ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το επιχείρημα για τους ικανούς και  άξιους  εργαζόμενους, που θα πρέπει να αμείβονται περισσότερο η να τους προσφέρεται εργασία,  γιατί είναι απαίτηση στοιχειώδους ηθικής,  επικαλούνται ολοένα και συχνότερα οι διαχειριστές της κρατικής εξουσίας, για να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους που αφορούν σε περικοπές μισθών αλλά και θέσεων εργασίας. Παρηγορούν μάλιστα τους εργαζόμενους συμβουλεύοντάς τους να  επιδείξουν εργατικότητα, αποδοτικότητα, επινοητικότητα και τότε όχι μόνο θα επιβιώσουν αλλά και θα αναδειχθούν. Διακηρύττουν ότι με  την «κρίση» δίνεται μια ευκαιρία να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι, οι ικανοί από τους ανίκανους – μικρή λεπτομέρεια για τα κριτήρια και τον κριτή που θα κάνει την διαλογή. 

       Αποδεχόμενοι άκριτα αυτές τις διακηρύξεις δεν αναρωτιόμαστε,  γιατί σε μια εποχή που η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα απρόσκοπτης και πλεονασματικής παραγωγής προϊόντων χωρίς ιδιαίτερο κόπο, θα πρέπει ακόμα η αναγκαστική εργασία για επιβίωση  να είναι το κύριο γνώρισμα των ανθρώπων.
       Είναι δυνατό εκατό και πλέον χρόνια οι διαπιστώσεις του Τζακ Λόντον που αναφέρονταν στην Αγγλία των πρώτων χρόνων του 20^ου  να συνεχίζουν να είναι επίκαιρες;
       “Θα πρέπει να καταλάβετε καλά ότι την αποδοτικότητα δεν την ορίζουν οι ίδιοι οι εργάτες, αλλά η ζήτηση για τα εργατικά χέρια. Αν για μια δουλειά εμφανίζονται τρεις, θα την πάρει ο πιο αποδοτικός. Οι άλλοι δυο, όσο ικανοί κι αν είναι, κρίνονται στην προκειμένη περίπτωση ανίκανοι. Αν η Γερμανία, η Ιαπωνία και η ΗΠΑ κάλυπταν τελείως την παγ­κόσμια αγορά με το σίδηρο, το κάρβουνο και τα υφάσματά τους, εκατοντάδες χιλιάδες άγγλοι εργάτες θα γίνονταν αυτο­στιγμεί περιττοί. Αποτέλεσμα θα ήταν ένα βούλιαγμα των ερ­γατών από την κορφή στον πάτο. Κι όταν θα ερχόταν η απο­κατάσταση της ισορροπίας, οι ανίκανοι στον πάτο της Αβύσ­σου θα είχαν αυξηθεί κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Από την άλλη μεριά, αν οι συνθήκες δε μεταβάλλονταν κι αν όλοι οι εργάτες διπλασίαζαν την παραγωγικότητά τους, θα μετατρέ­πονταν σε μη αποδοτικούς οι μισοί, γιατί ο καθένας απ' αυ­τούς που θα έμεναν θα έκανε τη δουλειά που έκαναν πρωτύτε­ρα  και οι άλλο οι μισοί. Όταν υπάρχουν άνθρωποι για να δουλέψουν περισσότεροι από τις δουλειές, όσοι άνθρωποι περισσεύουν θα χαρακτηρίζονται μη αποδοτικοί, και όντας μη αποδοτικοί, θα καταδικάζονται σε μιαν επώδυνη και αργή καταστροφή.”

(Τζακ Λόντον, «Οι άνθρωποι της αβύσσου» σελ. 145-146, Ελληνικές εκδόσεις, 1987)