ΣΥΜΠΑΙΓΝΙΑ ΜΜΕ ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Και όλοι ετούτοι οι φασίστες, που δηλώνουν πατριώτες και  με το δίκαννο στο χέρι παίζουν πόλεμο κυνηγώντας εξαθλιωμένους, δεν κάνουν άλλο από το να ενεργούν ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης, που άπτονται, αν δεν ταυτίζονται πλήρως, εθνικιστικών και ρατσιστικών επιλογών. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, στην περιοδεία του στον Εβρο χρησιμοποίησε λεξιλόγιο πολεμικό όταν καμάρωνε πως Ο Έβρος είναι πάντα όρθιος, το ηθικό είναι ακμαιότατο», ενώ ο εθνικισμός υπονοούνταν στις δηλώσεις του για εισβολή και στην άρνησή του πως πρόκειται για μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα. Κι από κοντά, σχεδόν το σύνολο των Μέσων Ενημέρωσης, με τα πολεμικά τους ανακοινωθέντα, τις αποσιωπήσεις ή διαστρεβλώσεις, στην ίδια γραμμή με την κυβέρνηση, δεν κάνουν άλλο από το να διαχέουν τις αντιλήψεις ρατσισμού κι εθνικισμού εδραιώνοντάς τες. Αν κάθε δημοσιογράφος ή μέσο ενημέρωσης ασκεί μεμονωμένα μόνο μια μικρή επίδραση στο δημόσιο λόγο, η συνδυασμένη επιρροή τους όμως  μόλις συντονίσουν το λόγο τους στο ίδιο μήκος κύματος γίνεται κυρίαρχη.
        Αυτές τις μέρες όλα τα συστημικά μέσα συμμετείχαν στην παρουσίαση εκείνης της πραγματικότητας που δικαίωνε τις πολιτικές επιλογές της κυρίαρχης εξουσίας. Από το ραδιόφωνο  ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ που συντονισμένα με το πολεμικό κλίμα που καλλιεργεί ο κυρίαρχος λόγος  εκπέμπουν ζωντανά από τις Φέρες του Έβρου και την Τ. Στεφανίδου που ποζάρει κομψή στον Εβρο πριν ξεκινήσει το ρεπορταζ της,  μέχρι την ΕΡΤ η οποία με αδύναμα ρεπορταζ για μεταμφιέσεις των εξαθλιωμένων καθ’  υπόδειξη τω Τούρκων, προσπαθεί να αποδείξει την αναξιοπιστία των ειδήσεων που διακινούν οι Τούρκοι.

               Κι αν η δημοσιογραφία παρουσιάζεται ως ο θεματοφύλακας της δημοκρατίας, η τέταρτη εξουσία που αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας υπεράσπισης του δημόσιου συμφέροντος, αυτή η εξιδανικευμένη εικόνα μοιάζει στις μέρες μας να μην έχει πολύ σχέση με την πραγματικότητα, από τη στιγμή μάλιστα που τα μέσα ενημέρωσης ανήκουν σε συγκροτήματα κεφαλαιούχων.  Μπροστά σε μια όλο και πιο σύνθετη κοινωνία, μπροστά σε έναν αυξανόμενο κατακερματισμό των απόψεων, μπροστά στα ολοένα και πιο εξευγενισμένα μέσα που έχει η εξουσία της πολιτικής και του χρήματος για να καταστήσει τη θέση της γνωστή, τα μέσα ενημέρωσης αποφεύγουν να δώσουν δίκαιο μερίδιο στις διαφορετικές απόψεις που προσπαθούν να εκφραστούν δημοσίως και αποδέχονται το φιλτράρισμα των πληροφοριών να γίνεται προς όφελος της κυρίαρχης εξουσίας ή των μεγάλων ιδιοκτητών. Συνεπώς, αυτή η επιλογή ευνοεί ορισμένες προσεγγίσεις και πλαισιώσεις που έχουν ως επακόλουθο την εξάλειψη μεγάλου μέρους της πραγματικότητας  από τη δημόσια σφαίρα. Ως εκ τούτου, η δομή ιδιοκτησίας των μέσων ενημέρωσης διευκολύνει τη ροή ορισμένων πληροφοριών και αποκλείει άλλες ή τις διαστρεβλώνει.

