ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΙΑΣ

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Πέτσας, αφού είχε μιλήσει παλιότερα για επεξεργασία, πάντα τονίζοντας το «κατ’ εντολή του πρωθυπουργού», σεναρίου «μιας αργής, σταδιακής και μακρόσυρτης αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων απαγόρευσης της κυκλοφορίας», ανακοίνωσε μερική άρση περιοριστικών μέτρων από 27 Απριλίου,  αρχής γενομένης ...παράξενης, από ειρηνοδικεία και υποθηκοφυλάκια.  Ο Π.Ο.Υ συμβουλεύει τις χώρες να χαλαρώνουν σταδιακά τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν για ανάσχεση της εξάπλωσης του κορωνοϊού τηρώντας τα σωστά μέτρα δημόσιας υγείας,  η ευρωπαϊκή επιτροπή προτείνει οδικό χάρτη για την προετοιμασία συντονισμένης εξόδου από τα περιοριστικά μέτρα, ενώ αρχίζουν χώρες της Ε.Ε όπως η Γερμανία, αργά και σταδιακά  να προσπαθούν να επανέλθουν στην προ της επιδημίας κανονικότητα. Φαίνεται πως όλοι αρχίζουν να ελπίζουν και συγκρατημένα να αισιοδοξούν. Ίσως γιατί έχουμε και μια οικονομία να φροντίσουμε.

             Και όλες αυτές τις  εβδομάδες οι πληροφορίες από τις κυβερνήσεις και τα Μέσα Ενημέρωσης είναι χαοτικές, με αντικρουόμενες οδηγίες εκτός από αυτήν του περιορισμού. Ο αριθμός των περιπτώσεων με κορωνοϊό μεταδίδεται από όλα τα ΜΜΕ καθημερινά σαν να είναι ένας αθλητικός αγώνας, με θριαμβολογίες, στα καθ’ ημάς, για την επιτυχία της μείωσής τους  προσωπικά υπέρ του Κ. Μητσοτάκη, ενώ ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μ.  Χρυσοχοϊδης  αποδίδει τα εύσημα στα  ΜΜΕ έχοντας παραδεχτεί  πως «Η τηλεόραση μεγέθυνε ελάχιστες μειοψηφίες στις παραλίες και στα άλση. Καλά έκανε η τηλεόραση, γιατί η πειθαρχία πρέπει να είναι απόλυτη». Το πρόβλημα είναι υγειονομικό, αλλά η διαχείρισή του γίνεται ζήτημα πολιτικό. Γιατί η κατάσταση του φόβου που βιώνουμε μπορεί να οφείλεται σε έναν ιό,  αλλά είναι εξαιτίας των πολιτικών επιλογών  της πολιτικής εξουσίας των  καπιταλιστών που απειλείται σε μεγάλο βαθμό  η ζωή μας, εφόσον φρόντισε  όλα τα προηγούμενα χρόνια να βγάλει στο σφυρί κάθε υπηρεσία του δημόσιου συστήματος υγείας, καταστρέφοντας την ικανότητά του να μεριμνά, έστω και στοιχειωδώς, για την υγεία του συνόλου του πληθυσμού. 

Και όλες τις προηγούμενες βδομάδες γέμισαν οι οθόνες υπολογιστών και τηλεοράσεων με ταλαιπωρημένους γιατρούς, έρημες πόλεις, αισιόδοξους έγκλειστους με το μήνυμα «μένουμε σπίτι» να επαναλαμβάνεται ασταμάτητα από διαφορετικά στόματα και με διαφορετικές μορφές άλλοτε απειλητικά, άλλοτε παραινετικά. Σκοπός τους μοιάζει να  είναι να προκληθούν ισχυρά συναισθήματα μέσα μας, για τα οποία έχουμε διαμορφωθεί κοινωνικά, ώστε  να μας ωθήσουν να δράσουμε με τον επιθυμητό τρόπο αυτοί που χειρίζονται αυτές τις εικόνες. Ποιος θα ήταν τόσο κυνικός ή αφελώς καχύποπτος, ώστε να αμφιβάλλει για την αλήθεια αυτών των εικόνων; Εξάλλου, τι αντίδραση μπορεί να υπάρξει σε αποφάσεις της κυρίαρχης εξουσίας που επικαλούνται προστασία δημόσιας υγείας,  αφού κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις ιατρικές οδηγίες; Και καθώς κανείς δεν μπορεί να αντιταχθεί  στην επιστημονική γνώση δεν μπορούν να χαραχθούν και τα όρια ανάμεσα στην ιατρική οδηγία και  τον κρατικό έλεγχο, όταν απειλείται η ζωή μας.  Ποιος μπορεί να ξέρει αν τα ακραία μέτρα εγκλεισμού δεν είναι βασισμένα σε λανθασμένες προβλέψεις μοντελοποίησης που η κυρίαρχη εξουσία  τις χρησιμοποιεί προς όφελός της;

           Στις καθημερινές ενημερώσεις του υπουργείου Υγείας στη χώρα μας ο εκπρόσωπός του καθηγητής Σ. Τσιόδρας  τονίζει επανειλημμένα την αναγκαιότητα για  αποφυγή  πίεσης του  συστήματος υγείας με την επιβράδυνση του ρυθμού μετάδοσης του ιού. Όσο λοιπόν μεγαλύτερη η κρίση της υγειονομικής περίθαλψης τόσο μεγαλύτερη η απειλή από τον ιό. Είναι οι περικοπές στον τομέα της υγείας που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις των καπιταλιστικών χωρών.  προκειμένου να πετύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους και να περιορίσουν τα περιβόητα ελλείμματα την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, που  κυρίως  θα ευθύνονται για τους πολλούς νεκρούς εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού.

Μοιάζει η πανδημία να είναι δύσκολο, προς το παρόν τουλάχιστον, να κερδηθεί, και να χρειάζεται τον συνεχή έλεγχο και  περιορισμό των δραστηριοτήτων, όσο αντέχει η οικονομία.  Κι όπως κανείς δεν μπορεί να αρνείται ότι ο ιός υπάρχει, το ίδιο δεν μπορεί να αρνείται πως η αδυναμία των συστημάτων υγείας οφείλεται στην καπιταλιστική αδιαφορία. Κι αν επιδιώκεται  να μην επεκταθεί  η κριτική στον καπιταλισμό, χρησιμοποιώντας την επιδημία σαν κάλυψη για τους μηχανισμούς επιβίωσης του κατά της επικείμενης κρίσης,  είναι σαν να αγνοείται  η πραγματικότητα.

 Έχει δημιουργηθεί μια ατμόσφαιρα  που ευνοεί την αποδοχή κάθε παραλογισμού που τρομάζει τους ανθρώπους, καθιστώντας προβληματική την καθημερινή τους ζωή. Σε επίπεδο όμως εξουσίας φαίνεται πως η υπαρξιακή απειλή των πανδημιών δεν απαιτεί νέες πρωτοβουλίες πολιτικής πέραν της σταθερής οικοδόμησης δικτύων επιτήρησης, ελέγχου και καταστολής αντιδράσεων. Ελάχιστα έχουν γίνει στο τομέα της υγείας, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στην Ε.Ε.

Ο φόβος λοιπόν για κατάρρευση των συστημάτων υγείας και ο φόβος για αντιδράσεις από τις μεγάλες μάζες έκανε μονόδρομο την επιλογή του εγκλεισμού για περιορισμό των κρουσμάτων. Κι αν σε κάποιες περιπτώσεις υπήρξε δισταγμός για υιοθέτηση σκληρών μέτρων για περιορισμό των δραστηριοτήτων, όπως στην Αγγλία,  αυτός ο φόβος δεν άφησε άλλες επιλογές.

Συγχρόνως όμως φαίνεται πως οι καπιταλιστές είδαν κι έναν τρόπο για ελεγχόμενη καταστροφή κεφαλαίων, χωρίς καταστροφή υποδομών, που θα μπορούσε να δώσει εκκίνηση σ’ έναν καπιταλισμό που έμπαινε ξανά σε κρίση. Υπάρχει και η εκδοχή πως  αυτή η απομόνωση λειτουργεί υπέρ των  μονοπωλίων, καθώς οι μικρές επιχειρήσεις χάνουν κέρδος και ίσως χρεοκοπήσουν. Ο εγκλεισμός ενδέχεται να εξαλείψει ορισμένους μικρούς ανταγωνιστές υπέρ των μονοπωλίων. Πρόκειται για μια τεράστια μακροπρόθεσμη ώθηση για τα ολιγοπώλια, καθώς θα επιτρέψει την αύξηση  μεριδίου αγοράς και αγοραστικής δύναμης. Από την άλλη, ο τεράστιος αριθμός ανέργων θα συμβάλει επίσης στη μείωση των μισθών σε ολόκληρη την οικονομία. Το θέμα βέβαια δεν είναι απλό.

          Γιατί και μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων μια μεγάλη μάζα εργαζομένων δεν θα έχει δουλειά για να γυρίσει σ’ αυτήν, αφού τη  βέβαιη οικονομική κρίση θα πληρώσουν οι υποτελείς τάξεις. Γι’ αυτήν όμως την οικονομική συντριβή θα κατηγορηθεί η επιδημία, θα ξεχαστεί η ανεπάρκεια του συστήματος υγείας και οι θυμωμένοι εργαζόμενοι θα ενθαρρύνονται  να κατηγορούν τους πάντες, και την Κίνα ενδεχομένως, όπως άρχισε να κάνει ο αμερικανός πρόεδρος, αφήνοντας στο απυρόβλητο το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα. Το οποίο  περιφρονώντας τους φτωχούς ή τους κλειδώνει να πεθαίνουν στα σπίτια τους ή τους κλειδώνει για ψίχουλα επιβίωσης στις δουλειές τους, αρκεί να μη  χαθεί η κερδοφορία του μεγάλου κεφαλαίου.