Στη χώρα μας, μετά το μνημόνιο, διαπιστώνεται η αύξηση διαφόρων οργανώσεων είτε νέας μορφής, όπως οι Μη κυβερνητικές, είτε παλιάς, όπως των φιλοπτώχων ταμείων.
Το βέβαιο είναι ότι γίνεται πια ολοφάνερη η υποχώρηση από το κεκτημένο του κοινωνικού κράτους και την παλινδρόμηση σε μια προγενέστερη λογική, αυτή της φιλανθρωπίας.
Η φιλανθρωπία όμως στηρίζεται περισσότερο σε φυσικές προδιαθέσεις και ενέργειες καλής θέλησης, παρά σε πολιτικές δεσμεύσεις στη βάση σταθερών αρχών και αξιών. Δεν θεωρείται πια ότι η βοήθεια από το κράτος σε ανήμπορους υπαγορεύεται από πολιτική υποχρέωση, αλλά αυτές οι δράσεις καταβάλλεται προσπάθεια να θεωρηθούν ότι είναι μια δωρεά και όχι μια οφειλή και γι’ αυτό τείνουν να πάρουν το χαρακτήρα της ελεημοσύνης.
Την τελευταία ιδίως δεκαετία άρχισε να αμφισβητείται η ιδέα πως όλος ο πληθυσμός υπόκειται δυνητικά σε κινδύνους και ατυχίες της ζωής και γι΄ αυτό η κοινωνία αναλαμβάνει το κόστος ιατρικής και ασφαλιστικής κάλυψης του καθενός.
Άλλωστε, η ιδέα ότι το κράτος πρόνοιας λειτουργούσε, στην πράξη, κυρίως ως μηχανισμός αναπλήρωσης εισοδήματος με εξισωτικές πολιτικές, που ο καθένας μπορούσε να εκμεταλλευτεί με απάτες, και ισοπέδωνε τους άξιους, προβάλλεται συνεχώς και έτσι απαξιώνεται το κράτος πρόνοιας, χρόνια τώρα.
Την ίδια στιγμή γινόταν και κριτική στο κοινωνικό κράτος, πως δεν είχε ως στρατηγική επιλογή την προσπάθεια κοινωνικής ένταξης και αύξησης της απασχόλησης, αλλά περιοριζόταν σε επιδοματικές πολιτικές, οι οποίες συχνά αποδεικνύονταν αντιφατικές, στο βαθμό που διαιώνιζαν αντί να αίρουν τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η κριτική αυτή ούτε πριν το μνημόνιο ούτε φυσικά τώρα οδηγούσε σε μια πιο αποτελεσματική πολιτική στον τομέα αυτό, αλλά στην ανάθεση αυτών των δράσεων σε άλλες οργανώσεις, αρκετά νεφελώδεις.
Ιδιαίτερα τα τελευταία δυο χρόνια, δεν περιορίζεται πια στα λόγια η οπισθοχώρηση από τις αρχές άσκησης κοινωνικής πολιτικής, αλλά με πρόσχημα την οικονομική κρίση ολοταχώς οδεύουμε σε πλήρη κατάργηση του καθήκοντος της καθολικής κοινωνικής προστασίας εκ μέρους του κράτους.
Το κράτος πια περιορίζεται να εμφανίζεται σαν ένα πρόσωπο φιλεύσπλαχνο κι ακόμα ευσυγκίνητο που προσπαθεί, λόγω της καλής του θέλησης και παρά την οικονομική κρίση, να κάνει και κάποιες αγαθοεργές πράξεις, και μάλιστα με ένα τρόπο επιλεκτικό και συγκυριακό. Τονίζοντας η άρχουσα τάξη, σε όλους τους τόνους, την τραγικότητα του δημοσιονομικού προβλήματος δικαιολογεί την ελλιπή χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής.
