ΠΡΟΣ ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΑΝΤΟΧΩΝ

 

Κοντεύει ένας χρόνος από την επιβολή  του πρώτου εγκλεισμού μας και των  ποικίλων  περιορισμών στην καθημερινότητά μας για την αποτροπή της εξάπλωσης της πανδημίας και οι κυβερνητικές αποφάσεις γι’ αυτό το ζήτημα όλο και λιγότερο πείθουν για τους στόχους τους. Η επίθεση σε διάφορες κοινωνικές ομάδες για έλλειψη κοινωνικής ευθύνης, επειδή παραβίασαν κάποια από τις πολλές απαγορεύσεις, δεν βοηθά τη ζωή εκείνων που ισχυρίζεται ότι προστατεύει, παρά μόνο αποσείει  τις ευθύνες από εκείνους που εκ της θέσεως τους τις έχουν.

        Παλινωδίες στις κυβερνητικές εξαγγελίες, (π.χ. απαγορεύεται το πρωί το take away, επιτρέπεται μετά από λίγες ώρες), δικαιολόγηση από τους επιστήμονες των κυβερνητικών επιλογών (π.χ. η επιχειρηματολογία Γκ. Μαγιορκίνη για τον αυξημένο αριθμό μαθητών στην τάξη ή του Σ. Τσιόδρα για το συνωστισμό στις συγκοινωνίες) προκλητικές συμπεριφορές πολιτικής ηγεσίας (όπως του πρωθυπουργού στην Ικαρία) απαξιώνουν τις ίδιες τις κυβερνητικές αποφάσεις και καθιστούν αμφισβητήσιμες τις επιστημονικές προειδοποιήσεις. Ενώ και τα ΜΜΕ έχοντας βασικό τους έργο την αποθέωση της πολιτικής ηγεσίας, και ιδιαίτερα του πρωθυπουργού, περιορίζουν την ενημέρωση σε πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των ατόμων στα οποία βεβαιώνονται πρόστιμα για παραβάσεις των νέων κανονισμών, που πια ορίζουν την κοινωνική μας ζωή, και  με τα στατιστικά των κρουσμάτων και των θανάτων, παραμορφώνοντας την πραγματικότητα (π.χ  αποσιώπηση των αποδοκιμασιών προς τον Κ. Μητσοτάκη στην Ικαρία, καταγγελίες για συνωστισμούς σε πλατείες).

Μοιάζει όλα αυτά να έχουν στόχο τον εκφοβισμό,   κι αυτό έχει νόημα αν σκεφτεί κανείς πως η πολιτεία προσλαμβάνει αστυνόμους και όχι γιατρούς, παρόλο που η κρίση είναι υγειονομική. Οι επιστήμονες από την άλλη,  άφωνοι στην υπεράσπιση της αξιοπιστίας τους και του έργου τους,  αναφέρονται σχεδόν με απειλητικό τρόπο σε  μαθηματικά μοντέλα που αποδεικνύουν τα ολέθρια αποτελέσματα της εξάπλωσης της πανδημίας.  Μόνο που προϊόντος του χρόνου αποδεικνύεται πως ούτε συστηματικές εξετάσεις γίνονται για κρούσματα ούτε και για ιχνηλάτηση επαφών, πράγμα που σημαίνει πως κλονίζεται η αξιοπιστία των μαθηματικών μοντέλων χωρίς επαρκή δείγματα και ξεκάθαρα και συγκεκριμένα δεδομένα. Ταυτόχρονα, συνεχίζουν να λειτουργούν εστίες διασποράς, όπως μέσα μαζικής μεταφορά  και μαζικοί χώροι εργασίας, με τους επιστήμονες των επιτροπών που συμβουλεύουν την κυβέρνηση να ψελλίζουν χαμηλόφωνα κάποιες ενστάσεις, κάποιες φορές.  

