Εν μέσω ψηφισμένων κι επικείμενων να ψηφιστούν νομοσχεδίων για
εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, η επέκταση του Σύμφωνου Συμβίωσης και στα
ομόφυλα ζευγάρια που κυριάρχησε το τελευταίο δεκαήμερο παρουσιάστηκε σαν τη
λυδία λίθο της ισονομίας και ελευθερίας στο αστικό κράτος, με επικέντρωση της
οπτικής στην απόρριψη οποιασδήποτε
κοινωνικής διάκρισης ή ανισότητας που στηρίζεται στο νόμο και άρνηση εκείνης
της οπτικής που διακρίνει σ’ αυτό την επιβεβαίωση ότι οι κοινωνικές αντιθέσεις που προβάλλονται
δεν καλύπτονται ούτε αντιστοιχούν στη διάκριση κυρίαρχων και υποτελών τάξεων με
βάση την παραγωγική διαδικασία.
Το ΣΣ
πυροδότησε στην βουλή έντονες λογομαχίες
με βρισιές και χυδαιότητες που καμιά άλλη αντιπαράθεση δεν προκάλεσε,
αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι ο πολιτικός βίος εντός βουλής θέλει να κινείται με
βάση αντιθέσεις που απορρέουν από διαφοροποιήσεις που φαίνεται να σχετίζονται
με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, πρότυπα, προσωπικές συμπεριφορές ή επιλογές κλπ. Όλος αυτός ο καυγάς έγινε για να
επιβεβαιωθεί ότι ο πολιτικός βίος δεν θεμελιώνεται στην πάλη των τάξεων και ότι
οι κοινωνικές συγκρούσεις συντελούνται
πλέον σε άλλα, πέραν της παραγωγής και του ταξικού κράτους, πεδία της κοινωνίας και αφορούν στην αποδοχή
νέων ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων, που δεν σχετίζονται με την υλική βάση της
παραγωγής, αλλά στυλ ζωής, σεξουαλικούς προσανατολισμούς, πολιτισμικές
συμπεριφορές κλπ. Όλη αυτή η προοδευτικότητα εξαντλήθηκε σε στόχους
αναδιάρθρωσης της κοινωνίας μέσω μεταβολών στο μικροεπίπεδο, στις δομές της
καθημερινής ζωής, σε μεταρρυθμίσεις που δεν αφορούν άμεσα την οικονομία ή το
κράτος. Μόνο που και ο γάμος και η μορφή της οικογένειας καθορίζονται σε
τελευταία ανάλυση από τις μεταβολές του
οικονομικού και κοινωνικού καθεστώτος και αντανακλούν σε μικρογραφία τις αντιφάσεις της κοινωνικής
εξέλιξης. Γι’ αυτό και παλιότερα οι
ευκρινείς σχέσεις ιδιοκτησίας είχαν ανάγκη για την υπεράσπισή τους σ’ ένα ιδεολογικό επίπεδο την ηθικοποίησή
τους μέσα από την οικογένεια με τους σεξουαλικούς περιορισμούς κι απαγορεύσεις.
Στον παγκοσμιοποιημένο
καπιταλισμό η εξασθένηση εκείνων των οικονομικών, νομικών και θρησκευτικών δεσμών
που στερέωναν την οικογένεια, έδωσε την εντύπωση ότι αύξησε σημαντικά τη βαρύτητα των συναισθηματικών
δεσμών, που όμως έχοντας κι αυτοί χαρακτήρα παροδικό συνετέλεσαν στην αποδιοργάνωση
της περισσότερο παρά στην ανανέωση και ανασυγκρότηση, αποκαλύπτοντας σε ευρεία
κλίμακα πως τελικά στο ιδιοκτησιακό δίκαιο στηρίζονται οι πιο ισχυροί
οικογενειακοί δεσμοί. Εξάλλου η
οικογένεια πια περιορίζεται στην λειτουργία της διοργάνωσης
της οικιακής ζωής, ενώ η ύπαρξη κοινωνικού
κράτους είχε επιτρέψει στην οικογένεια να απαλλαγεί εν μέρει από μια σειρά
υποχρεώσεις που είχε στο παρελθόν. Ο
γάμος λοιπόν και η οικογένεια μοιάζει να περιορίζουν το ρόλο τους στις δυτικές
κοινωνίες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού που σε συνδυασμό με την ανάπτυξη
της τεχνολογίας (τεχνητή γονιμοποίηση, παρένθετες μητέρες κλπ.) φαίνεται πως
στο μέλλον θ’ αλλάξουν μορφή που θ’ ανταποκρίνεται στις νεές
κοινωνικές σχέσεις και νέα ιδεολογήματα για τη νέα μορφή θα επιστρατευθούν για
δικαίωση της άρχουσας τάξης.
