ΚΑΝΕΝΑΣ ΜΟΝΟΣ

 

Η γενική κοινωνική κατακραυγή για το θάνατο του 36χρονου Α. Καρυώτη που απώθησαν μέλη του πληρώματος του πλοίου της Blue Star Ferries,  ενώ προσπαθούσε να μπει στο πλοίο λίγο πριν αναχωρήσει, με συνέπεια να πέσει στη θάλασσα και να μη γίνει καμιά ενέργεια για τη διάσωσή του, δεν άφησε πολλά περιθώρια στην πολιτική ηγεσία να δικαιολογήσει το γεγονός. Και ο ίδιος ο υπουργός ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης το κατάλαβε, όταν σε δήλωσή του προσπάθησε να εξισώσει θύτες και θύματα και επανήλθε με διορθωτική δήλωση. Είναι που τα βίντεο τα οποία κατέγραψαν το γεγονός και οι μαρτυρίες  αυτοπτών μαρτύρων έκαναν αδύνατη την απόκρυψη του συμβάντος ή την ανακατασκευή του. Κι ύστερα ήρθαν στο φως και πληροφορίες για επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο που πραγματοποιούνταν σε επιβατηγά πλοία, τα οποία  ανήκαν στην ίδια εταιρεία,  της γραμμής από τα ιταλικά λιμάνια προς την Ελλάδα.  

          Και περίσσεψαν τ’ αναθέματα και οι οικτιρμοί για ανθρώπους και καταστάσεις, για ηθική αποσύνθεση και παρακμή έγινε λόγος. Μόνο που συμβάντα τα οποία αποκαλύπτουν μια ατμόσφαιρα αποσύνθεσης στην κοινωνία ποτέ δεν λείπουν, αφού το ίδιο σύστημα όλα αυτά τα χρόνια υπάρχει και είναι αυτό που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τέτοιες συμπεριφορές. Σχεδόν σαράντα χρόνια πριν, στα 1984, στο φορτηγό πλοίο Γαρυφαλιά  ο πλοίαρχος Α. Πλυτζανόπουλος και το πλήρωμα έριξαν στη θαλάσσια περιοχή του Ινδικού Ωκεανού, ανοικτά της Σομαλίας, σε θάλασσα με καρχαρίες,  έντεκα  Σομαλούς λαθρεπιβάτες. Η αποκάλυψη της φρικτής πράξης έγινε στις λιμενικές αρχές Πάτρας από τον μάγειρα Ε. Ζωγραφάκη. Σε δίκη που έγινε πρωτόδικα καταδικάστηκε ο πλοίαρχος σε δεκαετή φυλάκιση, για να αφεθεί ελεύθερος με χρηματική εγγύηση τρία  χρόνια μετά με νέα δικαστική απόφαση. 

          Και σ’ εκείνο το συμβάν και σ’ αυτό το πρόσφατο εκείνο που κάνει εντύπωση είναι ότι ενώ γνώριζαν το αξιόποινο της πράξης τους δεν είχαν όμως καμιά συνείδηση της βαρύτητας της. Ο πλοίαρχος του «Γαρυφαλιά» δεν αντιμετώπισε ως ανθρώπους τους «μαύρους» και ελάχιστοι από το πλήρωμα, τρεις από τους εικοσιέξι  κατά τη ειδησεογραφία της εποχής, αντέδρασαν θεωρώντας ανθρωποκτονία τη διαταγή του πλοιάρχου. Και στο πρόσφατο συμβάν η αδιαφορία του καπετάνιου και του πληρώματος για την τύχη του ανθρώπου δείχνει την ίδια έλλειψη ανθρωπιάς, που δεν έχει να κάνει μόνο με έλλειψη συνείδησης, αλλά με μια συγκεκριμένη συνείδηση, την ιδεολογία αυτών των ανθρώπων. Κι αν ο ρατσισμός έκανε τον καπετάνιο εκείνου του πλοίου να μην αντιλαμβάνεται πως ήταν άνθρωποι αυτοί που ρίχτηκαν στη θάλασσα και όχι μαύροι,  και η δικαστική απόφαση  να δείχνει ότι και η Δικαιοσύνη σχεδόν συμφωνεί,  στο πρόσφατο συμβάν αυτή η αναλγησία μοιάζει να επεκτείνεται  και πέρα από ρατσιστικά πλαίσια. 

