ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

Κι αν οι μεγάλες διαδηλώσεις της απεργίας την  ημέρα της επετείου του εγκλήματος των Τεμπών μαζί με τις συνεχιζόμενες κινητοποιήσεις στο χώρο της Παιδείας για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια  δείχνουν τη δυναμική ενός κινήματος που μοιάζει να βρίσκει το βηματισμό του αντιδρώντας στις πολιτικές που συνέδρια, όπως αυτό που συνδιοργάνωσε η εφημερίδα Καθημερινή,  θέλουν να καταξιώσουν, κάποια συνέδρια κομμάτων μοιάζουν να  παραπέμπουν στα  προσεχώς της πολιτικής σκηνής. Ο λόγος βέβαια για το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ και όχι γενικά για τα τραγελαφικά που έλαβαν χώρα εκεί, αλλά για τον ίδιο τον πρόεδρό του τον  Σ. Κασσελάκη. Η κορυφαία στιγμή του στο συνέδριο ήταν όταν υψώνοντας το δάχτυλο κατηγόρησε τους συνέδρους στις πρώτες σειρές επειδή δεν χειροκροτάνε, προτρέποντας τα  έξαλλα πλήθη να σηκωθούν όρθιοι για να πάρουν το κόμμα στα χέρια τους. Με το τέλος του συνεδρίου μοιάζει να ήρθε και το τέλος της  σοσιαλδημοκρατίας του ΣΥΡΙΖΑ, αφού εκτέλεσε το έργο που η κυρίαρχη τάξη της ανέθεσε. Δεν της απόμεινε παρά να μετατραπεί στο μέσο για να επιβληθεί, με ενέργειες που φτάνουν στα όρια του γελοίου, η λατρεία ενός προσώπου, του προέδρου Σ. Κασσελάκη, ενισχύοντας τον δρόμο που άνοιξε η Ν.Δ προς μια αυταρχικότητα με άδηλη κατάληξη.

          Δεν καινοτομεί ο ΣΥΡΙΖΑ στην προσπάθεια επιβολής του προέδρου του  ως ηγέτη ή χαρισματικής προσωπικότητας,  αφού η Ν.Δ με όλο το κομματικό και κρατικό μηχανισμό έχει προηγηθεί για να επιβάλλει, με ανάλογες ακόμα και γελοίες ενέργειες, τον Κ. Μητσοτάκη ως ανεπανάληπτη προσωπικότητα. Η προσωποποίηση της εξουσίας δεν αρχίζει με τον Κασσελάκη, αλλά σε τέτοιο βαθμό έχει ξεκινήσει με τον Κ. Μητσοτάκη, που χωρίς αντίπαλο είναι φυσικό να είναι όντως παντοδύναμος και βέβαια άψογος. Αυτό το διαφημιζόμενο επιτελικό κράτος στην πραγματικότητα είναι η υποταγή του πολιτικοδιοικητικού προσωπικού στον αρχηγό του κυβερνώντος κόμματος, τον Κ. Μητσοτάκη. Η εμφανής υποταγή  στον Κ. Μητσοτάκη όλων όσοι κατέχουν θέση εξουσίας είναι η καθοριστική διάσταση  για την ανάδυση του δήθεν χαρισματικού τρόπου κυριαρχίας του. Δεν υπάρχει δράση της κυβέρνησης που να μη τονίζεται ότι γίνεται με «εντολή Κ. Μητσοτάκη», δεν υπάρχει συστημικός δημοσιογράφος που να μην μένει εκστατικός στις ικανότητες του πρωθυπουργού. Ο Κ. Μητσοτάκης εμφανίζεται να έχει πάντα δίκιο, το διακηρύττουν η πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης, του πολιτικού και ακαδημαϊκού κατεστημένου, εκθειάζονται οι αρετές του, όλοι οι υπεύθυνοι, συμπεριλαμβανομένων των πιο ισχυρών, σέβονται, τουλάχιστον δημοσίως, ελάχιστοι αμφισβητούν.  Η απόδοση εκ μέρους του αξιωμάτων σε δικά του πρόσωπα αναδεικνύει την εξαιρετική αυθαιρεσία του, αλλά και εξασφαλίζει την αναπαραγωγή ενός χαρισματικού τρόπου κυριαρχίας με το κάλεσμα των εκλεκτών, που διαφημίζονται ως άριστοι, που υπακούει βέβαια και στη λογική να αποφευχθεί η επισκίασή του. Με την εφαρμογή των κανόνων αυτού του παιχνιδιού, του οποίου ο Μητσοτάκης  θέλει να  είναι κύριος, διασφαλίζεται η κυκλική κυκλοφορία του συμβολικού κεφαλαίου της εξουσίας που κατέχει, αλλά  και η διευρυμένη αναπαραγωγή του. Οι προσωπικότητες που καλούνται από τον ηγέτη να ασκήσουν ευθύνες αναγκάζονται όχι μόνο να επιστρέψουν μέρος της συμβολικής εμπιστοσύνης  που τους δείχνει διορίζοντάς τους, αλλά οφείλουν να του δώσουν μέρος των συμβολικών οφελών της δικής τους δραστηριότητας. Αυτή τη διευρυμένη αναπαραγωγή του συμβολικού κεφαλαίου συμβάλλει να συγκεντρώνει ο Κ. Μητσοτάκης όλο και περισσότερη δύναμη. Όλα τα μέλη του γενικού επιτελείου αποδίδουν στον αρχηγό ένα συμβολικό φόρο τιμής, δηλ. όλες οι δραστηριότητες και όλα τα οφέλη αποδίδονται πάντα στις οδηγίες του Μητσοτάκη ή στην καλή προαίρεσή του. Βέβαια, όλα αυτά γίνονται με την κάλυψη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας που δίνει στην αυθαιρεσία δημοκρατικό μανδύα.  