Και το πιο τραγικό είναι ότι η πλειονότητα της κοινωνίας αρχίζουμε να θεωρούμε αντικείμενο διαπραγμάτευσης τη χρηματοδότηση της κοινωνικής πολιτικής του κράτους, έχοντας εσωτερικεύσει και αποδεχτεί την ιδεολογική αμφισβήτηση για τον καθολικό χαρακτήρα της κρατικής παρέμβασης και για τη νομιμοποιητική δύναμη της έννοιας της αλληλεγγύης και των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Επιμένουμε μάλιστα να περιθωριοποιούμε την πολιτική και ιδεολογική οπτική, να αποδεχόμαστε τη φιλανθρωπία ως το κύριο μέσο επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων, επαναφέροντας έτσι στο προσκήνιο την αγαθοεργία.
Επικροτούμε λοιπόν ιδιωτικού τύπου φιλάνθρωπες πρωτοβουλίες, εν μέρει θέαμα, εν μέρει έρανος ενορίας, που δεν θα πρέπει να γίνονται μάλιστα αντικείμενο ιδεολογικών αντιπαραθέσεων και που έρχονται να υποκαταστήσουν το κράτος πρόνοιας που διαλύεται.
Στα χρόνια μάλιστα του μνημονίου η διάρρηξη της σχέσης ασφάλισης και αλληλεγγύης είναι γεγονός. Η ιδέα της ατομικής ευθύνης που χρόνια τώρα καλλιεργείται έχει κερδίσει κατά κράτος.
Κι έτσι πολλαπλασιάζονται οι διάφορες μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και φυσικά και οι παραδοσιακές φιλάνθρωπες, οι οποίες βέβαια δεν έχουν καμιά υποχρέωση, και ούτε και απαιτείται από κανέναν, να συνοδεύουν την όποια βοήθεια με μια προοπτική σύντομης επανένταξης των εξαθλιωμένων στον κοινωνικό ιστό. Με αυτή του είδους τη φιλανθρωπία έχουμε έναν ακόμα ριζικότερο διαχωρισμό οικονομικής και κοινωνικής σφαίρας και φαινομενικά πλήρη απουσία της πολιτικής. Οι φιλάνθρωπες δράσεις οφείλουν να είναι έξω από κάθε ιδεολογική θεώρηση. Ολα είνα θέμα ατομικής πρωτοβουλίας και καλής θέλησης.
Οι εκκλήσεις λοιπόν από κάθε είδος κρατούντων να επιδείξουμε την κοινωνική μας ευαισθησία στις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους, προσφέροντας ελεημοσύνες, τι άλλο δείχνουν παρά την προσπάθειά τους να διαχωρίσουν την ανέχεια και την εξαθλίωση από κάθε πολιτικοοικονομική αιτία, εστιάζοντας σε ατομικές πρωτοβουλίες ;
Η αύξηση των συσστίων, εράνων κλπ. για άστεγους, άνεργους αποδεικνύουν την χρεωκοπία του κοινωνικοοικονομικού συστήματος. Είναι ψεύτικες λύσεις, πολλές απ΄ αυτές βαθύτατα φαύλες, που περισσότερο μάλλον ενισχύουν αυτό το σύστημα και την ιδεολογία του, οξύνοντας μάλιστα αντικειμενικά το πρόβλημα της φτώχειας. Ετσι εκθειάζεται το άτομο και διδάσκεται η απομυθοποίηση των ιδεολογιών και της πολιτικής ως μακροκοινωνικών λύσεων, δεν αμφισβητούνται τα θεμέλια της κοινωνικής τάξης ούτε κρίνονται οι πολιτικές επιλογές των κρατούντων.
Επιστρέφουν λοιπόν ξανά οι κυρίες της φιλοπτώχου και οι ιδιωτικοί φιλανθρωπικοί οργανισμοί, για να "παλέψουν" ενάντια στην αθλιότητα του κόσμου, υποκαθιστώντας τοπικά και χρονικά το κράτος; Επικρατεί πια η κοινωνική μοιρολατρία;
Η ταξική αλληλεγγύη να είναι η δική μας συνειδητή απάντηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου