tag:blogger.com,1999:blog-3199127340954912151.post7158385492042402509..comments2023-05-22T10:43:19.213+03:00Comments on Dies brumalis: ΕΞ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΤΑ ΒΕΛΗΠρολύτηςhttp://www.blogger.com/profile/08344020842655144798noreply@blogger.comBlogger2125tag:blogger.com,1999:blog-3199127340954912151.post-20248843179045071162018-01-08T11:41:15.519+02:002018-01-08T11:41:15.519+02:00[2/2]
Αυτή η φαινομενικότητα μιας αυτοτελούς ιστο...[2/2]<br /><br /><b>Αυτή η φαινομενικότητα μιας αυτοτελούς ιστορίας των μορφών της κρατικής συγκρότησης, των συστημάτων δικαίου, των ιδεολογικών παραστάσεων σε κάθε ειδικό τομέα, είναι που πριν απ’ όλα ξεγελά τους περισσότερους ανθρώπους. Αν ο Λούθηρος κι ο Καλβίνος «υπερνικούν» την επίσημη καθολική θρησκεία, αν ο Χέγκελ «υπερνικά» τον Φίχτε και τον Καντ, αν ο Ρουσσώ «υπερνικά» έμμεσα με το δημοκρατικό του «Κοινωνικό Συμβόλαιο» τον συνταγματικό Μοντεσκιέ, αυτό είναι ένα προτσές που μένει μέσα στα όρια της θεολογίας, της φιλοσοφίας, της πολιτικής επιστήμης, που αντιπροσωπεύει ένα σταθμό στην ιστορία αυτών των τομέων της σκέψης και δεν βγαίνει καθόλου έξω από την περιοχή της σκέψης. Και από τότε που προστέθηκε σ’ αυτά η αστική αυταπάτη για την αιωνιότητα και την απόλυτη τελειότητα της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής, θεωρείται ακόμα και η υπερνίκηση των εμποροκρατών από τους φυσιοκράτες και τον Ά. Σμιθ σαν απλή νίκη της σκέψης, όχι σαν αντανάκλαση στη σκέψη αλλαγμένων οικονομικών γεγονότων αλλά σαν η σωστή κατανόηση, που επιτεύχθηκε επιτέλους, των πραγματικών συνθηκών που υπάρχουν παντού και πάντα. Αν ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος και ο Φίλιππος Αύγουστος αντί να μπλεχτούν σε σταυροφορίες είχαν εισαγάγει την ελευθερία του εμπορίου, θα γλιτώναμε πεντακόσια χρόνια αθλιότητας και κουταμάρας.<br /><br />Την πλευρά αυτή του ζητήματος, που εδώ μόνο να το θίξω μπορώ, την έχουμε νομίζω όλοι μας παραμελήσει περισσότερο απ’ ό,τι πρέπει. Είναι η παλιά ιστορία: στην αρχή παραμελείται πάντα η μορφή για χάρη του περιεχομένου. Όπως είπαμε κι εγώ το έκανα αυτό και το λάθος μού χτυπούσε στα μάτια πάντα μόνον κατόπιν εορτής. Γι’ αυτό λοιπόν δεν θέλω καθόλου να σας μεμφθώ ―απεναντίας, σαν παλιότερος συνένοχος δεν έχω καθόλου αυτό το δικαίωμα― θα ήθελα όμως να σας επιστήσω την προσοχή πάνω σε τούτο το σημείο για το μέλλον.<br /><br />Μ’ αυτό συνδέεται επίσης και η ανόητη αντίληψη των ιδεολόγων: επειδή αρνιόμαστε ότι οι διάφορες ιδεολογικές σφαίρες, που παίζουν κάποιο ρόλο στη ιστορία, έχουν αυτοτελή ιστορική εξέλιξη, τους αρνιόμαστε και κάθε <i>ιστορική δράση</i>. Στη βάση βρίσκεται εδώ, η κοινή αντιδιαλεκτική αντίληψη για την αιτία και το αποτέλεσμα σαν πόλους που αντιπαραθέτονται αναλλοίωτοι ο ένας στον άλλο καθώς και το γεγονός ότι ξεχνούν την αλληλεπίδραση. Οι κύριοι αυτοί ξεχνούν συχνά σκόπιμα ότι ένας ιστορικός παράγοντας μόλις γεννηθεί από άλλα, σε τελευταία ανάλυση οικονομικά αίτια, αντιδρά κι αυτός, και μπορεί να αντεπιδράσει στο περιβάλλον του ακόμη και στα ίδια τα αίτιά του.</b><br /><br />ΆγρυπνοςAnonymousnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-3199127340954912151.post-2048911473483083422018-01-08T11:39:21.291+02:002018-01-08T11:39:21.291+02:00[1/2]
Προς επίρρωση των όσων γράφεις στην ωραία σ...[1/2]<br /><br />Προς επίρρωση των όσων γράφεις στην ωραία σου ανάρτηση, ειδικά για την διανόηση, παραθέτω στη συνέχεια ένα απόσπασμα από γράμμα (14 Ιουλίου 1893) του Φρίντριχ Ένγκελς στον Φραντς Μέρινγκ (πηγή: Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς, Διαλεχτά έργα σε δυο τόμους, Τόμος ΙΙ, Εκδοτικό της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, [Βουκουρέστι] Δεκέμβριος 1951, σελ. 584–586, οι υπογραμμίσεις με <b><i>κυρτά ημίμαυρα</i></b> είναι του Φ. Ένγκελς· το πρωτότυπο στο: MEW 39, σελ. 96–100, το εδώ απόσπασμα σελ. 96–98).<br /><br /><b>Κατά τα άλλα, λείπει μόνο ακόμα ένα σημείο, που και στα έργα του Μαρξ και στα δικά μου δεν έχει τονιστεί κατά κανόνα αρκετά, και που σχετικά μ’ αυτό μας βαρύνει όλους το ίδιο φταίξιμο. Συγκεκριμένα όλοι μας δώσαμε, και <i>έπρεπε να δώσουμε</i>, πρώτα τη μεγαλύτερη βαρύτητα στην <i>παραγωγή</i> από τα οικονομικά θεμελιακά γεγονότα των πολιτικών, νομικών και άλλων ιδεολογικών παραστάσεων και των πράξεων που καθορίζονται απ’ αυτές τις παραστάσεις. Έτσι για χάρη του περιεχομένου αμελήσαμε τότε το ζήτημα της μορφής: με ποιον τρόπο γεννιούνται αυτές οι παραστάσεις κλπ. Αυτό λοιπόν έδωσε στους αντιπάλους ευπρόσδεκτη αφορμή για παρανοήσεις, ή για διαστρεβλώσεις. Χτυπητό παράδειγμα γι’ αυτό είναι ο Πάουλ Μπαρτ.<br /><br />Η ιδεολογία είναι ένα προτσές, που γίνεται βέβαια από τον λεγόμενο στοχαστή με συνείδηση, μα με ψεύτικη συνείδηση. Οι καθαυτό κινητήριες δυνάμεις που την κινούν, του μένουν άγνωστες. Διαφορετικά δεν θα ’ταν ιδεολογικό προτσές. Φαντάζεται λοιπόν ψεύτικες ή φαινομενικές κινητήριες δυνάμεις. Επειδή είναι προτσές σκέψης παράγει τόσο το περιεχόμενό του, όσο και τη μορφή του από την καθαρή σκέψη, είτε τη δική του, είτε τη σκέψη αυτών που προηγήθηκαν. Εργάζεται μονάχα με υλικό ιδεών, που το αποδέχεται ανεξέταστα σαν γέννημα της σκέψης και δεν εξετάζει παραπέρα να βρει μια πιο μακρινή, ανεξάρτητη από τη σκέψη καταγωγή του. Και μάλιστα αυτό τού είναι αυτονόητο γιατί, κάθε πράξη τού φαίνεται ότι σε τελευταία ανάλυση <i>στηρίζεται</i> στη σκέψη, γιατί γίνεται <i>μέσω</i> της σκέψης.<br /><br />Ο ιστορικός ιδεολόγος (το ιστορικός το παίρνουμε εδώ απλώς περιληπτικά για το πολιτικός, νομικός, φιλοσοφικός, θεολογικός, κοντολογίς για όλους τους τομείς που ανήκουν στην <i>κοινωνία</i> κι όχι μόνο στη φύση) ― ο ιστορικός ιδεολόγος έχει λοιπόν σε κάθε επιστημονικό τομέα ένα υλικό που έχει διαμορφωθεί αυτοτελώς από τη σκέψη προηγούμενων γενεών και που πέρασε ένα δικό του αυτοτελή τρόπο ανάπτυξης στον εγκέφαλο αυτών των διαδοχικών γενεών. Μπορεί βέβαια εξωτερικά γεγονότα που ανήκουν στον ένα ή στον άλλο τομέα, να έχουν επιδράσει συγκαθοριστικά σ’ αυτή την εξέλιξη, τα γεγονότα αυτά όμως, σύμφωνα με τη σιωπηρή προϋπόθεση, είναι κι αυτά πάλι απλοί καρποί ενός προτσές σκέψης, κι έτσι εξακολουθούμε να μένουμε πάντα στην περιοχή της καθαρής σκέψης που, όπως φαίνεται, έχει χωνέψει καλά, ακόμα και τα πιο σκληρά γεγονότα.</b><br /><br />ΆγρυπνοςAnonymousnoreply@blogger.com