ΕΥΤΕΛΕΙΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΟΥ

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να συνεχίζεται, τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας να διευρύνονται, την ενημέρωση να ταυτίζεται με την προπαγάνδα, το ΝΑΤΟ να επεκτείνεται όπου γής μπορεί, οι λαοί της Ευρώπης συνεχίζουν να επαναπαύονται στις διακηρύξεις για ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα, με μια ομφαλοσκοπική αντιμετώπιση των πάντων. Επαναλαμβάνουμε, μεγάλο μέρος του πληθυσμού, τον κυρίαρχο λόγο, έχοντάς τον εσωτερικεύσει σε βαθμό ταύτισης μαζί του, με αποτέλεσμα ακόμα και τώρα που μετά την υγειονομική κρίση ακολούθησε η ενεργειακή, συνοδευόμενη και από τις κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία και απειλητική για την ίδια την επιβίωσή μας, να εξακολουθούμε να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στις υποσχέσεις των κυβερνώντων. Μοιάζουμε να ζούμε σε φανταστικό κόσμο, που νομίζουμε πως κατά κάποιο τρόπο ο πόλεμος και οι κυρώσεις θα καταστρέψουν τη Ρωσία για να έχει η Ευρώπη τον έλεγχο των πόρων της, με την αυταπάτη ότι θα βοηθήσει αυτό να βελτιώσει και τη δική μας ζωή. Και όπως στην επιδημία και την αντιμετώπισή της, δεν βλέπουμε ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία χρησιμοποιείται σαν προπέτασμα καπνού από τους πολιτικούς ηγέτες, μαριονέτες της κυρίαρχης τάξης, για να συνεχίσουν τις δράσεις εκείνες  που θα κάνουν αποδεκτή  σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού τη μείωση της ευημερίας του, εξασφαλίζοντας έτσι τα καπιταλιστικά κέρδη. 

      Η δυτική προπαγάνδα, αδιαλείπτως και εμφαντικώς,  αντιμετωπίζει τις αιματοχυσίες στον πλανήτη με τρόπο που να δικαιώνει και να εξυπηρετεί τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης, ευτελίζοντας τις ζωές μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Μ. Ανατολή. Οι αναφορές σε  συγκρούσεις στην Παλαιστίνη ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστίνιους όταν δεν μπορούν να δικαιώσουν, έστω και παραπλανώντας, τους Ισραηλινούς, σχεδόν εξαφανίζονται. Αντίθετα, στις συγκρούσεις Ρωσίας και Ουκρανίας, έχοντας προβλεφθεί η φίμωση στη Δύση των ρωσικών μέσων ενημέρωσης, το μονοπώλιο των ειδήσεων σχετικά με τις δράσεις και ομιλίες του προέδρου Ζελένσκι έχει ξεπεράσει τα όρια της υπερβολής και παραπληροφόρηση.

       Για την Παλαιστίνη και η πιο διαλλακτική άποψη της κυρίαρχης αφήγησης, που μπορεί να αναγνωρίζει και τους δυο εμπλεκόμενους ως υπαίτιους, δεν ξεφεύγει από την αντίληψη ότι οι Παλαιστίνιοι είναι παράλογοι τρομοκράτες που οι απόψεις τους δεν αξίζουν καν να ακουστούν. Μόνο που ξεχνά η Δύση ότι η πατρίδα, για πάνω από χίλια χρόνια, των Παλαιστινίων καταλήφθηκε από τους αποίκους Εβραίους χωρίς τη συγκατάθεσή τους και με τη βία, κατά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ, και όλες οι επόμενες συγκρούσεις ακολουθούν αναπόφευκτα αυτήν την αρχική αδικία. Τα δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια βοήθεια προς το Ισραήλ,  η πρόσβαση στα πιο προηγμένα όπλα στον κόσμο, η πολιτική ασυλία που διασφαλίζεται από το βέτο των ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας και όλες οι άλλες μορφές ενίσχυσης βοήθησαν τις διαδοχικές ισραηλινές κυβερνήσεις να διατηρήσουν και να εντείνουν την κατοχή. Το Ισραήλ, ένα κράτος στρατιωτικοποιημένο, έχοντας εξασφαλίσει με την εργαλειοποίηση του ολοκαυτώματος ασυλία σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και το δικαίωμα να απαγορεύει, με την κατηγορία του αντισημιτισμού,  κάθε κριτική στην πολιτική του,  μοιάζει να θεωρεί πως έχει τη δύναμη να καταπατά όλους τους κανόνες δικαίου, όταν το συμφέρει. 