               Ο τρόπος κάλυψης των γεγονότων τις τελευταίες μέρες στον Έβρο από την πλειοψηφία των δημοσιογραφικών οργάνων επιβεβαιώνει πως η δυσπιστία απέναντί τους δεν είναι αυθαίρετη. Για άλλη μια φορά το σύνολο των τηλεοπτικών, ραδιοφωνικών και έντυπων  μέσων ενημέρωσης που ανήκουν σε συγκροτήματα επιχειρηματικά έδειξαν πόσο διαπερατά είναι από το δέλεαρ του χρήματος και της πολιτικής εξουσίας, και πόσο η ελευθερία της έκφρασης  παραμένει περισσότερο από ποτέ η φωνή  και η αποκλειστική ιδιοκτησία του κεφαλαίου. Για άλλη μια φορά οι δημοσιογράφοι σε ένα μεγάλο βαθμό συμπεριφέρθηκαν σαν τη φωνή του κυρίου. Ασχολήθηκαν, ή και επινόησαν, με τα ίδια γεγονότα ταυτόχρονα όλοι τους και ουσιαστικά με τον ίδιο τρόπο, ενισχύοντας την καχυποψία για τη σχέση της δημοσιογραφίας με κάθε εξουσία.

               Πολιτικοί, επιχειρηματίες, τραπεζίτες δεν χρειάζεται πια να παρεμβαίνουν άμεσα για να επηρεάσουν την κατεύθυνση των μέσων ενημέρωσης που κατέχουν. Γι’ αυτό και κάθε δημοσιογράφος μπορεί να υποστηρίζει πως πολύ σπάνιες είναι οι περιπτώσεις που ένιωσε από πρώτο χέρι την εισβολή της πολιτικής ή οικονομικής εξουσίας στη λειτουργία του δημοσιογραφικού μέσου. Δεν είναι λοιπόν μόνο οι εξωτερικές πιέσεις που εξηγούν το μέγεθος της συμπαιγνίας μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και των κυρίαρχων δυνάμεων της πολιτικής και της οικονομίας. Το τραγικό είναι πως πρόκειται για μια συνενοχή που αντικατοπτρίζει ένα όραμα του κόσμου το οποίο μοιράζεται σχεδόν ολόκληρο το σύμπαν των μέσων ενημέρωσης. Ένα όραμα που ταιριάζει αρκετά καλά με αυτό της κυρίαρχης πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, τμήμα της οποίας φιλοδοξούν να γίνουν οι …εργάτες της ενημέρωσης. Σ’ αυτό το πλαίσιο, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης εφαρμόζουν συγκεκριμένη επιλογή, δίνοντας συγκεκριμένη κατεύθυνση στις πληροφορίες που κυκλοφορούν και ασκώντας έλεγχο στη ροή των πληροφοριών, έναν έλεγχο που ευνοεί παράγοντες της κυρίαρχης εξουσίας.

               Στη συγκεκριμένη περίπτωση με τα γεγονότα στον Έβρο, τα μέσα ενημέρωσης  πυροδοτούν έξαρση εθνικισμού, δικαιολογούν φασιστικές πρακτικές, στοχοποιούν τον ξένο, που δεδομένης της σχέσης τους με την κυρίαρχη εξουσία γίνεται φανερό πως αυτή είναι πολιτική επιλογή, για να παρασύρουν οι εθνικιστικοί ανεμοστρόβιλοι  κάθε λαϊκή κινητοποίηση και να υπάρξει εξοικείωση με φασιστικές πρακτικές.