           Αυτές τις επικοινωνιακές τακτικές ο εξ Αμερικής ορμώμενος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει να τις εξελίσσει έτι περαιτέρω, επιμένοντας κυρίως στην προώθηση της δικής του  εικόνας, για να  δώσει μορφή στη δύναμη και την ικανότητα του, με τον σωματότυπό του και τον καταγγελτικό τόνο του λόγου του. Εμφανίζεται να συγκεντρώνει και να ελέγχει την εξουσία, προς το παρόν μόνο του κόμματος,  απέναντι σε ένα κομματικό επιτελείο εντελώς κατακερματισμένο και διασκορπισμένο.  Στα  επαναλαμβανόμενα βίντεο με τις  ολιγόλεπτες ομιλίες του, όπου αναμειγνύει επιχειρήματα, καταγγελίες και υποσχέσεις από όλο το φάσμα των ιδεολογιών, προσπαθεί με την εικόνα του ν’ αντλήσει στήριξη από τις απογοητεύσεις ενός εκλογικού σώματος χωρίς κατεύθυνση. Ο Σ. Κασσελάκης εικονογραφεί τη δύναμή του για να γίνει σταρ. Το μυώδες σώμα του, που η ένδυσή του αρκούντως αναδεικνύει, εκπέμπει υγεία και δύναμη και οι καταγγελίες του που κατευθύνονται είτε σε πρώην … «συντρόφους» είτε το περισσότερο στην Ν.Δ του Κ. Μητσοτάκη, δικαιώνει και το κεφάλαιο, το οποίο θα πρέπει  να θεωρείται εργαλείο επ’ ωφελεία όλων, και τις επιχειρήσεις, οι οποίες παροτρύνονται για συμμετοχή των εργαζομένων στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Εν ολίγοις για το status quo κι αυτός, όπως και ο πρωθυπουργός, δίνει τη μάχη.  