     Και απόδειξη, ανάμεσα σ’ άλλες,  γι’ αυτήν την θρασύτατη έπαρση, είναι τα πλάνα  από την κηδεία της δολοφονημένης, στη διάρκεια ισραηλινής επιδρομής στη Δυτική Όχθη, δημοσιογράφου του Αλ Τζαζίρα Σιρίν Αμπού Άκλεχ. Σ’ αυτά τα πλάνα φαίνεται  το φέρετρο της να κινδυνεύει να πέσει στο έδαφος, ενώ Ισραηλινοί αστυνομικοί διαλύουν βίαια το πλήθος. Εάν αυτό συνέβαινε οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, θα υπήρχε  μια οργή και αγανάκτηση σε υψηλά επίπεδα. Όμως, συνέβη στην Παλαιστίνη, πράγμα που σημαίνει ότι το μόνο που θα ακούσουμε είναι κακές δικαιολογίες και μισερές καταδίκες. Γιατί στα δυτικά μέσα ενημέρωσης δεκαετίες τώρα φαίνεται πως οι ζωές των παλαιστινίων δεν έχουν σημασία. Είναι λυπηρό αν αναλογιστούμε πόσο εξοργισμένη θα ήταν η Δύση αν ένας Ισραηλινός δημοσιογράφος είχε σκοτωθεί  από έναν Παλαιστίνιο. Κι αν βέβαια η δημοσιογράφος κάλυπτε τον πόλεμο στην Ουκρανία και είχε πυροβοληθεί από τους Ρώσους, τότε θα είχαμε  δει  μια απίστευτη δημοσιογραφική κάλυψη με ηγέτες της Δύσης να καταδικάζουν με αποτροπιασμό τη δολοφονία. 

      Τώρα βλέπουμε ότι οι Ισραηλινοί σκοτώνουν και μετά δεν έχουν ενδοιασμό, όποια δικαιολογία και αν εκ των υστέρων επιστρατεύουν, να επιτεθούν ακόμα και στους συνοδούς του φερέτρου, με μια παντελή έλλειψη σεβασμού και ανθρωπιάς.   

      Αυτή βέβαια η δημόσια παρέκκλιση από τα καθιερωμένα έθιμα που χρησιμοποιείται και σαν επίδειξη δύναμης, αφού οι δυνάμεις καταστολής δεν έχουν όρια στη δράση τους, δεν θα τολμούσε να εκδηλωθεί αν  σ’ ένα βαθμό δεν αντανακλούσε τις αλλαγές στη νοοτροπία για τη στάση απέναντι στη ζωή και ιδιαίτερα στο θάνατο, στη Δύση του περίφημου διαφωτισμού. Η μείωση της θρησκευτικής πίστης, η εξέλιξη της επιστήμης, η εξαφάνιση της εσχατολογίας περιόρισαν το δέος  προς τον νεκρό, το σεβασμό στο σώμα του.

      Αιώνες τώρα, ανεξάρτητα από τη θρησκευτική πίστη ή την κοινωνική κατάσταση, υπάρχει ένα κοινό νήμα που δένει όλους τους ανθρώπους σε αυτόν τον κόσμο, και αυτό είναι η πραγματικότητα του θανάτου. Οι ανησυχίες που συνδέονται με τον σεβασμό προς τους νεκρούς πηγάζουν από το γεγονός ότι οι νεκροί συμβολίζουν το κοινό πεπρωμένο των ανθρώπων και την διατήρηση της μνήμης μετά θάνατο. Γι’ αυτό και  οι περισσότερες θρησκείες έχουν αφιερώσει τελετές που επιτρέπουν στα μέλη της κοινότητας να συγκεντρωθούν για να τιμήσουν τη μνήμη του νεκρού.

       Στις τεχνολογικά ανεπτυγμένες κοινωνίες μας όμως αυτές οι ανησυχίες πρέπει να καθησυχάζονται. Όλο και περισσότερο βρίσκουμε αποτελεσματικούς τρόπους προστασίας από τις τραγωδίες του θανάτου, ώστε να μπορούμε ελεύθερα να εξακολουθούμε να ασχολούμαστε με τα καθήκοντά μας, σε μια κοινωνία που αγχώνεται να παράγει συνεχώς, χωρίς συγκινήσεις και εμπόδια. Ο ετοιμοθάνατος, και όλο και πιο πολύ και ο νεκρός, δεν έχουν κοινωνική αξία. Η διατήρηση της μνήμης και της παρουσίας του δεν μπορεί να μας αποσπά από την παραγωγικότητα της ζωής μας  κι επομένως η έκφρασή αντίστοιχων συναισθημάτων θα πρέπει να ελέγχεται από τους επιζώντες. 

        Οι σκηνές με τους αστυνομικούς να χτυπούν αυτούς που μεταφέρουν το φέρετρο, οι οποίοι για λίγο έχασαν τον έλεγχο της μιας άκρης του φέρετρου, αποτυπώνουν την ασυδοσία της κρατικής δύναμης. Και ο ευτελισμός της ζωής από την ασυδοσία της κρατικής δύναμης αποτυπώνεται και σε άλλα πλάνα από τη Χεβρώνα, όπου έποικοι Ισραηλινοί σπεύδουν σε ένα παλαιστινιακό κτίριο στην πόλη, εκμεταλλευόμενοι την απουσία των κατοίκων του που έχουν πάει να παραστούν στην κηδεία της Ακλεχ. Φαίνονται φτωχικά ντυμένοι που κουβαλούν αντικείμενα ευτελούς αξίας, οι οποίοι ακολουθούν τις επιταγές μιας εξουσίας που υποκρίνεται πως ενδιαφέρεται γι’ αυτούς. 

         Όλα είναι θεμιτά στην εξουσία της κυρίαρχης τάξης όταν πιστεύει πως απειλείται, ακόμα και οι σκληρές και βάναυσες πράξεις. Κι έτσι γίνεται αποδεκτό σιγά σιγά να θεωρείται η συνάρτηση της δράσης της  με την ευτέλεια της ζωής μας σαν μια αναγκαιότητα της υπόστασής μας.