ΔΙΑΦΘΟΡΑ ΣΕ ΜΙΚΡΟΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ

 

Εν μέσω ειδήσεων για τηλεφωνικές υποκλοπές με ανάμιξη του πρωθυπουργικού γραφείου, για εγκληματική ενέργεια ανδρών της ομάδας ΔΙ.ΑΣ που κατέληξε στη δολοφονία 16χρονου τσιγγάνου, η αποκάλυψη από τις βέλγικες αρχές για διαφθορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την ευρωβουλευτή Ε. Καϊλή βασική κατηγορούμενη, έδωσε πάλι την ευκαιρία για συγκρίσεις μεταξύ υπανάπτυκτης Ελλάδας και φιλελεύθερης Εσπερίας. Από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Α. Τσίπρα που εκφράζει τη ζήλια του για το Βέλγιο, γιατί εκεί «η Δικαιοσύνη και οι θεσμοί λειτουργούν» μέχρι τα χιλιάδες σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που επαναλαμβάνουν το ίδιο  σε διάφορες παραλλαγές, το πρόβλημα εντοπίζεται όπως πάντα σε ατομικές συμπεριφορές, σε ηθικές αρχές, σε αποτελεσματικότητα των θεσμών.

        Η Ευρωπαϊκή Ένωση, στις ιδρυτικές της αρχές και στις διακηρύξεις της, κάνει άφθονη αναφορά στις αξίες της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μόνο που όταν πρόκειται για την υπεράσπιση των συμφερόντων των κρατών μελών και των εταιρειών τους, αυτές οι όμορφες αρχές φαίνεται να χάνουν το βάρος τους και να παραγκωνίζονται. Καθώς θεωρείται αποδεκτό  η Ένωση να βρίσκεται  υπό πίεση από χιλιάδες λομπίστες που εκπροσωπούν την πλειοψηφία των συμφερόντων των μεγάλων χρηματοπιστωτικών και οικονομικών παραγόντων, για τα περισσότερο ευρωπαϊκά όργανα είναι φυσικό να μην  υπάρχει σύγκριση ότι  το να κερδίζει κανείς  χρήματα αξίζει όλες τις όμορφες αρχές στον κόσμο. Εν ολίγοις, οι αντιφάσεις που εκδηλώνει η Ε.Ε μεταξύ της υπεράσπισης των αξιών που ευαγγελίζεται  και της υπεράσπισης των συμφερόντων της δεν είναι θέμα συγκυριών ούτε απλώς προσωπικών επιλογών.  

Επιδιώκοντας  τη συμφιλίωση αξιών και συμφερόντων, τουλάχιστον στα λόγια, όταν υπάρχει και αμφισβήτηση από μεγάλο τμήμα του πληθυσμού,  τότε υπογραμμίζεται η συγκυριακή παρακμή δημοκρατικών διαδικασιών εξαιτίας δωροδοκίας και  νεποτισμού, εν ολίγοις διαφόρων μορφών διαφθοράς. Μόνο που αυτό που θεωρείται διαφθορά βασίζεται σε μια θεμελιώδη εσφαλμένη αντίληψη, η οποία αγνοεί  ότι αυτός ο τύπος εγκληματικότητας είναι σύμπτωμα των βασικών δομών του καπιταλισμού. Δεν είναι απλώς μια παρεκκλίνουσα  διαδικασία που είναι παρεπόμενη για την οικονομία και λειτουργεί μέσω των ενεργειών των «διεφθαρμένων» ατόμων, αλλά η διαφθορά είναι αναπόσπαστο μέρος των οικονομικών διαδικασιών και λειτουργεί μέσω συστημικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ φορέων. Επομένως, τι νόημα, πέρα από προπαγανδιστικό, έχει η Ε.Ε να συμπεριλαμβάνει στις διεθνείς συμφωνίες όλο και περισσότερες αναφορές σε αξίες, όπως προώθηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή βιώσιμη ανάπτυξη, όταν πάνω απ’ όλα επιδιώκει την κερδοφορία για το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ασφάλεια;΄

Καθώς λοιπόν στην πράξη προέχει μόνο η προώθηση καπιταλιστικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων, πολλαπλασιάζονται οι αντιφατικές πολιτικές και ασυνέπειες της ΕΕ, αυξάνοντας την αίσθηση δημοκρατικής οπισθοδρόμησης και κοινωνικού αδιεξόδου, στρέφοντας όλο και μεγαλύτερο πληθυσμό εναντίον της κυρίαρχης τάξης της. Γι΄ αυτό δεν είναι περίεργο να κλείνουν τα μάτια θεσμοί και όργανα της Ε.Ε σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όταν διακυβεύονται η ασφάλεια ή τα εμπορικά συμφέροντα της Ένωσης. Θεωρείται δηλ. θεμιτό οι …ανθρωπιστές Ευρωπαίοι να κάνουν τα στραβά μάτια στην παθητικότητα, ακόμη και στη διαφθορά των όποιων αρχών και να αποδέχονται τον ρόλο που διαδραματίζουν ορισμένες εταιρείες στην υποβάθμιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στις παραβιάσεις της δημοκρατίας.

              Έχοντας όμως αναδειχθεί η διαφθορά σε εμπόδιο στην ανθρώπινη ανάπτυξη, γιατί διαστρεβλώνει τις ανταγωνιστικές αγορές, οδηγεί σε λανθασμένη κατανομή των πόρων και δυσανάλογα επιβαρύνει τους φτωχότερους και πιο ευάλωτους κόσμους, της χρεώνουν τη φτώχεια και εξαθλίωση των ανθρώπων, επικεντρώνοντας την προσοχή τους στην καταπολέμησή της και όχι στο ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Κατά συνέπεια, και  η κυρίαρχη τάξη για να δώσει την εικόνα της Ε.Ε ως ένα σύστημα με αυστηρούς ελέγχους και δημοκρατικές διαδικασίες προς όφελος των πολιτών,  υποστηρίζει την διαφάνεια και την τιμωρία της διαφθοράς. Κι έτσι ικανοποιούνται και οι απανταχού μικροαστοί, αιωρούμενοι μεταξύ της απειλούμενης εξαθλίωσής τους και της προσδοκίας κοινωνικής ανόδου, ελπίζοντας ακόμα ότι το σύστημα αυτοβελτιώνεται κι επομένως υποστηρίζοντάς το.

Συνεπώς και η  αποκάλυψη των βελγικών αρχών για την τελευταία υπόθεση διαφθοράς και ξεπλύματος χρήματος στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, ως μια εξαίρεση, μάλλον συσκοτίζει το τοπίο, μην  αφήνοντας να δούμε ούτε τη  διαφθορά ως εγγενές σύμπτωμα  του  ευρωπαϊκού οικοδομήματος ούτε τα αντιτιθέμενα συμφέροντα εντός της Ε.Ε και τις επιδιώξεις τους με τις αποκαλύψεις ή συγκαλύψεις σκανδάλων.  

          Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, το συγκεκριμένο σκάνδαλο, επειδή βασική του πρωταγωνίστρια είναι Ελληνίδα,  σε μικροαστικό επίπεδο, με την εκμετάλλευση που γίνεται, λειτουργεί σχεδόν λυτρωτικά. Από τη μια ικανοποιείται ο φθόνος των μικροαστών με την πτώση μιας μικροαστής, που πραγματοποίησε το μικροαστικό όνειρο αναρρίχησης, με τη βοήθεια όμως των μικροαστών,  στην κυρίαρχη τάξη. Κάτι αντίστοιχο παίχτηκε και με τη σύζυγο του Α. Τσοχατζόπουλου, την Βίκυ Σταμάτη, η φυλάκιση της οποίας ήταν λιγότερο απόδοση δικαιοσύνης και περισσότερο προσπάθεια κολακείας του κομφορμισμού των μικροαστών, ιδίως των γυναικών, που θα έπρεπε να νιώθουν ικανοποιημένοι με  τη θέση τους. Από την άλλη δίνεται η ευκαιρία επίδειξης μικροαστικής αυταρέσκειας που εντοπίζει το πρόβλημα στο πολιτιστικό επίπεδο, στην έλλειψη παιδείας και άλλα συναφή, που ξεχωρίζουν τους ίδιους και ένα οικοδόμημα σαν την Ε.Ε έχει την ικανότητα να αξιοποιεί για την κάθαρση.

Η μικροαστική φιλαυτία που πηγαίνει από το ένα άκρο στο άλλο αναζητώντας όφελος, σε μια ταλάντωση ανάμεσα στον υπερβολικό έπαινο των πραγμάτων και των ανθρώπων και στην πλήρη αδιαφορία ή και καταδίκη,  κατηγορώντας σ’ αυτό το στάδιο με άνεση την υπανάπτυκτη Ελλάδα και διατηρώντας  τον αμέριστο θαυμασμό για την Ευρώπη και τους θεσμούς, δεν κουράζεται να αναμασά, μαζί με τα ΜΜΕ, ιστοριούλες, επιμένοντας σ’ αυτές και χάνοντας τη μεγάλη εικόνα. Δηλ. τη συστημική διαφθορά κάθε οικοδομήματος του καπιταλισμού και την  ανάλωση μικροαστών που αναρριχώμενοι κοινωνικά ως συνεργοί της κυρίαρχης τάξης γκρεμίζονται, όταν χρειαστεί,  για τα συμφέροντά της, αφήνοντας άθιχτο όλο το σύστημα.