Η
επέκταση λοιπόν του συμφώνου συμβίωσης
και στα ομόφυλα ζευγάρια ίσως το περισσότερο που θα επηρεάσει θα είναι η
σταδιακή αποδοχή και η φανερή εκδήλωση
της ομοφυλόφιλης σεξουαλικότητας και πέρα από καλλιτεχνικοδιανοούμενους ή
μεγαλοαστικούς κύκλους. Κι αυτό δεν είναι αρνητικό για την ταξική πάλη, γι’
αυτό και το ΚΚΕ θα έπρεπε να το είχε υπερψηφίσει. Γιατί όσο περιορίζονται οι διακρίσεις στο εποικοδόμημα τόσο πιο
ξεκάθαρες γίνονται οι διακρίσεις στην υλική βάση, τόσο περισσότερο γίνεται
ξεκάθαρο ότι αν οι βιολογικές διαφορές παράγουν
άλλα σύνολα ιδιοτήτων σε σχέση με την κοινωνία, αυτό στην ταξική κοινωνία δεν
γίνεται ερήμην των συμφερόντων της άρχουσας τάξης (παράδειγμα η είσοδος της
γυναίκας στην αγορά εργασίας και η επακόλουθη χειραφέτησή της). Αν η
χειραφέτηση των ομοφυλοφίλων έχει σημασία είναι γιατί ξεσκεπάζοντας μύθους γύρω
από τον αντρισμό και τη θηλυκότητα αποκαλύπτει και το ρόλο τους να κρατήσουν
τους ανθρώπους στη σωστή τους θέση μέσα στην ταξική κοινωνία.
Βέβαια, η διακομματική υπερψήφιση του Σύμφωνου Συμβίωσης
είναι απτό παράδειγμα του συναινετικού και πλήρως αποπολιτικοποιημένου μοντέλου
δημοκρατίας και λόγου περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι επειδή η συνάρθρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με το καπιταλισμό οδηγεί στην εξουδετέρωση του όποιου
ριζοσπαστικού τους δυναμικού, στην
τελική αυτά περιορίζονται στο να
παρέχουν το ηθικό πλαίσιο που χρειάζεται
μια τέτοια πολιτική προκειμένου να
στηρίξει τους ισχυρισμούς της ότι
εκπροσωπεί το γενικό συμφέρον πέρα από επιμέρους συμφέροντα ή τάξεις. Όσο για
τις λεκτικές συγκρούσεις στη βουλή, τους
παλαιολιθικά αντιδραστικούς λόγους αρχιερέων της εκκλησίας αυτά συνιστούν την αναχρονιστική πλευρά μιας
εξουσίας που έχει ξεπεράσει πια, γιατί δεν την εξυπηρετούν, κάποιες
απαγορεύσεις. Το δικαίωμα στην σεξουαλική διαφορά, στην ελεύθερη σεξουαλικότητα
δεν δείχνει διεκδίκηση ενός ποιοτικού μετασχηματισμού της κοινωνίας που την
αφορά στο σύνολό της πέρα από κάθε υποκείμενο ή ιδιαιτερότητα, αν και βέβαια
καλύπτει ανάγκες που βγαίνουν από το περιθώριο της ιδιωτικής ζωής και ζητά μια
συλλογική ικανοποίηση, αλλά μάλλον μια μετάθεση προβλημάτων στον χώρο του
εποικοδομήματος, που η κυρίαρχη εξουσία περισσότερο από ποτέ μπορεί να ελέγχει.
Κάτι οι απαγορεύσεις που αίρονται, κάτι ο αναχρονιστικός λόγος της παράπλευρης εξουσίας που γελοιοποιείται δίνεται η
ψευδαίσθηση μιας ελευθερίας που παραχωρεί η εξουσία για να γίνει τελικά αποδεκτή χωρίς
αμφισβητήσεις η ηγεμονία της άρχουσας
τάξης.
Είναι που η αγωνιώδης αναζήτηση
νέων πολιτικών υποκειμένων, μη ταξικά προσδιορισμένων, στην οποία για δεκαετίες
επιδίδονταν όσοι αριστεροί διακήρυτταν ότι ο κομμουνισμός ξεπεράστηκε ιστορικά
μαζί με την εργατική τάξη, είναι που ο μεταμφιεσμένος σε επαναστατικό τελματωμένος
ακαδημαϊκός λόγος, είναι που η αμφισβήτηση κυρίαρχων κωδίκων ή συμβόλων
καθημερινής ζωής, είναι που η μετατροπή
μειοψηφικών λόγων κοινωνικών κινημάτων σε λόγο εξουσίας άνοιξαν από τη
μακρινή δεκαετία της αμφισβήτησης το
δρόμο για μια παραίτηση από ολόκληρο το θεωρητικό οπλοστάσιο του μαρξισμού. Κι
έτσι δεκαετίες τώρα να δοξολογείται
δογματικότατα ο αντιδογματισμός με την προβολή
διάφορων πλουραλισμών κι ενίσχυση διάφορων κινημάτων που υπερβαίνουν τις
ταξικές διαιρέσεις, αφήνοντάς μας στην
τελική άοπλους και ανάπηρους, χαμένους σε θεωρητικό και πολιτικό τέλμα,
ανήμπορους να αγωνιστούμε για ν’
αλλάξουμε τον καπιταλιστικό τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας, ώστε να μη χάνουμε
την αξιοπρέπειά μας ακόμα και για
ένα πιάτο φαγητό χωρίς διαμαρτυρία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου