ΣΚΟΡΠΙΑ ΛΟΓΙΑ

Και νιώθουμε πως υποφέρουμε από την αδικία και πόσοι από τους δυστυχισμένους δεν  καταφεύγουμε σ’ αυτόν που θεωρούμε μεγάλο κριτή, πέρα από την απτή πραγματικότητα, για να μας παρηγορήσει –όλες αυτές τις μέρες των παθών και της ανάστασης. Και πώς αλλιώς να παρηγορηθούν οι απόκληροι της κοινωνίας, οι παραμελημένοι, οι απόκοσμοι και δυστυχείς, οι καταφρονεμένοι και ψυχικά συντετριμμένοι; Οι ψαλμοί της απελπισίας και της παρηγοριάς σαν να είναι γραμμένοι για μας. Γιατί δεν έχουμε την αίσθηση της δικαιοσύνης  παρά μόνο σε συνάρτηση με τα δικά μας συμφέροντα.

  Η πείρα αυτών των χρόνων καταρράκωσε το κύρος όλων αυτών των ανθρώπων που θεωρούνταν πρωτοπόροι, ταγοί, αξιοζήλευτοι, πετυχημένοι κλπ. που φιλοδοξούσαν και τους το επιτρέπαμε να μας κατευθύνουν. Κι όμως ακόμα μοιάζει σαν να μην έχουν χρεοκοπήσει στη συνείδησή μας κι εμείς να μην έχουμε καμιά διάθεση να αναθεωρήσουμε  τις λανθασμένες απόψεις που είχαμε σχηματίσει γι’ αυτούς. Κι αν δηλητηριάστηκε η εμπιστοσύνη μας σ’ αυτούς και τις απόψεις τους δεν μας περνά από το μυαλό πως και η δική μας σκέψη συνεχίζει να γιομίζει ακόμα με την κούφια ρητορική τους, με τις ίδιες λέξεις που χρόνια τώρα μας ξεγελούσαν, ικανοποιημένοι κι εμείς με την ευμάρειά μας. Κι είναι αυτές τα εννιά δέκατα της διάνοιάς μας για να μη μείνει αδειανή. Γιατί το κενό τρελαίνει, το αποστρεφόμαστε, αλλά συγχρόνως σαν ν’  αρνιόμαστε και να μάθουμε. Ανίκανοι να ταξινομήσουμε όλα αυτά που μας συμβαίνουν, όλο αυτό το απόσταγμα της πραγματικότητας που βιώνουμε πολλοί από μας τόσο τραγικά. Και ψάχνουμε κι αναζητούμε ακόμα αυτόν που θα μπορούσαμε να πιστέψουμε, που θα βλέπει καθαρά και θα ανοίξει νέο δρόμο και μείς απλώς θα παρακολουθούμε, θεατές ιστορικών συμβάντων. Και μια εκπτώχευση ακόμα κι αυτής της αυταπάτης είναι η προσπάθεια του υπουργού επικρατείας Α. Φλαμπουράρη με δηλώσεις για τον Α. Τσίπρα ότι ««έχει εξελιχθεί τόσο πολύ, έχει τέτοιες ικανότητες που όλοι τον συμβουλευόμαστε. Έχει τέτοια σιγουριά, τέτοια σφαιρική εικόνα, τέτοια αυτοπεποίθηση, που όλα τα στελέχη χρειάζεται να παίρνουμε τις συμβουλές του» να τον παρουσιάσει για το νέο οδηγό μας.

               Και φοβισμένοι δεν πιστεύουμε πως μπορούμε να αλλάξουμε αυτήν την πραγματικότητα και ούτε καν βλέπουμε κι αυτό το απλό, ότι το κοινωνικό περιθώριο, η κοινωνική δυστυχία απογυμνώνει το μύθο της αστικής ευημερίας ότι είναι εύγλωττη μαρτυρία της τραγικής αλήθειας που λανθάνει κάτω από τη φαινάκη της  ευνομούμενης αστικής κοινωνίας. Φτάσαμε να θεωρούμε την απόσυρση από τα κοινωνικά   σαν άμυνα αλλά και εκδίκηση του ατόμου στην αδικία, στην καταπίεση της ελευθερίας του και την καταρράκωση της αξιοπρέπειας του. Και γίνεται η θρησκεία, το ποτό, οι ουσίες κλπ. βάλσαμο στις πίκρες που γευόμαστε, στα δάκρυα που ποτίζουν τα απατηλά και προδομένα όνειρα, τις χαμένες ελπίδες που μας πρόσφεραν για ανώδυνη κι εύκολη ζωή, αρκεί να μην αντιδρούμε.  Κι είναι ένας τρόπος για να περιέλθουμε  σε μια κατάσταση παρόμοια με τον ύπνο, να μεταβούμε σε μια ονειρική πραγματικότητα.

 Κι η θρησκεία προσλαμβάνει θαυματουργικές ιδιότητες, μετασχηματίζει την επιθυμία σε πραγματικότητα, συνεπικουρεί στην ανάκληση ενός κατασκευασμένου παρελθόντος, ανασυσταίνει επιλεκτικά τις μνήμες. Και η μόνη ιδέα που μένει φαίνεται να είναι απλώς η μεταφυσική ελπίδα  για κάτι καλύτερο. Κι είναι η μόνη διέξοδος, όταν όλοι φαίνονται να έχουν μια προδιαγεγραμμένη πορεία, από την οποία είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφύγουν. Αυτή η αίσθηση της παντοτινής  φτώχειας, της καταδικασμένης μοίρας που  είναι τόσο μάταιο  να προσπαθεί κανείς να αποποιηθεί! Σαν να ζούμε σε ένα δωμάτιο που δεν έχει φως και όταν  ανοίγοντας τη μαρξιστική αντίληψη των πραγμάτων μαθαίνουμε μια άλλη  εικόνα του κόσμου, ότι μπορεί να υπάρξει μια κοινωνία πιο τίμια, πιο δίκαιη χίλιες φωνές μας αποτρέπουν να το πιστέψουμε και η δική μας απροθυμία να το πραγματοποιήσει. Πριν δοθεί μάχη νιώθουμε νικημένοι.  Πάνω στο πτώμα μας και την πνευματική μας εκμηδένιση προβάλλεται σταθερά και μεθοδευμένα η ισχύς των κέντρων εξουσίας που προκαλούν  τα διάφορα και πολύμορφα  κοινωνικά αδιέξοδα και τροφοδοτούν  ψευδαίσθηση και απραξία. Και ήταν εύκολο στον καιρό της αυταπάτης της ευμάρειας να πιστεύουμε ότι τρεφόμαστε από τη γενναιοφροσύνη του «δόξα τοις ηττημένοις», πιστεύοντας πως δεν μας αφορούσε. Και τώρα πολλοί, τσακισμένοι καθώς αντιλαμβανόμαστε τις νέες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες να μας παραγκωνίζουν ξαναπαίρνουμε, ακόμα κι αν δεν το εκφράζουμε, το σύνθημα του γαλάτη «ουαί τοις ηττημένοις» και με σκληρότητα ετοιμαζόμαστε να το εφαρμόσουμε στους πιο τσακισμένους από μας. Τους πρόσφυγες και μετανάστες που εκλιπαρούν την ελεημοσύνη της Ευρώπης και βυθίζονται με πλοιάρια καθώς  θεωρούνται απειλή για  την έννομο τάξη της.

Κι αν διαφωνούμε με όλα αυτά  η διαφωνία μας περισσότερο περιορίζεται σε θέσεις και λόγους. Η δράση μας φαίνεται αδύνατη. Γιατί ζητάμε εγγύηση για την επιτυχία της, γιατί τα όνειρά μας μάθαμε να ανθοφορούν σε μπαράκια και σαλόνια, γιατί οι κακουχίες μας απελπίζουν και η αξιοπρέπειά μας στεριώνει με χάππενιγκ –απελπιστικά φοβισμένοι μικροαστοί.

Κι ενώ η συνθήκη προφανούς ισότητας  που πιστεύαμε ότι θα κυριαρχήσει στην κοινωνία με τα προτάγματα μιας γενικευμένης αλλά και αόριστης ισότητας και απελευθέρωσης κατάντησε πια γελοιογραφία συνεχίζουμε να αποδεχόμαστε την έκθεσή μας στον καταναλωτισμό, που προς το παρόν ανεστάλη, και την αποδοχή σε μια συναίνεση που δεν αναγνωρίζει ταξικά συμφέροντα.

Και πώς να στεριώσει στη σκέψη μας, αντικατοπτρισμός του γιγάντιου και περίπλοκου μηχανισμού της αστικής εξουσίας, το όραμα μιας κομμουνιστικής κοινωνίας και η διάθεση να παλέψουμε γι’  αυτό;