ΣΥΝΕΙΡΜΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ

Κοντεύει ένας χρόνος που η  σκέψη και δράση μας καταπνίγονται στις πόλεις μας από ένα καθεστώς φόβου και ανασφάλειας που καλύπτεται με τον όρο πανδημία. Κυβερνήτες μας καθησύχαζαν για την παροδικότητα αυτής της κατάστασης, η οποία βρήκε  τα αστικά κράτη απροετοίμαστα, και υπόσχονταν αναβάθμιση συστημάτων υγείας που ποτέ δεν έγινε. Το μόνο που έκαναν ήταν η αναβάθμιση του φόβου που   διαποτίζει κάθε εκδήλωση ζωής. Οι πόλεις γεμίζουν ή αδειάζουν από ανθρώπους σύμφωνα  με ωράριο που ορίζουν οι κυβερνώντες, οι άνθρωποι μήνες τώρα έγκλειστοι προαυλίζονται σε παραλίες και πάρκα έχοντας πάντα μαζί τους την άδεια εξόδου. Και όπου το βλέμμα να στραφεί σκοντάφτει πάνω σε αστυνομικούς που έχουν καταλάβει τις πόλεις. Βρίσκονται πια παντού, και με το νομοσχέδιο της κυβέρνησης εγκαθίστανται και στα πανεπιστήμια, κι  εμείς συνηθίζουμε τον έλεγχο και τον περιορισμό.

               Και στο γυαλί της τηλεόρασης και στο έντυπο της εφημερίδας όλοι οι μικρόνοοι, μικρόψυχοι, και μικροπρεπείς, δημοσιογράφοι και πολιτικοί, έπιασαν τον πάγκο εργασίας για να ανακατασκευάσουν την πραγματικότητα.  Και όσοι καμαρώνουν για τη διαλλακτικότητα της σκέψης τους αναπληρώνουν την έλλειψη θέσεων που απαρνήθηκαν, λόγω …ελευθερίας πνεύματος, με στομφώδη λόγια που όσο πιο πολύ αυθαίρετα είναι τόσο πιο εχθρικό είναι το μήνυμά τους, τόσο πιο ύπουλα εκμεταλλεύονται την ταυτότητά τους. «Σοσιαλιστές» του ΠΑΣΟΚ επικροτούν τον περιορισμό των διαδηλώσεων, πολιτευτές του «αριστερού» ΣΥΡΙΖΑ με πιο …επεξεργασμένες προτάσεις για αστυνομία στο πανεπιστήμιο, «δημοσιογράφοι» χαρακτηρίζουν κορωνοδιαδήλωση τη διαμαρτυρία των χιλιάδων φοιτητών για το νομοσχέδιο της Κεραμέως.

        Ακαδημαϊκοί, κάθε είδους διανοούμενοι, επιστήμονες, δημοσιογράφοι, πολιτικοί και καλλιτέχνες, ων ουκ έστι αριθμός, συντονίζονται να αποδείξουν είτε με περίτεχνους συλλογισμούς είτε με παραμορφώσεις της πραγματικότητας είτε με κυβερνητικά διατάγματα πως ο τρόπος οργάνωσης της παραγωγής και διοίκησης είναι ο καλύτερος δυνατός, που δεν επιδέχεται αλλαγή παρά μόνο τροποποιήσεις. Κι όλοι ετούτοι μας διδάσκουν πώς να χειριζόμαστε τη σκέψη μας. Μας καθοδηγούν, όσο πιο λίγο να σκεφτόμαστε με το δικό μας μυαλό τόσο πιο πολύ ευτυχισμένοι και περήφανοι να νιώθουμε, να παραιτούμαστε από την προσωπική μας κρίση και ν’ αφηνόμαστε να σκεφτόμαστε με τη δική τους, που άλλο από τα συμφέροντά τους δεν καταξιώνει.

Και δεν υπάρχει κανείς από όλους αυτούς που να μην  διακηρύττει πως πιστεύει στο δημοκρατικό αξίωμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Μόνο που σε κανένα τους δεν φαίνονται αδικία αυτά τα δικαιώματα να τ’ αποστερείται η μάζα και να είναι οι προνομιούχοι που τα απολαμβάνουν, αποδεικνύοντας πως τελικά οι φτωχοί, μεροκαματιάρηδες, πολύ περισσότεροι οι πρόσφυγες,  δεν έχουν κανένα δικαίωμα σε τίποτε.