 Γι’ αυτό μοιάζει δύσκολο να προβλεφθεί η επίδραση προληπτικών μέτρων, αφού τα μοντέλα χωρίς επαρκή δεδομένα καταλήγουν αναξιόπιστα. Εξάλλου η δυναμική της επιδημίας είναι εξαιρετικά μη γραμμική   στην επίδρασή της στην κοινωνική συμπεριφορά και επομένως  μπορεί οι απαγορεύσεις  να οδηγήσουν ακόμα και σε αντίθετα αποτελέσματα. Τα πρότυπα επιδημιολογικά μοντέλα μοιάζει να  υποθέτουν ότι η ανθρώπινη συμπεριφορά δεν επηρεάζεται από την επιδημία και ότι είναι σταθερή με την πάροδο του χρόνου. Μόνο που και χωρίς απαγορεύσεις η εκδήλωση μολυσματικής νόσου σε έναν ανθρώπινο πληθυσμό μπορεί να οδηγήσει τα άτομα σε λήψη  προληπτικών μέτρων σε μια προσπάθεια αποφυγής μόλυνσης, που να οδηγεί σε αλλαγές στα πρότυπα επαφών. Κι αν η ορθολογική συμπεριφορά σε ατομικό επίπεδο, όπως θεωρείται η κοινωνική απομάκρυνση από τις μολυσματικές επαφές, φαίνεται ευεργετική για ένα εύλογο διάστημα, αυτή μπορεί να είναι καταστρεπτική για τον πληθυσμό στο σύνολό του.  Βέβαια, αν η κοινωνική αποστασιοποίηση εμφανίζεται με υψηλό ρυθμό στην αρχή μιας επιδημίας, τότε αυτό μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση μιας εστίας, αλλά αν διατηρείται σε βάθος χρόνου οι αρνητικές συνέπειες σε επίπεδο πληθυσμού να είναι δυσανάλογα, σε σχέση με την αποτροπή της εξάπλωσης,  αυξημένες.

Στην τελική, τα κατασταλτικά μέτρα που εφαρμόζονται για περιορισμό της εξάπλωσης της επιδημίας όλους αυτούς τους μήνες κάνουν φανερό  πως περισσότερο  στοχεύουν σε αλλαγές συμπεριφορές παρά στον περιορισμό της πανδημίας. Η επιβολή των ακραίων μέτρων, όπως η απαγόρευση κυκλοφορίας, μοιάζουν σαν συνέχεια και συνέπεια άλλων  ακραίων μέτρων, τηρουμένων των αναλογιών, που εδώ και χρόνια οι δυτικές δημοκρατίες έπαιρναν για τον περιορισμό του καπνίσματος, σε μια ατέλειωτη άσκηση πειθαρχίας σε αμφισβητούμενες επιταγές μιας υγειονομικής εξουσίας  σε ρόλο θεραπαινίδας της κυρίαρχης τάξης.

Σε όλη την Ευρώπη, οι περιορισμοί για την πανδημία άλλαξαν τη ζωή πέρα ​​από το αναμενόμενο και μεγάλος αριθμός ανθρώπων έχει φτάσει στα οικονομικά και ψυχολογικά όριά του. Από το Λονδίνο έως την Αθήνα  και τα περισσότερα  ενδιάμεσα μέρη, οι άνθρωποι κλείστηκαν σε εσωτερικούς χώρους και έγιναν τεράστιες οικονομικές, εκπαιδευτικές και υγειονομικές θυσίες. Και όσο περνά ο καιρός, καθώς ξεκαθαρίζει το τοπίο γίνεται φανερό πως η εξάλειψη θέσεων εργασίας και η φτωχοποίηση μαζί με ένα ισχυρό αυταρχικό κράτος θα είναι τα μόνιμα χαρακτηριστικά των νέων συνθηκών που διαμορφώνουν τη ζωή μας. Οι κυβερνήσεις νομοθετούν αυστηρούς περιορισμούς σε δικαιώματα και επιβάλλουν στους εργαζόμενους τεράστιες θυσίες, ενώ στην πραγματικότητα αδιαφορούν για τη ζωή μας και την υγεία μας, όπως δείχνει και ο ανταγωνισμός σχετικά με τα εμβόλια. Και για να χειροτερέψουν τα πράγματα, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να καταστείλουν κάθε δημόσια εκδήλωση αυτής της οργής και συλλαμβάνουν ανθρώπους επειδή τολμούν να διαμαρτυρηθούν ενάντια στους πιο αυστηρούς περιορισμούς στην ελευθερία μας και στα δικαιώματα με πρόσχημα τον κορωνοϊό.

Δεν είναι λοιπόν επιτακτική ανάγκη η οργάνωσή μας για αντίσταση στην καπιταλιστική επίθεση που με πρόσχημα την πανδημία ισοπεδώνει τις ζωές μας; Και δεν υπάρχει άλλη πολιτική δύναμη πέραν του Κομμουνιστικού Κόμματος που μπορεί να εμπνεύσει και  να οργανώσει την λαϊκή πάλη με όραμα το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.