           Ήδη ο τρόπος διακυβέρνησης του Μητσοτάκη έχει οδηγήσει σε μια εξαιρετική προσωποποίηση της πολιτικής εξουσίας και προκαλεί και ένα πισωγύρισμα άλλου τύπου. Δηλ. σ’ εκείνη την εποχή που τα σύνορα μεταξύ του προσωπικού και του θεσμικού, του ιδιωτικού και του δημόσιου δεν είχαν ακόμη καθοριστεί με σαφήνεια και  η φιλοδοξία να ελέγχει τα πάντα και να αποφασίζει για τα πάντα, έξω από κάθε τυπικό περιορισμό, οδηγεί στην απελευθέρωση από καθιερωμένες δημοκρατικές διαδικασίες και από νομότυπα κέντρα λήψης αποφάσεων. Και εγκαθίστανται στο προσκήνιο προσωπικές αντιπαλότητες, ενώ παραβλέπονται ταξικές συγκρούσεις και συμφέροντα, με τον καπιταλισμό και ιμπεριαλισμό στο απυρόβλητο.    Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη λογική διακυβέρνησης ενστερνίζεται, αρχίζοντας να την εφαρμόζει από το κόμμα στο οποίο έγινε πρόεδρος μόνο και μόνο γιατί είδε φως, ανέβηκε και έπεισε με την εικόνα του για την πυγμή του και με το βιογραφικό, που μόνος του έγραψε, για την επιτυχία του.                                                           Κι αν πριν σαράντα χρόνια λατρεύτηκε ο Α. Παπανδρέου, ήταν όμως  η ύπαρξη ενός λαϊκού κινήματος που καθόρισε την εικόνα που αυτός πρόβαλλε και η δική του δράση ήταν για την τιθάσευση αυτού του κινήματος, που το πέτυχε.  Ο Κ. Μητσοτάκης αντίθετα επιβάλλεται με την  εξουσία που διαθέτει και ο Σ. Κασσελάκης επιδιώκει να διαμορφώσει μια φιγούρα χαρισματικής κυριαρχίας που η σωματική του ρώμη αναδεικνύει. Και κάπου εδώ ελλοχεύει η μυστικιστική πίστη σ’ έναν υπεράνθρωπο σωτήρα, που τα ξέρει όλα, που τα βλέπει όλα και ξέρει τις ανάγκες των ανθρώπων, που οδήγησε στη λατρεία φασιστικών ηγετών. Κι επειδή φαίνεται ότι είναι διατεθειμένος να παίξει ο Κασσελάκης έναν τέτοιο ρόλο κι επειδή δεν αρκούν κάποιες  εγγενείς ιδιότητές του που θα τον βοηθήσουν σ’ αυτό ούτε τα σκηνοθετημένα βιντεάκια του, ο κίνδυνος για διολίσθηση σε φασιστικές πρακτικές μέσα κι έξω από το κόμμα είναι υπαρκτός. Γιατί για να προβληθεί σαν μεγάλος ηγέτης εξαρτιέται, όπως και ο Κ. Μητσοτάκης, από τη δομή του καθεστώτος, από μια ορισμένη διαμόρφωση εξουσίας, δηλ. από ένα σύνολο σχέσεων αλληλεξάρτησης ανάμεσα σε ομάδες συμφερόντων που κατά κανόνα ευνοούν τη συγκέντρωση εξουσίας και δύναμης στα χέρια λίγων ανθρώπων, από ένα σύστημα κυριαρχίας που βασίζεται στον έλεγχο της συμμόρφωσης. Γι’ αυτό και  η  εικόνα του Κασσελάκη στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει απειλητική, γιατί η επικράτησή της προϋποθέτει ήδη την κυριαρχία μηχανισμών που επεκτείνονται να ελέγξουν πέρα από το κόμμα των οπορτουνιστών και  ολόκληρη την κοινωνία.

              Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ εικονογράφησε τις μεγάλες ανατροπές που ύπουλα και ανεπαίσθητα έχουν διαποτίσει την πολιτική σκηνή. Κανένα αυταρχικό καθεστώς στις μέρες μας δεν απαρνιέται την δημοκρατία ούτε καν παραδέχεται την αυταρχικότητά του και βέβαια δεν εγκαθίσταται από τη μια μέρα στην άλλη. Συχνά αυτό διαρκεί χρόνια και περιλαμβάνει την εφαρμογή συνεχών μέτρων και νομοθετικών αλλαγών που σκοτώνουν τα πολιτικά δικαιώματα βήμα προς βήμα, ενώ η γιγάντια μηχανή πληροφόρησης ελέγχει τη σκέψη μας, διαμορφώνοντας το νου. Με την ψυχολογική χειραγώγηση μαζικής κλίμακας και  με δόλωμα υποτιθέμενες χαρισματικές προσωπικότητες δεν μας επιτρέπεται  να το αντιληφθούμε και πιστεύουμε ότι είμαστε ελεύθεροι σε δημοκρατίες με αντικειμενική πληροφόρηση, φιλολαϊκή διακυβέρνηση και συνεχή επιδίωξη της κοινωνικής δικαιοσύνης.  Μέχρι να ξυπνήσουμε σε μια εργασία χωρίς δικαιώματα, σε μια πολιτεία με παραβιασμένα άρθρα του  Συντάγματος, σε μια κοινωνία χωρίς ταξική αλληλεγγύη και το χειρότερο, σε κάποιο πεδίο μάχης.