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, παραμένει ανέγγιχτη. Όταν όμως οι κρίσεις του καπιταλιστικού συστήματος βαθαίνουν, τότε η άρχουσα τάξη καταφεύγει στην επιλογή έκτακτης ανάγκης του καπιταλισμού, για να υπερασπιστεί την κερδοφορία της και τα ιμπεριαλιστικά της συμφέροντα μέσω της καταπίεσης και ακόμα και του πολέμου.  Οι φασιστικές πολιτικές δεν είναι παρέκκλιση, δεν είναι ξένη εισβολή στον καπιταλισμό είναι ο ίδιος ο καπιταλισμός που κινητοποιείται με ανοιχτή βία για να κατοχυρώσει την ισχύ του. Ο  φασισμός καλείται ως δύναμη κρούσης και η απαράμιλλη βία του είναι η ασυγκράτητη πείνα του καπιταλισμού.  
            Η ασταμάτητη ανακύκλωση στη Δυτ. Ευρώπη και ΗΠΑ των πιο αντιδραστικών δυνάμεων, που τελειοποιήθηκε στις στάχτες του 2ου παγκοσμίου πολέμου, δεν τελείωσε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά αποτέλεσε πρότυπο για τη δημιουργία και ενδυνάμωση του τέρατος που συνεχίζει να καθορίζει τον ιμπεριαλισμό του 21ου αιώνα. Μόνο που τώρα βρέθηκαν νέοι εχθροί και νέες πλουτοπαραγωγικές πηγές. Η ιμπεριαλιστική λογική όμως παραμένει σταθερή ακόμα κι αν αλλάζουν ονόματα και ιδεολογίες. Όταν αντιμετωπίζει μια πρόκληση για την κυριαρχία του, ο καπιταλισμός θα αναζητά πάντα τις πιο αδίστακτες δυνάμεις κρούσης που είναι διαθέσιμες, ανεξάρτητα από το μακροπρόθεσμο κόστος. Έτσι, μέσω τού φακού του Ψυχρού πολέμου δοξάζονταν στη Δύση ως μαχητές ελευθερίας οι κάθε είδους Μουζαχεντίν, γιατί αρκούσε ο αντικομμουνισμός τους όταν πολεμούσαν Σοβιετικούς. Μετά  από μερικά όμως χρόνια δαιμονοποιούνται σαν τρομοκρατικές  οι ίδιες οι οργανώσεις που είχαν την υποστήριξη των ΗΠΑ. Και φτάνουμε στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα συλλήβδην οι αραβικοί πληθυσμοί, όχι οι φιλοδυτικές ηγεσίες τους,  να αντιμετωπίζονται σαν υπάνθρωποι και να αποδεκατίζονται στο Ιράκ, Συρία, Λίβανο και στην πολύπαθη Παλαιστίνη και  να γίνονται ο νέος αποδιοπομπαίος τράγος, ο κοινός εχθρός της Δύσης.
          Κι αν στο φασισμό του μεσοπολέμου η απανθρωποποίηση του εβραίου δικαιολόγησε  τις θηριωδίες του ναζισμού, στις μέρες μας η απανθρωποποίηση των Αράβων επιτρέπει τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις  να συνεχίζουν να δολοφονούν Παλαιστίνιους πολίτες κάθε μέρα ακόμα και  κατά τη διάρκεια της «εκεχειρίας» στη Γάζα. Γιατί  είναι τέτοια η έκταση της απαθρωποποίησης των Παλαιστινίων,  που το Ισραήλ βλέπει τις σφαίρες εναντίον τους ως ένα απολύτως νόμιμο μέσο και γι’ αυτό πράξεις στρατιωτικής σφαγής Παλαιστινίων μόλις που κάνουν την εμφάνισή τους στα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Ενώ κάθε φορά που συμβαίνει κάτι που κάνει τους δυτικούς Εβραίους να νιώθουν άγχος ή αναστάτωση, κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων για μέρες. Μέρα με τη μέρα βλέπουμε κραυγαλέες, ασυγχώρητες αποκλίσεις μεταξύ της προσοχής που δίνεται στον βίαιο θάνατο ενός Άραβα και της προσοχής που δίνεται στον βίαιο θάνατο ενός Ισραηλινού, ενός δυτικού Εβραίου ή οποιουδήποτε δυτικού.
            Ο φασισμός διαχέεται στην κοινωνία μας, μολύνει τη σκέψη και καθοδηγεί την πράξη. Η κυρίαρχη εξουσία της Δύσης αποθρασυσμένη τολμά στο ψυχρό, σκληρό φως να παραδεχτεί ότι δεν βλέπει τους Άραβες ως ανθρώπινα όντα. Ένα από τα βασικά  επιχειρήματα που λέγονται από την κυρίαρχη εξουσία και τους αντιδραστικούς υπερασπιστές της   σχετικά με το γιατί η Δύση πρέπει να υποστηρίξει το Ισραήλ είναι ότι το Ισραήλ βοηθά στην υπεράσπιση της Δύσης από τις άγριες μουσουλμανικές ορδές. Και στην ουσία παραδέχονται ότι η σφαγή των Μουσουλμάνων είναι μια αρετή από μόνη της, γιατί όποιος σκοτώνει Μουσουλμάνους είναι σύμμαχος της Δύσης, όπως παλιότερα ήταν αυτός που σκότωνε εβραίους ή μαύρους.   
         Η φιλελεύθερη δημοκρατία και ο φασισμός είναι οι δύο όψεις του ίδιου καπιταλιστικού νομίσματος. Το ένα πρόσωπο φοράει τη μάσκα των δικαιωμάτων, των ελευθεριών και των δημοκρατικών κανόνων. Το άλλο δείχνει τα δόντια του στην ανοιχτή καταστολή και τη φυλετική βία. Όταν οι προκλήσεις για το κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό του γίνονται επικίνδυνες, το σύστημα δεν διστάζει να αλλάξει τις μάσκες. Και γι’ αυτό το λαϊκό κίνημα πάντα πρέπει να βρίσκεται σε επαγρύπνηση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: