ΠΕΡΙ ΠΡΟΦΥΛΑΚΙΣΕΩΣ ΕΦΡΑΙΜ

         Προφυλάκιση για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου του ηγουμένου Εφραίμ,  παραίτηση οικονομικών εισαγγελέων  με καταγγελίες για παρέμβαση στο έργο τους,  χαρακτηρισμός της ενέργειάς τους ως βεβιασμένης και υπερβολικής από τους υπουργούς οικονομικών και δικαιοσύνης Βενιζέλου και Παπαϊωάννου, φέρνουν στο προσκήνιο  το ρόλο της δικαιοσύνης, για να βρει λύσεις σε διαμάχες ακόμα και πολιτικού χαρακτήρα. Το νομικό σύστημα επιφορτίζεται με την ευθύνη διευθέτησης των  πολιτικών σχέσεων.  
         Έχοντας εδώ και χρόνια χάσει μεγάλο μέρος του κύρους της και της αξιοπιστίας της,  η δικαστική  εξουσία προσπαθεί να αποδείξει την αυτονομία της  με αποφάσεις  που στρέφονται εναντίον φυσικών προσώπων  τα οποία παρανόμησαν και  θεωρούνται ότι εκπροσωπούν άρχουσες τάξεις.
         Συγχρόνως,  η δικαστική σφαίρα αποδεικνύεται  το πεδίο που επιτρέπει την έκφραση κοινωνικών  και πολιτικών συγκρούσεων  συγκεκαλυμμένων,  είτε με τη μορφή  σκανδάλων είτε δήθεν μεμονωμένων περιπτώσεων διαπλοκής  κλπ., που αντιμετωπίζονται  απλώς ως νομικές παραβάσεις.
          Αφού στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου τα αδικήματα των πολιτικών  παραγράφηκαν, η δικαιοσύνη  αποδεικνύει την ισχύ της με την απόφαση για προφυλάκιση του Εφραίμ. Την ίδια στιγμή, μ’ αυτή την απόφαση, φαίνεται να  αναδεικνύεται  η αλλαγή ισορροπιών ισχύος  στη χώρα μας.
          Στο μεταπολεμικό κράτος μας,  οι πυλώνες εξουσίας περιλάμβαναν, εκτός από τον στρατό και την αστυνομία, σταθερά την εκκλησία, που αναγνωρίζεται και από την πολιτική εξουσία σαν μια  υπολογίσιμη δύναμη μέχρι και την πρώτη δεκαετία της μεταπολίτευσης. Η εκκλησία λειτουργούσε ενοποιητικά, για να κατασκευαστούν κοινωνικές ισορροπίες και συλλογικότητες που θα επέτρεπαν να λειτουργήσει η έννοια της εθνικής ενότητας πέρα από ταξικές διακρίσεις και διεκδικήσεις.
          Ο Α. Παπανδρέου ενώ στα λόγια αμφισβήτησε την ισχύ της, στην πράξη επεδίωξε ένα συμβιβασμό, όχι εις βάρος της εκκλησίας, ενώ στα χρόνια του «εκσυγχρονισμού» επί πρωθυπουργίας Σημίτη μέσα από ύμνους  προς δόξαν της πολυπολιτισμικότητας, της αυτονομίας των πολιτών, του αυτοκαθορισμού τους, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ. υποβαθμιζόταν  ο ρόλος της  εκκλησίας στην πολιτική ζωή. .
          Συγχρόνως, περιοριζόταν και  η επιρροή της στη διαμόρφωση της πολιτισμικής ταυτότητας των μεγάλων λαϊκών στρωμάτων, που παλιότερα καθόριζε και ήλεγχε, τις πιο πολλές φορές με συντηρητικό και οπισθοδρομικό τρόπο. Αυτό που ενδιέφερε τώρα ήταν η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για εμπόριο, επιχειρήσεις, κυνήγι κέρδους, κατανάλωσης  κλπ. Η επιρροή του lifestyle  μέσα από την τηλεόραση,  τα αντίστοιχου περιεχομένου περιοδικά, ο διαφημιστικής μορφής  πολιτικός λόγος σχεδόν την αντικατέστησαν σ’  ένα μεγάλο βαθμό. Το σύστημα πια δεν την είχε ανάγκη. Η χειραγώγηση και έλεγχος  μπορούσε να γίνει με τα νέα μέσα.
      Το θρησκευτικό πεδίο, που για χρόνια είχε γίνει πρόσφορο έδαφος για να εκφράζονται ακόμα και αντιτιθέμενες πολιτικές τάσεις, δεν θεωρείται πια τόσο  σημαντικό. Η εθνική και θρησκευτική  ομογενοποίηση, τουλάχιστον στα χρόνια της ευμάρειας, ήταν ανεπαρκής και παρωχημένη στη διαμόρφωση ενός κοινωνικού πλαισίου αποδεκτού από όλες τις κοινωνικές  και οικονομικές δυνάμεις.  Η ουδετεροποίηση της θρησκείας  βαίνει ολοένα και αυξανόμενη και συρρικνωμένη στην κατάσταση ενός πολιτισμικού αγαθού, μεταξύ πολλών, αν και σεβαστού
         Η προφυλάκιση του Εφραίμ  φαίνεται να αναδεικνύει  τις νέες ισορροπίες ισχύος που προσπαθούν να επιβληθούν  στον ελλαδικό χώρο. Έχει όμως κανείς την εντύπωση ότι η απόφαση της δικαστικής εξουσίας παραβιάζει απλώς ανοιχτές θύρες.
       Το παιχνίδι των ισορροπιών όμως  δεν κρίνεται πια  στο επίπεδο του ντόπιου κρατικού μηχανισμού, αλλά του υπέρτατου οικονομικού συντονιστή  που ακούει στο όνομα αγορές, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Οίκοι αξιολόγησης κλπ.
        Η διαμάχη  που εκφράζεται μέσα από αντιθέσεις επίπεδες, αταξικές συνεχίζουν προσχηματικά μια σύγκρουση της οποίας τα χαρακτηριστικά ανήκουν σε άλλες εποχές και καταστάσεις, όχι  αυτήν που βιώνουμε τώρα.