           Η αποθέωση του ατομικισμού σε συνδυασμό με την χωρίς όρια επιδίωξη της οικονομικής επιτυχίας δικαιολογεί δεκαετίες τώρα κάθε ενέργεια που συμβάλλει σ’ αυτό. Στην προκειμένη περίπτωση λοιπόν  ίσως η δολοφονία του 36χρονου να είναι αποτέλεσμα της άκριτης εφαρμογής εντολών από εργοδότες, ακόμα κι αν συγκρούονται με τον αξιακό κώδικα ανθρωπιάς. Κι αυτή η συμπεριφορά  δεν δικαιολογείται για  την εξασφάλιση  κάποιου  μεροκάματου, όπως στην αρχική του δήλωση ανέφερε ο Μ. Βαρβιτσιώτης μ’ ένα λαϊκίστικο τρόπο, αλλά περισσότερο εκφράζει μια ιδεολογία που περιφρονεί την ανθρώπινη ύπαρξη και  επιβάλλεται σ’ αυτήν με βία που δεν διστάζει να γίνεται ακόμα και θανατηφόρα. Και μπορεί  ο τυπικά ορθός πολιτικός λόγος να χρησιμοποιείται απ’  όλους  και  από την κυρίαρχη εξουσία για να αποδείξει ότι δεν παρεκκλίνει από την εφαρμογή του, στην πραγματικότητα όμως περισσότερο αυτός χρησιμοποιείται ως προπέτασμα για να καλύπτονται αντιλήψεις, πράξεις και δράσεις που  παραπέμπουν σε εποχές απροκάλυπτου εκφασισμού, όπως με τη δολοφονία του 36χρονου.   Και η πιο θλιβερή σκέψη σχετικά μ’ αυτήν την υπόθεση είναι η πλειάδα ανάλογων περιστατικών που δεν βγαίνουν ποτέ στην επιφάνεια, είτε γιατί δεν υπήρχαν μάρτυρες είτε γιατί κι αν υπήρχαν σε κανέναν τους δεν προκάλεσαν την παραμικρή ηθική ανασφάλεια.

           Το πιο ευχάριστο όμως αφορά όχι τόσο την καταγραφή του συμβάντος από επιβάτες του πλοίου, αλλά και την άμεση αντίδρασή τους. Μάλιστα οι διαμαρτυρίες που ακολούθησαν  τις επόμενες ημέρες από πλήθη κόσμου δείχνει ότι το εξαιρετικό περίπλοκο περιβάλλον πληροφοριών που συνεχώς χειραγωγείται μακριά από την αλήθεια προς όφελος των ισχυρών δεν έχει καταφέρει να απονεκρώσει συνειδήσεις και να εξουδετερώσει αντιδράσεις.

            Και το είδαμε και  στην τραγωδία του Θεσσαλικού κάμπου από  τις πλημμύρες, αυτός ο κύκλος της συμπόνιας πώς διευρύνεται και πώς οι άνθρωποι επεκτείνουν τη φροντίδα τους για τους συνανθρώπους γύρω τους. Η αλληλεγγύη και η μεταξύ τους συνεργασία ήταν που τους βοήθησαν ν’ ανταπεξέλθουν, όσο ήταν δυνατόν, στις φοβερές στιγμές που έζησαν και όχι η συνδρομή της πολιτικής ηγεσίας. Της οποίας το καθήκον φαίνεται πως εξαντλήθηκε και πάλι στην αποστολή μηνυμάτων, τα οποία όμως όταν ήταν απαραίτητα, κατά μαρτυρίες των παθόντων, εσίγησαν.

           Κι ύστερα, όταν ο Θεσσαλικός κάμπος έγινε μια ατέλειωτη λίμνη με αδιευκρίνιστους νεκρούς και ανυπολόγιστες ζημιές στον πρωτογενή τομέα, εμφανίστηκαν εκπρόσωποι της πολιτικής ηγεσίας, με προεξάρχοντα τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη που άρχισαν πάλι να υπόσχονται και να προσπαθούν να διαχειριστούν επικοινωνιακά της τραγωδία. Το κράτος με την ηγεσία του εμφανίζεται και πάλι έτσι όπως είναι στην πραγματικότητα. Βαθιά αντιδραστικό, που σε όλες τις εκφάνσεις του στρέφεται κατά βάση ενάντια στον ίδιο τον λαό, αξιοποιώντας ψέματα και καταστάσεις που το ίδιο δημιουργεί!

           Κι όσο αν ο κυρίαρχος λόγος θέλει ο καθένας μας να βιώνει τον εαυτό του, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του ως κάτι ξεχωριστό από τους υπόλοιπους, η ίδια η πραγματικότητα έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι κάθε άνθρωπος είναι μέρος του συνόλου. Είναι αυταπάτη της συνείδησής μας να νομίζουμε ότι καθένας είναι μια μονάδα που δεν λογοδοτεί πουθενά και ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, για μα επιβιώνει. Αυτό είναι ένα είδος φυλακής που μας περιορίζει στις προσωπικές μας επιθυμίες, μας κάνει έρμαια των πιο δυνατών και ανίκανους να συνάψουμε δεσμούς με την κοινότητα, να οργανωθούμε και να δράσουμε για να βελτιώσουμε αυτόν τον κόσμο. Το σύνθημα «κανείς μόνος» στην εφαρμογή του στην πραγματική ζωή σημαίνει αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια ανάμεσα στους ανθρώπους που οργανώνονται και αγωνίζονται για αξιοπρέπεια στη ζωής τους. Η δύναμη των εργαζομένων είναι η οργάνωσή τους και η στήριξη που δίνει ο ένας στον άλλο.