               Η κυρίαρχη τάξη βρήκε ευκαιρία με την πανδημία για να σιγουρέψει τα οφέλη  και τις νοθείες της. Ακόμα, όταν δεν μπορεί  να αρκεστεί στους νόμους που πάνω τους, όπως διαλαλούσε, στηριζόταν η δημοκρατία της, δεν διστάζει να τους παραβιάζει ή να τους τροποποιεί, αναποδογυρίζοντας η ίδια τη δημοκρατία της. Η αστική δημοκρατία μοιάζει να ξεσκίζει μονάχη της το ψέμα ενός πολιτεύματος που καμάρωνε για την ελευθερία και την ισότητα, όσο οι καταχρήσεις του μπορούσαν να πραγματοποιούνται ελεύθερα από την άρχουσα τάξη προς όφελός της. Τώρα, καθώς φοβάται μετά την πανδημία την οργή ενός λαού χωρίς δουλειά και αξιοπρεπή διαβίωση, χρειάζεται τη δύναμη της εξουσίας της για να διαφυλάξει όσα σφετερίστηκε την εποχή του εγκλεισμού κι επιστρατεύει τα όργανα της τάξης να την προστατέψουν, μετατρέποντας τον φιλελευθερισμό της σε αυταρχικότητα. Και οι εργαζόμενοι, με κυρτωμένη τη ράχη κάτω από το βάρος της προνομιούχας τάξης,  δεν παίρνουν τίποτε, τους προσφέρονται αντί για  τα κέρδη της κυρίαρχης τάξη κηρύγματα συναίνεσης και ατομικισμού.  

            Και περιορίζονται οι καταγγελίες και κατάρες για  αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές σε χώρους καλλιτεχνικής δημιουργίας, που εκμηδενίζουν εργαζόμενους, χωρίς να συνδέονται γενικά με  τους υπόλοιπους εργασιακούς χώρους, απομονώνοντας πρόσωπα και περιστατικά. Δίπλα δίπλα οι καταγγελίες για βιασμούς, για παρενοχλήσεις με τις καταγγελίες για αντιεπαγγελματική συμπεριφορά. Η εξίσωση ισοπεδώνει και υποβαθμίζει, η περιπτωσιολογία καταλήγει σε κουτσομπολιό, ο πολλαπλασιασμός ετερόκλητων καταγγελιών εκμηδενίζει τις ευθύνες. Και τρώνε οι εργαζόμενοι τις σάρκες ο ένας του άλλου, ποιος θα αναδειχτεί πιο σκληρός που αντέχει, ποιος θα υποσκελίσει τους άλλους ταχύτερα, για να αναδειχτεί, να θριαμβεύσει. Ο πρώτος τα παίρνει όλα.

Δεκαετίες τώρα καλλιέργειας  του ατομικισμού σ’ ένα περιβάλλον άκρατου ανταγωνισμού αποδίδουν καρπούς για την κυρίαρχη τάξη. Αποδεχτήκαμε να ρίξουμε το βάρος στη αναζήτηση της αυτονομίας και της χρησιμότητας ακόμα κι αν αυτή κατέληγε σε βάρος της επιδίωξης της ισότητας και της συλλογικότητας. Ακόμα και τώρα, απομονωμένοι και ευάλωτοι,  αποδεχόμαστε ένα σύστημα στα πλαίσια του οποίου κάθε επιλογή θεωρείται απλό θέμα προσωπικής γνώμης και όπου δεν υπάρχει  πλέον καθολικά αποδεκτό μέτρο κρίσεων. Για να πορευόμαστε μόνοι κι έρημοι, εύκολη λεία για την οργανωμένη και πάνοπλή κυρίαρχη τάξη.

Νομιμοποιείται η επιβεβαίωση της προσωπικής ταυτότητας σύμφωνα με τις αξίες μιας εξατομικευμένης κοινωνίας, όπου το σημαντικό είναι να είσαι ο εαυτός σου,  όπου το κάθε τι έχει δικαίωμα να εκφράζεται και να αναγνωρίζεται κοινωνικά, όπου τίποτε δεν πρέπει να επιβάλλεται  επιτακτικά και για πολύ, όπου όλες οι επιλογές, όλα τα επίπεδα μπορούν να συνυπάρχουν, χωρίς να αντιφάσκουν η να αλληλοεκτοπίζονται, εκτός απ’ αυτά που απειλούν την κυριαρχία της αστικής τάξης, αλλά  αυτό δεν ομολογείται. Αντίθετα ο αποκλεισμός γίνεται στο όνομα της ελευθερίας, ανεκτικότητας με την επίκληση πάντα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Και κάπως έτσι ζούμε την ψευδαίσθηση της ελευθερίας και ισότητας. Πώς είναι το απόφθεγμα που αποδίδεται στον Α. Φράντς;  «είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στο νόμο. Απαγορεύεται το ίδιο, τόσο στους πλούσιους όσο και στους φτωχούς, να κοιμούνται κάτω από τις γέφυρες, να ζητιανεύουν και να κλέβουν ψωμί»

Αυτή βέβαια η ανεκτικότητα,  η συνεχής προσφυγή στη φιλοσοφία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η υιοθέτηση της συγχώνευσης ετερόκλητων  στοιχείων στοχεύουν στην καταπολέμηση του επαναστατικού πνεύματος, στην απόρριψη του πνεύματος της ρήξης, στην αποδοχή του καπιταλιστικού συστήματος με όλα τα παρεπόμενα.